bir şeyin varlığını bilmek için görmek mi gerekir

kimsenin yaşamadığı ıssız bir adada bir ağacın devrildiğini varsayalım. kimse görmediği ve kimse duymadığı için bu ağaç gerçekten devrilmiş midir? kimsenin haberinin olmadığı birçok yer olduğunu biliyoruz dünyada. buralarda yaşanan olayların bir gözlemcisi olmadığı için ordaki olaylar hakkında hiçbir bilgimiz ve kesinliğimiz olmuyor. yani orayı tamamen yok saymakla var olduğunu kabul etmenin hiçbir farkı yok. çünkü her iki fikri de destekleyecek bir veri yok. atomaltı parçacıklar olsun, kuantum mekaniğindeki türlü parçacıklar olsun... yani gözümüzle göremediğimiz fakat varlığını bildiğimiz şeyleri evet gözümüzle göremiyoruz fakat yapılan deneyler ve çalışmalar sayesinde de somut olarak veri sahibi olabiliyoruz ve bundan dolayı varlığını kabul edebiliyoruz. bu bağlamda somut bir veri sahibi olmadığımız şeylerin varlığı hakkında nasıl kesin bir şekilde konuşabiliriz?

evet.

diğer türlü bilmiş değil varlığına inanmış olursun.

bilimsel olarak evet, bilimsel olarak gerekir, cevaplarını verebileceğimiz soru cümlesi.
bilimden üstün şeyler varmış ve o şeyler zaten her şeyden üstünmüş. olabilir. güya tabi. ben de inançlıyım ve içerim ibadet halinde ezelden ebediyete değin! yedin mi? gözünle gördün mü? hayır tabi ki!

gerekmez. tüm şeyler somut değil çünkü. bu da duyu organlarıyla pek alakası olmadığını gösteriyor...

"kimsenin yaşamadığı ıssız bir adada bir ağacın devrildiğini varsayalım. kimse görmediği ve kimse duymadığı için bu ağaç gerçekten devrilmiş midir?"
burada bir sıkıntı var. devrildiğini varsayıyoruz ama sonrasında devrilmiş midir?
kimsenin yaşamadığı adada ipler elinizde. ağacı devirdiniz.
şöyle de olabilirdi; hiçbir hayvanın yaşamadığı adada gözlem yapmak istiyorsunuz ve oraya gidiyorsunuz. inceleme yaparken bakıyorsunuz bir ağaç devrilmiş?
ağacı ve toprağını incelemeyecek misiniz? belki ağacın kökleri çürüdü ve taşıyamadı kendini devrildi. illa bir el olmak zorunda değil?
ya da ele dair bir işaret varsa demek ki o adanın sakinleri var sizin haberiniz yok. :p
"bu bağlamda somut bir veri sahibi olmadığımız şeylerin varlığı hakkında nasıl kesin bir şekilde konuşabiliriz?"
o şeyleri biraz açsa mıydık?

şu an açıklanabilenlerin eski zamanda açıklanamayacağı gerçeği var. peki ya biz onların varlığını kanıtlayacak kadar gelişememişsek? bir de bu ihtimali göz önünde bulunduruyor muyuz? direkt yok sayabilir miyiz?

o ağaç doğal yolla mı devrildi yoksa cinayet kurbanı mı veya intihar mı etti?
günümüz olaylarında cinayet mi yoksa intihar olayları için iz sürülüyor.
eskiden parmak izinin varlığından bile haberleri yoktur ya da saçın dna'dan kişiyi ortaya çıkaracağının? ya da enerjiyi baz alan kameraların varlığı?
olay var ama ölen kişi dışında elimizde başka kanıt yok. o yüzden "kişi kesin intihar etti." diyeceğiz çünkü onu öldüreni göremedik? ama günümüz şartlarında bu belki cinayet sayilabilirdi? belki de gerçekten intihar. ama sonuç ne olursa olsun kesinleşmek için kanıt istiyor değil mi?..
o zamanlarda kanıtın bulunamaması şimdi ki zamanda bulunamayacağı anlamı taşıyor mu? veya şu an kanıtlanmaması sonralarda kanıtlanmayacağını garanti eder mi?

görmekten kasıt gözlemlemekse (duymak, ölçmek, izlerini- işaretlerini bulmak) evet.

soyut varlık olmaz, kavram olur.

(bkz: pozitivizm)