big mac endeksi

ülkelerin satın alma gücünü ve fiyat düzeyini gösteren endekstir.
adı, anlaşılacağı üzere, big mac'ten gelmektedir.
big mac üzerinden hesaplanan maliyetlerin ülkeler arası oranlanmasıyla oluşturulur.
"the economist" dergisi tarafından yayınlanır.

amerikalı asgari ücretle çalışan işçi aylık maaşıyla 250 big mac, tc'de asgari ücretli işçi 127 adet alabiliyor.

tavuk döner indeksi şeklinde hesaplasak da sonuç yine en az iki kat daha fakiriz.

amerika'da en ucuz, en çok tüketilen ürünlerden olması sebebiyle bu ismi almıştır. *

bizdeki varyasyonu simit-çay hesabı olarak adlandırılır. özellikle mecliste bütçe kanunu geçirileceği zamanlar milletvekillerinin hazırladığı grafiklerde yer alır. hiçbir grafik m.vekillerinin binlerce lira maaşını, hediyelerini, cukkalarını yazmaz. hiçbir grafik, yoksulun halinden anlamayan, meclisim lokantasında 2 liraya 40 liralık yemek yiyen, onu da ödemeden giden vekilleri yazmaz.

toplu alım gücünün patrona avantaj, müşteriye dezavantajı:

sayısını hatırlayamadığım kadar çok big mac, ekmeği, salatası, eti, peyniri, turşusu yani komple paketlenmiş haldeki big mac mc donalds'a tanesi 11 cent'e geliyor.* müşteriye ise 3.80 euro. böyle işin şarap çanağına bi takım laflar edilebilir.

satın alma gücü paritesini gösteren endekstir.

economist'in araştırması sonucu 2021 yılı içerisinde belirlenen endekse göre türk lirasının yüzde 65 oranında değer kaybı var.

peşin not: fiyatlara google’dan baktım.

abd’de bir big mac 3.99$, türkiye’de aynı hamburger 29.99₺ olan hamburger kuru.

güncelleştilmesi gerekendir.

usd/try kuru: 26.93
big mac : 125 tl
big mac: $4.64
asgari ücret: 11.402 tl / $423.40 / 91.25 big mac alınabiliyor

newyork city / abd fiyatı: $5.23
asgari ücret: $3.360 / 642 big mac alınabiliyor

sonuç: abd: 642 / tr: 91.25 : 7.03 katı.

fakir değiliz.
fakfakiriz.

ülkenin doymuşluk seviyesini gösteren endeks

asıl sıkıntı,
asgari ücret 3360 dolar (yukarıdaki değere göre yazdım) olan ülkede big mac 5.23 dolara satılabiliyorken nasıl oluyor da asgari ücret 400 dolar olan memlekette big mac 4.64 $'a satılabiliyor?

asgari ücrete %30 zam gelse tüm fırsatçılar %50 zam yapıyor ürünlerine.
peki asgari ücreti buranın 9 katı olan bir ülkede nasıl oluyor da bic mac sadece %12 daha pahalı satılabiliyor?

şöyle söyleyim,

abd'de tükkanınız var. çalışanlarınıza ayda 90 bin türk lirası veriyorsunuz ve big mac'i 140 liraya satabiliyorsunuz. dükkandan da size yetecek kadar kar kalıyor.
sizin kardeşiniz türkiye'de çalışanına 11500 veriyor. (henüz vermedi, verecek) ancak big mac'i 125 liradan 1 kuruş aşağı satamıyor, çünkü kurtarmıyor.

o zaman bir yerlerde bir sorunlar var.
ya abd'deki asgari ücret o kadar değil, ya başka şeyler var.
ya da bizim restoranlarımız çok feci adam soyuyor.