zihni derin

gün içinde defalarca içebildiğimiz, onsuz edemediğimiz, kültürümüze işleyen (bkz: çay)ı ısrarlı bir şekilde karadeniz'e yar eden egeli bir ziraatçidir.

1880 yılında muğla'da doğdu. 1904'te halkalı ziraat mekteb- alisinden mezun oldu.

zirai alanda öğretmenlikler ve idarecilikler yaptı.

1921 nisanında bakanlıklar temsilciliklerinin katıldığı bir komisyona, dönemin ziraat genel müdürü olarak, iktisat bakanlığı adına temsilci olarak katıldı. komisyonda rize ve çevresinin huzurlu bir yaşama kavuşabilmesi için öncelikle insanların geçimini sağlayacak iş ve çalışma imkanına kavuşturulması gerektiğini ileri sürdü. komisyon bu görüşü kabul etti ve zihni derin'in bölgede inceleme yapması kararlaştırıldı.

1923 yılında rize'ye geldi. eski adı garal dağı olan hazineye ait bir bölgede 15 dekarlık arazi fidanlık işine tahsis etti. bölgede yaptığı incelemelerde bazı meraklıların batum'dan dönüşlerinde getirdikleri ve diktikleri gayet iyi gelişmiş çay fidanlarıyla karşılaştı.

daha sonra, batum'a düzenlenen geziye katıldı, batum ve çevresinde ruslar tarafından kurulmuş olan çay bahçelerini, çay fabrikasını ve astropikal bitkiler araştırma istasyonu'nu inceleyerek gerekli bilgilerle rize'ye döndü.beraberinde çay tohumu, ve fidanları, narenciye ve bazı meyve çeşitleri, bambu rizomları ve bir rus bahçıvanı ile rize'ye geldi.

getirilen bitkiler ile bir fidanlık kurdurttu.
fidanlığı bir rus bahçıvanına emanet etti ve ankara'daki görevine geri döndü.
ancak gerek halkın gerek devletin konuya yeteri eğilmemesinden teşebbüsü başarısızlıkla sonuçlandı.

zihni derin, kafasında tasarladığı gibi yürümeyen çay tarımı için bir kanun teklifi hazırlamak gerektiği kanaatine vardı.
hazırladığı kanun teklifini bakanlık kanalıyla meclis'e sundu.
bu tasarı, o dönemin rize mebuslarının desteğiyle 6 şubat 1924 tarih ve 407 sayıyla kanunlaştı ve "rize vilayeti ile borçka kazasında; fındık, portakal, limon, mandalina, çay yetiştirilmesi hakkındaki kanun" adıyla yürürlüğe girdi. kendisi de işini bitirmiş bir memur edası ile oradan diğer görev yerine geçti.

aradan geçen yıllar, rize hakkına onu unutturmamış bilakis daha da gönlünde yer etmesine sebep olmuştur.
çayı rize'ye yar etmeyi başarmış birisidir o rize haklının gözünde. rize halkı onu daha çok görmek ister başında ve 1950 seçimlerinde zihni derin'e milletvekili olmasını istediklerini iletirler. zihni derin kabul eder ama seçim propagandası yapmaz. haliyle de seçilemez. çay konusundaki ısrarı siyasi olmak konusundaki ısrarı arasındaki 180 derecelik açı, onun hayata bakışını da gösterir. idareci olmak gibi bir derdi olmadığını rizeliler'e onları kırmadan gösterir.

1065 yılında vefat eden zihni derin'e 1969 yılında tübitak hizmet ödülü vererek adını ölümsüzleştirir. ölümsüzleştirmede iyi olduğumuz kadar yaşarken de kıymet verenlerden olabilen bir millet olabilsek keşke.

en azından her çay içişte, bu kültürü zihni derin 'in kurguladığını hatırlamayalım, bu kültürün 100 sene öncesi olmadığını, inşa edilen bu kültürün aynı zamanda ciddi bir geçim kaynağı olduğunu unutmayalım.

1880/1965 yılları arasında yaşamış türk ziraatçi/ eğitimci.

ülkemize çay tarımını getirmiş, çayın babası olarak anılmıştır. bunun yanı sıra öğretmenlik de yapmış, savaşa da gitmiştir. 85 yaşında hayatını kaybetmiştir.
aziz hatırası için şimdi gidip çay demleyeceğim. *