1.
birincil travma sonrası stres bozukluğu, travmatik bir olay yaşayan, tanık olan veya travmatik bir olayla karşılaşan ve yoğun korku, çaresizlik veya dehşetle yanıt veren bir bireyde teşhis edilebilir. kasıtlı travmalar (örneğin, savaş, cinsel saldırı, terör ve toplu şiddet) ve ayrıca kasıtsız travmalar (örneğin, doğal afetler, kazalar) bu yaygın psikiyatrik duruma neden olabilir.
ikincil travma, travmatik bir olayın ilk elden anlatılması veya anlatılması yoluyla travmaya dolaylı olarak maruz kalma olarak tanımlanır. mağdur tarafından travmanın canlı bir şekilde anlatılması ve klinisyenin bu olayın ardından bilişsel veya duygusal temsili, tssb’ye paralel bir dizi semptom ve reaksiyonla (örneğin, yeniden deneyimleme, kaçınma ve aşırı uyarılma) sonuçlanabilir. ikincil travmatizasyon, merhamet yorgunluğu (figley, 1995) ve dolaylı travmatizasyon (pearlman ve saakvitne, 1995) olarak da adlandırılır.
örnek verecek olursak bir doğal afete maruz kalmış kişilere, doğal afetin yaşandığı yerde psikolojik destek vermek. hem canlı olarak dinlemek hem de doğal afetin yaşandığı yeri görmek ve buna maruz kalmak ikincil travmaya örnek olarak verilebilir.
devamını gör...
2.
yardım etmenin çok önemli bir boyutu dinlenmektir. öz bakımınıza dikkat etmeden yardım etmeye devam ederseniz bir süre sonra tükenirsiniz ve birilerinin de size yardım etmesi gerekir. bu nedenle;
» kısa süreler için bile olsa yemek, dinlenmek ve rahatlamak için zaman ayırmaya çalışın.
» geçmişte stresli durumlarla başetmenize ve kriz anlarında güçlü kalmanıza yardımcı olan eylemleri düşünün.
» tükenmemek için çalışma saatlerinizi makul tutmaya çalışın. örneğin yardım ekibi içinde iş yükünün paylaşılması, krizin akut döneminde vardiyalı çalışma ve düzenli dinlenme süreleri ayırmak gibi önlemler düşünülebilir.
» insanlar bir kriz durumundan sonra birçok sorun yaşayabilir. bütün sorunlara yardım edemediğinizde yetersizlik ve hayal kırıklığı hissedebilirsiniz. insanların bütün sorunlarını çözmek gibi bir sorumluluğunuzun olmadığını unutmayın.
insanların kendilerine yardım edebilmeleri için elinizden gelen yardımı yapın.
» alkol, kafein veya nikotin tüketiminizi en aza indirin ve reçetesiz ilaç kullanmayın.
» yardım ekibindeki arkadaşlarınızın nasıl olduğunu kontrol edin ve onların da sizi kontrol etmesini isteyin. birbirinizi destekleyecek yollar bulun.
» desteklenmek için arkadaşlarınız, sevdikleriniz ve diğer kişilerle konuşun.
türk pdr derneğinin (bkz: psikolojik ilk yardım) kılavuzundan önerilerdir. kitapçığı inceleme şansınız varsa başlıkta linki var. yardıma giden tanıdıklarınızı bu konularda uyarabilirsiniz.
» kısa süreler için bile olsa yemek, dinlenmek ve rahatlamak için zaman ayırmaya çalışın.
» geçmişte stresli durumlarla başetmenize ve kriz anlarında güçlü kalmanıza yardımcı olan eylemleri düşünün.
» tükenmemek için çalışma saatlerinizi makul tutmaya çalışın. örneğin yardım ekibi içinde iş yükünün paylaşılması, krizin akut döneminde vardiyalı çalışma ve düzenli dinlenme süreleri ayırmak gibi önlemler düşünülebilir.
» insanlar bir kriz durumundan sonra birçok sorun yaşayabilir. bütün sorunlara yardım edemediğinizde yetersizlik ve hayal kırıklığı hissedebilirsiniz. insanların bütün sorunlarını çözmek gibi bir sorumluluğunuzun olmadığını unutmayın.
insanların kendilerine yardım edebilmeleri için elinizden gelen yardımı yapın.
» alkol, kafein veya nikotin tüketiminizi en aza indirin ve reçetesiz ilaç kullanmayın.
» yardım ekibindeki arkadaşlarınızın nasıl olduğunu kontrol edin ve onların da sizi kontrol etmesini isteyin. birbirinizi destekleyecek yollar bulun.
» desteklenmek için arkadaşlarınız, sevdikleriniz ve diğer kişilerle konuşun.
türk pdr derneğinin (bkz: psikolojik ilk yardım) kılavuzundan önerilerdir. kitapçığı inceleme şansınız varsa başlıkta linki var. yardıma giden tanıdıklarınızı bu konularda uyarabilirsiniz.
devamını gör...