1.
başta satürn, jüpiter, neptün ve uranüs olmak üzere, yıldızından uzak ekstrem koşullarda dolanan bazı gezegenler.
sistemleri içerisinde yıldızlarından uzak ve soğuk bölgelerde bulunan, yapılarında bol miktarda metan bulunduran bazı gezegenlerde yüzey koşulları, dünya'da olduğundan epey farklıdır. özellikle büyük kütleli gezegenlerdeki, dünya'ya kıyasla yüksek olan kütle çekimi, gezegen atmosferi üzerinde bulunan metan içerikli buzların olduğu bölgeleri yüksek yoğunluğa erişecek şekilde sıkıştırabilir. modellemelere göre bu sıkıştırma işlemi, basıncı da oldukça yükselttiğinden, bu bölgelerde elmas oluşumu tetiklenebilir. benzer şekilde, yoğun atmosferi olan bu gezegenlerde sürekli gördüğümüz fırtınalardaki şimşeklerden kaynaklanan süreçlerle de elmas oluşumu gerçekleşebilir.
elmas, bahsi geçen bölgede bulunan diğer elementlerin oluşturduğu bileşiklere göre daha ağırdır. bu nedenle de çapı yaklaşık 1 santimetreyi bulabilen bu elmaslar, atmosferde duramayarak gezegenin yüzeyi üzerine düşmeye başlar. örneğin satürn üzerinde yılda yaklaşık 1000 ton elmas oluşabileceği tahmin ediliyor.
elmas yağışı, gezegenin çekirdeği etrafında devasa elmas dağları ortaya çıkarabilir. çekirdeğin derinlerine doğru gidildikçe, elmasın katı olarak kalması da imkânsızlaşıyor.
çekirdek etrafındaki elmas yığılmaları, bu tür gezegenlerdeki garip manyetik alan yapısını da açıklayabilir. zira elmas ortaya çıkarken, ortam şartları nedeniyle metalik hidrojen oluştuğu da tahmin ediliyor. bu durum manyetik alanı etkileyebilir.
ne yazık ki süreci ve sonucu gidip yerinde gözleme ve doğrulama şansımız yok. laboratuvarlarda, gezegen ya da yıldızlardaki koşulları oluşturmak da bazen imkânsız. yine de yaklaşık olarak benzer ortamların oluşturulabildiği laboratuvar deneyleri, bize bu elmas yağmurlarının olası olduğunu gösteriyor. ancak yine de uzayla ilgili her konuda olduğu gibi, bunda da daha fazla araştırma ve gözlem sonucu elde edilmesi gerekiyor.
sistemleri içerisinde yıldızlarından uzak ve soğuk bölgelerde bulunan, yapılarında bol miktarda metan bulunduran bazı gezegenlerde yüzey koşulları, dünya'da olduğundan epey farklıdır. özellikle büyük kütleli gezegenlerdeki, dünya'ya kıyasla yüksek olan kütle çekimi, gezegen atmosferi üzerinde bulunan metan içerikli buzların olduğu bölgeleri yüksek yoğunluğa erişecek şekilde sıkıştırabilir. modellemelere göre bu sıkıştırma işlemi, basıncı da oldukça yükselttiğinden, bu bölgelerde elmas oluşumu tetiklenebilir. benzer şekilde, yoğun atmosferi olan bu gezegenlerde sürekli gördüğümüz fırtınalardaki şimşeklerden kaynaklanan süreçlerle de elmas oluşumu gerçekleşebilir.
elmas, bahsi geçen bölgede bulunan diğer elementlerin oluşturduğu bileşiklere göre daha ağırdır. bu nedenle de çapı yaklaşık 1 santimetreyi bulabilen bu elmaslar, atmosferde duramayarak gezegenin yüzeyi üzerine düşmeye başlar. örneğin satürn üzerinde yılda yaklaşık 1000 ton elmas oluşabileceği tahmin ediliyor.
elmas yağışı, gezegenin çekirdeği etrafında devasa elmas dağları ortaya çıkarabilir. çekirdeğin derinlerine doğru gidildikçe, elmasın katı olarak kalması da imkânsızlaşıyor.
çekirdek etrafındaki elmas yığılmaları, bu tür gezegenlerdeki garip manyetik alan yapısını da açıklayabilir. zira elmas ortaya çıkarken, ortam şartları nedeniyle metalik hidrojen oluştuğu da tahmin ediliyor. bu durum manyetik alanı etkileyebilir.
ne yazık ki süreci ve sonucu gidip yerinde gözleme ve doğrulama şansımız yok. laboratuvarlarda, gezegen ya da yıldızlardaki koşulları oluşturmak da bazen imkânsız. yine de yaklaşık olarak benzer ortamların oluşturulabildiği laboratuvar deneyleri, bize bu elmas yağmurlarının olası olduğunu gösteriyor. ancak yine de uzayla ilgili her konuda olduğu gibi, bunda da daha fazla araştırma ve gözlem sonucu elde edilmesi gerekiyor.
devamını gör...