nevermore yazar profili

yardım etmenin çok önemli bir boyutu dinlenmektir. öz bakımınıza dikkat etmeden yardım etmeye devam ederseniz bir süre sonra tükenirsiniz ve birilerinin de size yardım etmesi gerekir. bu nedenle;

» kısa süreler için bile olsa yemek, dinlenmek ve rahatlamak için zaman ayırmaya çalışın.

» geçmişte stresli durumlarla başetmenize ve kriz anlarında güçlü kalmanıza yardımcı olan eylemleri düşünün.

» tükenmemek için çalışma saatlerinizi makul tutmaya çalışın. örneğin yardım ekibi içinde iş yükünün paylaşılması, krizin akut döneminde vardiyalı çalışma ve düzenli dinlenme süreleri ayırmak gibi önlemler düşünülebilir.

» insanlar bir kriz durumundan sonra birçok sorun yaşayabilir. bütün sorunlara yardım edemediğinizde yetersizlik ve hayal kırıklığı hissedebilirsiniz. insanların bütün sorunlarını çözmek gibi bir sorumluluğunuzun olmadığını unutmayın.

insanların kendilerine yardım edebilmeleri için elinizden gelen yardımı yapın.

» alkol, kafein veya nikotin tüketiminizi en aza indirin ve reçetesiz ilaç kullanmayın.

» yardım ekibindeki arkadaşlarınızın nasıl olduğunu kontrol edin ve onların da sizi kontrol etmesini isteyin. birbirinizi destekleyecek yollar bulun.

» desteklenmek için arkadaşlarınız, sevdikleriniz ve diğer kişilerle konuşun.


türk pdr derneğinin (bkz: psikolojik ilk yardım) kılavuzundan önerilerdir. kitapçığı inceleme şansınız varsa başlıkta linki var. yardıma giden tanıdıklarınızı bu konularda uyarabilirsiniz.

"nasıl bir insan olmak istiyorum" ve "şu anda nasıl bir insanım" sorularına verilen yanıtlar arasındaki farkla ilgili. makas açıldıkça hayata karşı duruşunuz biçimsiz ve güvensiz hale geliyor. doğrusu neyse onu yapmak için çok da vakit kaybetmemek lazım. sürekli kendinizle çatışarak saygınızı yitirdiğinizde, zorlandığınız şeyi yapmak daha da güç hale geliyor.

muhteşem bir dizi. bütün karakterler ve yaşananlar o kadar gerçek ki krizlerimizi ve olgunlaşmayı izliyoruz.

umutsuzlukta haklı çıkacağımıza, umutta yanılalım.

şağalaşiyürler gardeş

burayı da bir türlü anlayamadım. şimdi tamam öneriyorsun da kitapçı gezmekten ne farkı var? orada da görüyorum bu isimleri. ben bu kitabı niye okuyayım yani azıcık da onu desen. beni şu etkiledi falan desen.

karısını şapka sanan adam

bu durum kişilerarası bir meseleden kaynaklandığında, hadiseyi elinizden bırakıp koşarak acil çıkış kapısına yöneliniz. halat yarışı gibi. ya karşı taraf seni kuyuya çekecek, ya sen onu çekeceksin. uzayıp gitse elin parçalanacak. bırak halatı kardeşim, sen o halatı ilk tuttuğunda yenildin, kabul et.

türk pdr derneği'nin çevirisini yaptığı kılavuza buradan ulaşabilirsiniz.

bunun yanında odtü'nün bu şekilde bir çalışması var.

dünya sağlık örgütü psikolojik ilk yardımı (piy), ciddi kriz yaratan olaylar sonrasında, maruz kalan insanları desteklemek için insani, destekleyici, pratik yardım” olarak tanımlıyor. travmatik durumlar kişilerin bağ kurma duygusuna zarar verir. bu nedenle psikolojik ilk yardım kişilerin yeniden yaşama tutunması ve çevresindeki kişilerle bağ kurabilmesi için önemlidir. güzel yanı psikolojik ilk yardım uzmanlık gerektirmez.

bütünlük duygusu (sense of coherence), aaron antonovsky'nin, bireyin dünyayı anlaşılabilir, yönetilebilir ve anlamlı olarak algıladığını ifade eden kavramıdır.

kişi için dünya;
-yaşadıkları öngörebilebilirse anlaşılır,
-başa çıkabilmek için gerekli kaynaklara sahipse yönetilebilir,
-karşılaştığı güçlüklerle mücadele etmeye değerse anlamlı bir yerdir.

bu nedenle bizi zorlayan bir durumla karşılaştığımızda, "ben bunu niye yaşıyorum", "şimdi ne yapacağım", "bu kadar çaba sarf etmeme değecek mi" sorularını sorarız. örneğin, travmatik yaşantılar ani başlangıçlıdır yani kestirilemezler. travmatik bir olay karşısında kişi, yaşadıklarını anlamakta güçlük çeker. donup kalmışsa, durumu yönetemediği için kontrol duygusunu yitirir. bu nedenle yardımcı olacak birilerinin varlığı, kişinin yaşamla yeniden bağ kurmasını sağlar. dolayısıyla psikolojik ilk yardım bu noktada çok değerlidir.

her neyse geri dönüyorum. anlamlılık, bütünlük duygusunun bir işi yaparkenki motivasyonumuzu belirleyen bileşenidir. tamam sorun bu, bu sorunu şu kaynakları kullanarak çözebilirim ancak buna değer mi?

katip bartleby kitabını anımsıyorsanız...


bununla birlikte, antonovsky bu üç unsurun gelişebilmesi için çocukların; tutarlı, üyeleri arasında duygusal yakınlığın ve güven ilişkisinin bulunduğu, alınan kararlarda fikirlerinin sorulduğu ve yaşına uygun görev ve sorumlulukların verildiği bir aile ortamında büyümelerinin önemini ifade etmektedir.

düştüğünüzde, fiziksel olarak canınız yanar. duyumsadıklarınız birincil acınızdır.

düşmekle ilgili aklınıza gelenlerse ikincil acıyı ortaya çıkarır. beceriksizin teki olduğunuza yönelik atıflarınız, başkalarının sizinle ilgili görüşlerine yönelik utanç veren tasarılarınız veya düşmeden önce hissettiğiniz kaygı yani acıya sizin yüklediğiniz anlamların doğurduğu duygular...

"yüreğine, acı korkusunun, acının kendisinden de kötü bir şey olduğunu söyle." -simyacı

kabul ve kararlılık terapisinin öncüsü olan psikoterapisttir.

steven hayes öncülüğünde gelişen psikoterapi kuramıdır. acının yaşamın doğal sonucu olduğu düşüncesine dayanır. psikolojik esnekliğin artırılmasını hedefler çünkü psikolojik esnekliği sayesinde insan bu kaçınılmaz olan acıyla birlikte yaşama uyum sağlayabilir. acıya rağmen değil, acıyla birliktedir. zira kuramın acıyı azaltmayı veya acıdan kaçınmayı öğretmek gibi bir derdi yoktur.

yeni nesil davranışçı terapi olarak adlandırılabilir. yeni nesil olmasını şu şekilde açıklayabilirim. davranışçı terapistler (skinner, pavlov falan bu insanlar) insanların duygu ve davranışları ile ilgilenmezler. davranışçılardan sonra gelen bilişsel davranışçı terapistler de bazı düşüncelerin işlevsel olmadığını ve bu düşüncelerin değişimiyle duyguların ve davranışların değişebileceğini ifade eder. tabii burada diyalektik bir bakış da söz konusu. üçüncü dalga veya yeni nesil olarak adlandırılan kabul ve kararlılık terapisi (yani acceptance and commitment therapy- act) düşünceyi işlevsiz olarak nitelendirmez veya işlevsel kılmak gibi bir derdi yoktur. düşüncelerin, duyumların, davranışların farkındalığına ve kabulüne dayalı bir terapidir. ancak burada kabul olarak bahsedilen boyun eğmek değildir. ne hissettiğinin, ne düşündüğünün bilincinde olarak yargısız davranmaktır.

bu niye lazım?

kabul ve kararlık terapisinin varoluşçu bir temeli de var. act, anlamlı yaşamı, kişinin değerleri doğrultusunda bir yaşam sürdürmesi olarak tanımlar. hedef mutluluk değil, anlamlı yaşamdır ve bu yaşama kişinin değerleri yön verir. kişi kendisi için anlamlı olanı da ancak yaşantılarının farkında olarak belirler. yani bu mindfulness (bilinçli farkındalık veya kendindelik şeklinde çevirileri var hatta kimileri farkandalık olarak anda olmayı vurgulayacak şekilde de ifade ediyor) egzersizlerinin nedeni bu: kişinin deneyimlerine yönelik farkındalığını arttırmak.

neticede şu ortaya çıkıyor:

act : accept- kabul et, commit- değerlerine yönelik bir eylem seç, take action: harekete geç

yukarıda bahsettiğim psikolojik esneklik modelinin altı unsuru var:



psikolojik esnekliğin bozulması tabii psikolojik katılık olarak tanımlanıyor.

burada küçük bir not acı normal ama ıstırap kavramı var (kişinin acısına yüklediği anlamla ilişkili olarak ortaya çıkan acı).

kurama göre, ıstırabımızın nedeni psikolojik katılığımız.

burada sözlerime son verirken "act'i kolay öğrenmek" adlı kitabı ilgilenenler için tavsiye ediyorum. ancak kitabın türkçe baskısı şu anda yok. ingilizcesini gönderebilirim. "zihninden çık hayatına gir" adlı kitap da bir kendine yardım kitabı olarak hoş bir kitap.

denizin üstünde ala bulut
yüzünde gümüş gemi
içinde sarı balık
dibinde mavi yosun
kıyıda bir çıplak adam
durmuş düşünür.

bulut mu olsam,
gemi mi yoksa,
balık mı olsam,
yosun mu yoksa?
ne o, ne o, ne o.
deniz olunmalı oğlum,
bulutuyla, gemisiyle, balığıyla, yosunuyla.

15 eylül 1958
arhipo osipovka

sözlüğü daha sık açmamı sağlayan yazardır. ne yazık ki kendisiyle sohbet etme şansına sahip değiliz.

#1673077 mikocuğum*

buralarda civan haco'yu çok duyuyorum birazdan ilk kez dinleyeceğim.

rewşan diyeyim gule ve gulizera min güzel şarkılar

mehmet atlı'yı buraya gelmeden önce "karanfil eker misin" şarkısı ile tanımıştım. zazaca söylüyor olabilir. bu konuda benim hala aklım biraz karışık*. "şino nino" genelde tatlı videolara fon olarak kullanılıyor ama sözlerinin o tatlı videolarla ilgisi yok*. bu şarkıyı seviyorum:"wenda". sıklıkla dinlediklerim de bu arkadaşlar: nergiz, gelawej

grup ekin- tu evin kürtçeye bu şarkıyla başladım *

bir canlıya zarar vererek iyileşeceğine duyduğu inançla iyileşen insandır.

olumsuz duygularınızla savaşmayın, onları kabul edin. mutluluk normal değildir. -steven hayes

mutluluk üzerine yapılan çalışmalar paranın yaşamı daha güvenli hale getirdiği ölçüde mutlulukla ilişkisi olduğunu gösteriyor. yani yaşadığınız ülke sizin güvenliğinizi sağlamıyorsa para ile mutluluk arasında ilişki var. bunun aksi yerlerde insanlar geçim sıkıntısı çekmiyorsa artık ne kadar kazandıkları ile mutlulukları arasında önemli bir farklılık da oluşmuyor. en azından seligman (pozitif psikoloji üzerine çalışmalar yapan bir prof.) gerçek mutluluk adlı kitabında böyle anlatmış.

"insanlarda en sıcak kanun öpücükten insan yapmalarıdır"
kendisi paul eluard'ın şiiridir. arif kemal söyler. oldukça detonedir ama yine de güzeldir.