basit makineler

basit makineler: insanların, işlerini kolaylaştırmak için geliştirildiği araçlardır. basit makineler, kuvvetten kazanç sağlamak, yoldan kazanç sağlamak, kuvvetin yönünü değiştirmek, işin yapılma hızını değiştirmek ya da bir enerji türünü başka bir enerji türüne dönüştürmek amaçlarıyla kullanılabilir.kaynak 1.

makaralar, kaldıraçlar, palangalar, çıkrık, dişli ve kasnaklar, eğik düzlem ve vida bu gruba giren araçlardır.
kaynak 2.

şu günlerde çalıştığım yks sınavı konusu

"bana bir destek noktası verin, dünyayı yerinden oynatayım."
arşimet.

fıstık kıracağıdır.

up down up down

daha karmaşık olsalardı ilgilenirdim.fizikten hazzetmem.

fu*king machine en basit örnektir

göründükleri kadar basit değillerdir.

işten kazanç sağlayamazlar.

yoldan ve kuvvetten kazanç sağlarlar.

vücut geliştirmeciler*

asla anlayamadığım düzenek.

sonrasını da öğrenemedim hiç.

fizikten nefret.

kullanımı çağlar öncesine dayanır. özellikle milattan önce 3000'li yıllarda daha sık kullanıldığı bilinen sistemler bütünüdür. ilk olarak tekerlek, kama, eğik düzlem, kaldıraç ve makara gibi aletler kullanılmıştır. günümüzdeki daha kompleks basit makinelerin mucidi ise arşimed'dir. arşimed, geliştirdiği savaş makinelerinde özellikle kaldıraçlar prensibine imza atarken işin matematiğini de bulmuştur. arşimed sonrası basit makinelere en çok katkı sağlayan kişi leonardo da vinci olmuştur. da vinci'nin çizdiği çark çalışma prensibi sanayi devrimine ön ayak olmuştur. günümüzde kullanılan basit makine tipleri şu şekildedir:

kaldıraç:
destek ve bir çubuk temelinde olan basit makinelerdir. destek ile kuvvet arasındaki mesafeye kuvvet kolu, destek ile yük arasındaki mesafeye yük kolu adı verilir. sistemin kuvvet kazancı kuvvet kolunun yük koluna oranıyla hesaplanır. üç çeşit kaldıraç bulunur.
desteğin arada olduğu kaldıraçlar çift yönlü kaldıraçlardır, kuvvetin yönünü değiştirirler. desteğin konumuna göre kuvvetten kazanç da sağlayabilir kayıp da sağlayabilir. destek tam ortadaysa kuvvetten kayıp veya kazanç oluşmaz. makas, levye, terazi, pense, sandal küreği bu tip kaldıraca örnektir.
yükün arada olduğu kaldıraçlar tek yönlü kaldıraçlardır, kuvvetin yönünü değiştirmezler. kuvvet kolu yük kolundan uzun olduğu için her zaman kuvvetten kazanç sağlar. el arabası, kapı, ceviz kıracağı, açacaklar bu tip kaldıraca örnektir.
kuvvetin arada olduğu kaldıraçlar tek yönlü kaldıraçlardır, kuvvetin yönünü değiştirmezler. kuvvet kolu yük kolundan kısa olduğu için her zaman kuvvetten kayıp sağlar. maşa, cımbız, kürek, olta ve spor aletleri bu tip kaldıraca örnektir.

makara:
merkezinin etrafında ipin dolanarak çalıştığı sistemlerdir. iki çeşit makara bulunur.
sabit makatalar orta noktasından bir zemine perçinlenen makara tipidir. uygulanan kuvvet ile yükün ağırlığı eşittir. desteğin arada olduğu kaldıraç gibi çalışır. kuvvetin yönünü değiştirir. ipin çekilme miktarı ile yükün yükselme miktarı eşittir.
hareketle makaralarda makaranın ortası bir yüke veya başka bir makaraya bağlıdır. kollardan biri sabit bir yere bağlanır. yük iki kola eşit dağılır. her hareketli makara iki kat kuvvet kazancı sağlar. yükün yükselme miktarı ipin çekilme miktarının yarısıdır.
en az bir sabit ve bir hareketli makaradan oluşan sistemlere palanga denir. palangalarda kuvvet sabit makaradan veya hareketli makaradan uygulanabilir. kuvvetin uygulandığı makaraya göre kuvvet kazancı değişir.

eğik düzlem:
bir yükü bir takoz yardımıyla çıkarmaya yarayan aletlerdir. pisagor teoremnden dolayı her zaman kuvvetten kazanç sağlar. burada kuvvet kazancını belirleyen unsur eğimdir. eğim azaldıkça kuvvet kazancı artar. merdiven, rampa, vida, kama eğik düzleme örnektir.

çıkrık:
bir silindirin merkezine bağlı bir kolun döndürülerek çalıştırılan basit makinelerdir. kuvvet kazancı çıkrık kolunun silindir yarıçapına oranıyla bulunur. çıkrık kolu uzadıkça kuvvet kazancı artar. silindir yarıçapı uzadıkça kuvvet kazancı azalır fakat yükün bir turda aldığı yol artar. tornavida, masa kalemtıraşı, direksiyon, kapı kolu, anahtar, kıyma makinesi, el matkabı, musluk, merdane, dikiş makinesi, bisiklet pedalı, olta mekanizması çıkrıklara örnektir.

kasnak:
çember ve dış kısımları oyuk sistemlerdir. birbirlerine kayış ile bağlanırlar. büyük kasnakların tur sayısı küçük kasnaklara göre daha az olsa da hızları eşittir. kayışın bağlanma şekline göre kuvvetin yönünü değiştirebilirler.

dişli çark:
kasnağa benzeyen fakat dışında dişleri olan sistemlerdir. diş sayısı ile yarıçap doğru orantılıdır. birbirlerine zincir ile bağlanabilirler veya yanyana temas halinde bulunabilirler. birbirine temas eden dişli çarkların hareket yönü zıttır. çalışma prensibi kasnakla benzerdir. bisikletlerde, saatlerde ve araçlarda kullanılırlar.

tekerlek:
bir merkez etrafında dönen basit makinedir. bir yükü taşımak için veya maddeleri öğütmek için kullanılırlar.