vedat türkali

eşsiz türk romancılarından biri. usta. türkali'yi hiç okumamışların ''ben türk edebiyatı okur/severim'' tarzı ifadelerden uzak durması gereklidir. yazın ürünleri bir yana, söyleşileri ve kişisel düşünceleri doğrultusundaki edebi-politik duruşu kayda değerdir.

*--- alıntı ---

vedat türkali (doğum abdulkadir pirhasan. 13 mayıs 1919, samsun) yazılarında kullandığı ismidir. senarist, şair ve romancı olan türkali, liseyi samsun lisesi'nde okuduktan sonra 1942 yılında istanbul üniversitesi edebiyat fakültesi türk dili ve edebiyatı bölümü'nden mezun olmuştur. aynı yıl eşi merih pirhasan'la evlenmiştir.

maltepe askeri lisesi ve kuleli askeri lisesi'nde edebiyat öğretmenliği yaptıktan sonra 1951'de siyasi eylemleri sebebiyle tutuklanmış; 9 yıl ceza almış 7 yıl sonunda koşullu olarak serbest kalmıştır.

gar yayınları'nı rıfat ılgaz ile kurduktan sonra, 1960'da dolandırıcılar şahı ile senaristliğe başlamıştır. senaristliğine devam eden türkali, 1965'de yönetmenliği denemiştir.

bir gün tek başına ve mavi karanlık gibi romanları türk edebiyatının en büyük eserleri arasına girmiş; daha sonra da yeşilçam dedikleri türkiye ve tek kişilik ölüm romanlarını da yazmıştır.

mihri belli'nin yakın arkadaşı ve atıf yılmaz'ın arkadaşı ve akrabasıdır. tkp'nin eski üyelerindendir. 2002 seçimlerinde dehap'dan aday olarak aktif siyasete atılmıştır.

vedat türkali, oyuncu deniz türkali ve yönetmen barış pirhasan'ın babası, deniz türkali'nin kızı şarkıcı zeynep casalini'nin dedesidir.

--- alıntı ---

bir gün tek başına romanıyla birçok gönlü fetheden, akıcı üslubu ve kurgusu basit gibi görünüp içinde derin anlamlar barındıran romanlar yazan ulu çınardır.
okuduğu bölümü sevmemesine karşın okuduğu bölümün hakkını sonuna kadar veren, bir kitabını bitirdikten sonra "diğer kitaplarını da okumalıyım." dedirtir insana...(bkz: vedat türkali) (bkz: bir gün tek başına)

tarih boyunca zorba iktidar sınıfının ihanetleriyle, geçmişle bağları tahrip edilen şehir istanbul’ u, vedat türkali’ nin 1944 yılında akşehir’ de yazdığı “bekle bizi istanbul” şiirinin çok sevdiğim dizeleriyle anıyorum.

"güven" isimli eseri bir şaheserdir.

asıl adı, abdülkadir pirhasan olan; yönetmen barış pirhasan'ın babası, şarkıcı zeynep casalini'nin dedesi edebiyat yazarı.

benim en sevdiğim romancıdır. türk edebiyatının başına gelmiş en güzel şeylerdendir. sanat hayatının yanında kişisel ömründe de hakikatin savaşçısı olup bedel ödemiş insanımız.

bir ortamda kendimi komünist olarak nitelerken aklıma hemen ustamız düşer ve utanırım. (bir an kendimi ikirciklikli yakalarım) kişisel yaşamı ve ideolojini bu kadar paralel yaşamış bir insanla aynı gökyüzü altında yaşamışken kendimi komünist olarak niteliyebilmem için 40 fırın ekmek yemem lazım diye düşünürüm.

iddia ediyorum ki büyük ustamızın ''bir gün tek başına, güven ve yalancı tanıklar kahvesi'' romanlarını okuduktan sonra kendinizi olduğunuzdan çok daha büyümüş hissedeceksiniz. türkali'nin böyle bir amacı yoktur romanlarını yazarken ama iç sesinizle daha barışık bir hayat süreceksiniz.

iyi ki geçtin dünyamızdan vedat türkali.

"güven" harikadır.

karakterlerine yazdığı iç seslerle hayran bırakır. insanların içlerindeki çatışmaları nasıl bu kadar iyi bilebilir, yazabilir dersiniz çünkü bir tek karakter için bunu mükemmel bir biçimde yapmaz, kitaptaki tüm karakterlerin hislerine, düşüncelerine hakimdir. müthiş bir gözlemci olduğunu söylesem abartmış olmam ancak hepsinden önemlisi kendi çatışmalarını da cesurca sahiplenmiş olmalı ki bunlar üzerine düşünüp yazabilmiş. yüreğine sağlık diyebilmek isterdim ancak 2016 yılında kendisini kaybettik.

(bkz: güven)adlı romanı çok güzel.

en en en sevdiğim yazar. yazmak için doğmuş, türkiye'nin en büyük roman ve senaryo yazarı. aşağıdaki karakterleri yaratmış büyük yazar. bu kadar iyi yazan birinin bana göre bu kadar az biliniyor olması üzücü. insanın ikircikli hallerini daha iyi anlatan birini bilmiyorum. kendisiyle olan tanışıklığım bir gün tek başına isimli kitabı kütüphaneden almamla başladı. kitabı aldığım gün bitirdim, bütün gece okuduğumu hatırlıyorum. resmen eşekten düşmüş karpuza dönmüştüm. muhteşemdi. sonra devamı geldi zaten. yazdığı şeylerin çoğunu okudum. bir daha yazamayacak olduğunu bilmek beni epey üzüyor.

kitaplarındaki kahramanlarla ilgili;

günseli "seni seviyor muyum nefret mi ediyorum hala belli değil."

kenan "ahh kenan! yaşamdan, yaşamaktan gidebilmiş bi adam nasıl korkak olabilir! en çok seni seviyorum."

özgür "seni tatlı serseri, adam olmaz senden."

nergis "daldan dala konan gönül kuşu, seviliyorsun gene de."

korhan " biliyor musun, kadınların efendi erkek yerine piç erkek tercihindeki efendi adam sensin."

nahit "o kıza az etmedin, her şeyi de biliyordun öyle değil mi? kendini beğenmiş bunak seni!"

esme "adın ve gençliğin öyle guzel ki."

turgut "sen davana aslında hiç inanmadın, inanmadığının farkına vardıkça, öyle de hırpaladın zengin kızını. ofkeni ondan çıkarttın hep. biliyor musun seni de sevdiğimden emin değilim."

necla "zengin olduğun için seni utandıranların canı cehenneme de ama ilk başarısız ilişkinde hemcinslerine yönelmen hic de samimi değildi, kabul et."

muhsin "eleştirdiğin sistemin kaymağını yemek daha kolaydı değil mi? bir günden bir güne babana sen şusun diyebildin mi?"

reyhan "sen de silik bir karakterdin kabul et. ne muhsin seni ne sen muhsini sevebildin. sevdiniz de çok güçlü degildi sevginiz, öyle diyelim. harcayamam sizleri."

...

asıl adı abdulkadir pirhasan olup 1919/2016 yılları arasında yaşamış türk yazar/ şair/ senaristtir.

bir gün tek başına en önemli eseri kabul edilir.

mücadele dediğin son nefesine kadar olur kurbanım.
öyle iki tur koşmakla,
dünya değişmez*

anısı ve mücadelesi önünde saygıyla eğildiğim ve bugün bir romanına daha başlayacağım mühim edebiyatçı. ayrıca üzerindeki gömlek nazım hikmet’in gömleğidir.