ışıkhüzmesindegezendoga yazar profili

ilknot: bu kitabı okuduktan sonra bende ahlak, erdem ve kutsallık namına hiçbir şey kalmamıştır. zira zaten neo-darwinist düşüncede olan ben, bu kitapla düşüncemi iyice pekiştirmiş bulunmaktayım.

son 300 yılda çıkan neredeyse tüm büyük filozofları etkileyen insanın başyapıtıdır.

ancak dinsel düşünme tarzı akıllarımızı öyle ciddi zehirledi ki kendimizin, çıplaklığımızın ve doğallığımızın karşısında dehşete düşüyoruz. bu düşünce bizi öyle yozlaştırdı ki kendimizi doğallıktan yoksun salt şeytanlar olarak görüyoruz.

insanın kendisini şeytan olarak görmesiyle
burada tabi şeytan olarak görmesinin sebebi katoliklerin insanı kötü varlıklar olarak düşünmesidir. tam bu ilgili kısımdan freud ıd ve superego kavramını çıkarmış olmalı. burada dikkat ettiğim bir nokta hem stirner, hem freud hem de dawkins’in din için kullandığı terimlerin aynı olması “ delusion ( yanılgı)” . burada açıkça inançlıların zihinsel sorunları olduğuna vurgu yapıyor bu tabir ile çünkü yanılgı bir insanın rasyonellik ve gerçekle aksi kanıtlanmış olmasına rağmen sürdürülen inanç ya da tutumdur ve genellikle zihinsel bir problemin semptomudur.


(bkz: civilization and its discontents) kitabının da fikir babası bu kitap olmalıdır zira stirner’a göre devlet etkileyici ve değişkendir. devlet hem canavar hem de makinedir, hayvanlar aleminin aç gözlüsü, hem bir kartal hem de bir aslan ama aynı zamanda artık kendi güdülerini takip edemeyen bireysel zihinlerin çarklarını oynatan dev bir çark makinesidir. devlet her zaman kasıtlar., törpüler, özgürlükleri azaltır ve boyun eğdirir. stirner’a göre arasında devlet ve birey birer düşmandır ve buna tek bir alternatif vardır ya devlet ya da benliğim. birey ve devlet arasındaki çatışmanın kaynağı ise bireyin özgürlük arayışı ve kurallara boyun eğme mecburiyetidir. hatta stirner şöyle demiştir:
özgür iradem ve devlet; arasında hiçbir zaman sürekli barış olmayacak, ezeli düşmanlık içindeki iki güçtür. aynı zamanda bir söz söylemiştir ki bana yıllar önce söylediğim bir sözü hatırlatmıştır. kendisi şöyle demiştir : “ devlet kendime duyduğum saygısızlıktan dolayı var”, ben ise şöyle demiştim : “ kurallar yalnızca aptallar için vardır.”

kitap aslında evrenin dünya etrafında döndüğüne inanan egosentrik insanı tam olarak, olduğu gibi anlatmış. dostoyevsky yeraltından notlar kitabında ne kadar dürüst ise kendine karşı, stirner da aynı şekilde dürüst insanlara karşı.

öncelikle bana kitap her zaman nietzsche’yi hatırlattı ahlaki değerleri sorguladığı için fakat nietzsche bunu yüzeysel ve tumturaklı yaparken stirner bunu daha sistemli, daha anlaşılır vecizeler ile yapıyor. ahlakın aslında insan üzerinde bir yük olduğunu, dinden kaynaklandığını ve (bugünün ahlaklılarının çoğu temelini dinden alır) insanın özgür eylemlerine kem vurduğunu anlatıyor. tabi bu bakımdan freud’un medeniyet ve hoşnutsuzlukları kitabını andırıyor. aslında kitap tek kitap olmasına rağmen bir çok kitap zira çok fazla şeyden bahşediyor ve bunları keskin bir dille ifade ediyor bu yüzden de havada kalmıyorsunuz. ahlak ile ilgili kısım da şu soruyu soruyor stirner: “ ahlaklılar arasında yaşamak daha mi iyi?”. bu sorunun üzerine kendime şunu sordum:

sence ahlaklı olmak güzel bir şey mi? çünkü ne kadar ahlaklı isen o kadar iradesizsin demektir çünkü ahlak ve özgür irade birbirine zıttır zira ahlakı belirleyen özgür irade değil toplumdur.





bugün cennet veya cehennem olmasaydı tanrı veya din bir işe yarar muydu? insanın tanrıya inancı kesinlikle ama kesinlikle benlik duygusundan kaynaklanıyor çünkü insan kendisini sonsuz yaşama layık görüyor. bundan 2000 sene önce tanrı-krallar vardı, 600 sene önce zillullahlar, 300 sene önce evrenin dünya etrafında döndüğünü sananlar. bu duygular insanın narsist duygularından yeşilleniyor çünkü insan kendisini hep olduğundan daha değerli görüyor. aslında ibadet ederken dahi kutsal bir varlığa değil, kendimize ibadet ediyoruz çünkü bu sadece bizim için, sadece ve sadece bize faydası var. bu yüzden, biz bizden daha üstün bir varlığa değil, en üstün olan kendimize tapınıyoruz.

daha sonra devletin, özellikle de marxism sayesinde tanrı ile özdeşleştiğini ve yeni kutsal şey olduğunu, hayatımızda nasıl etkili olduğunu ve bireyselliğin yok oluşunu anlatıyor.