dünyada yükselen aşırı sağ ve paganizm ilişkisi
başlık "düz adam" tarafından 18.02.2025 00:39 tarihinde açılmıştır.
1.
dünyada giderek artan aşırı sağcı eğilim, beraberinde ulusların milli dinlerine olan ilgisini arttırıyor kanımca.
örnek olarak, iskandinav ülkelerinde odinistler göze çarpıyor.
bunun gibi daha pek çok örnek var.
her ne kadar pagan bir inanç sayılamayacak olsa da bizdeki tengrici nüfusun artışı da yadsınamaz boyutta.
ezcümle, dünya genelinde aşırı milliyetçilik arttıkça ulusların milli dinlerine yahut mitlerine ilgisi artıyor.
bu benim şahsi gözlemim tabii.
katılmayan dostlar da olacaktır.
örnek olarak, iskandinav ülkelerinde odinistler göze çarpıyor.
bunun gibi daha pek çok örnek var.
her ne kadar pagan bir inanç sayılamayacak olsa da bizdeki tengrici nüfusun artışı da yadsınamaz boyutta.
ezcümle, dünya genelinde aşırı milliyetçilik arttıkça ulusların milli dinlerine yahut mitlerine ilgisi artıyor.
bu benim şahsi gözlemim tabii.
katılmayan dostlar da olacaktır.
devamını gör...
2.
din asgari seviyede dshi olsa kültürün bir parçası olduğu için doğal olarak aşırı milliyetçi camialarda tamamen öz kültüre dönüş maksadıyla yaşanan olaydır. fakat zannedildiği aksine yeni de değildir.
misal 15.yy da pleton isimli geç dönem bizans filozofu ( 1452 veya 1454 yılında öldüğü varsayılır) platoncu olarak grek-romen diniyle zerdüşt mistizminin birleşimi bir dinin tekrardan bizanslılar tarafından tapınılması ve hristiyanlığı silmesi gerektiğini savunur. neo-paganizmin canlanması rönesans ve reform döneminde de devam eder.
fakat avrupada ivmeyi almanların völkisch hareketi ile yakalar buna 18-19.yy da viktorya britanyası ile iskandinavyadaki viking canlanması eşlik eder. 20. yüzyıldaki modern pagan hareketlerinin yayılmasından önce, kendini pagan olarak tanımlayan kayda değer bir örnek, siyu yazar zitkala-sa'nın "neden bir paganım" adlı makalesindeydi. 1902'de atlantic monthly'de yayınlanan kızılderili aktivist ve yazar, ulu manitu tarafından somutlaştırılan doğayla uyum lehine hristiyanlığı ("yeni batıl inanç" olarak anılır) reddettiğini ana hatlarıyla açıkladı. ayrıca annesinin siyu dinini terk edişini ve bir "yerli vaiz"in onu köy kilisesine gitmeye ikna etme girişimlerinin başarısızlığını anlattı.
her ne kadar pagan olmasa da tengriciliğin yeniden canlanması, 1990'lardan bu yana, özellikle kırgızistan , kazakistan , moğolistan , rusya federasyonu'nun bazı özerk cumhuriyetleri ( tataristan , başkurdistan , buryatya , yakutistan ve diğerleri), kırım karayimleri ve kırım tatarları arasında, yerel manevi köklerin ve türkçülük arayışında rol oynamıştır. özellikle karayimler musevi olmalarına rağmen yhvh (yahveh/yehova) adını reddedip "teňri" sözcüğünü kullanmaya başlamışlardır
(bkz: tengricilik ve yahudilik)
1908 jön türk devrimi'nden sonra ve özellikle 1923'te cumhuriyet'in ilanından sonra, türkçü-kemalist milliyetçi ideolojisi tengricilik'in yeniden canlanmasına katkıda bulundu. islam sansürü kaldırıldı ve bu da türklerin islam öncesi dininin nesnel bir şekilde incelenmesine olanak sağladı. türk dili arapça, farsça ve diğer ödünçlemelerden arındırıldı. birçok şahsiyet, islam'ı terk etmeseler de, mustafa kemal atatürk ( atatürk - "türklerin babası") ve kemalizmin siyasi ve felsefi temelini atan ideoloğu ziya gökalp ( gökalp - "gök kahramanı") gibi türk isimlerini benimsedi. önde gelen türk yazar ve tarihçi hüseyin nihal atsız, tengrici olan türkçü ideologlardan biriydi. henüz türk-islam sentezine evrilmeden önce ülkücü hareket mensuplarındaki tengricilik takipçileri , esas olarak atsız'ın çalışmalarından ilham alarak, yeminde arapça tanrı "allah" tanımlamasını türkçe "tanrı" ile değiştirir ve " tanrı türkü korusun " derlerdi. tengricilik'in yeniden canlandırması entelektüel çevrelerde daha geniş bir kitleye ulaştı. kazakistan'ın eski cumhurbaşkanı nursultan nazarbayev ve kırgızistan'ın eski cumhurbaşkanı askar akayev, tengriciliği türklerin ulusal, "doğal" dini olarak adlandırdılar. bu nedenle, 2002'de rusya'nın hakasya bölgesine yaptığı gezide akayev, yenisey nehri'ne ve runik stellere yapılan bir ziyaretin, mekke'ye yapılan hac gibi "kırgızlar için kutsal bir yere hac" anlamına geldiğini söyledi .
misal 15.yy da pleton isimli geç dönem bizans filozofu ( 1452 veya 1454 yılında öldüğü varsayılır) platoncu olarak grek-romen diniyle zerdüşt mistizminin birleşimi bir dinin tekrardan bizanslılar tarafından tapınılması ve hristiyanlığı silmesi gerektiğini savunur. neo-paganizmin canlanması rönesans ve reform döneminde de devam eder.
fakat avrupada ivmeyi almanların völkisch hareketi ile yakalar buna 18-19.yy da viktorya britanyası ile iskandinavyadaki viking canlanması eşlik eder. 20. yüzyıldaki modern pagan hareketlerinin yayılmasından önce, kendini pagan olarak tanımlayan kayda değer bir örnek, siyu yazar zitkala-sa'nın "neden bir paganım" adlı makalesindeydi. 1902'de atlantic monthly'de yayınlanan kızılderili aktivist ve yazar, ulu manitu tarafından somutlaştırılan doğayla uyum lehine hristiyanlığı ("yeni batıl inanç" olarak anılır) reddettiğini ana hatlarıyla açıkladı. ayrıca annesinin siyu dinini terk edişini ve bir "yerli vaiz"in onu köy kilisesine gitmeye ikna etme girişimlerinin başarısızlığını anlattı.
her ne kadar pagan olmasa da tengriciliğin yeniden canlanması, 1990'lardan bu yana, özellikle kırgızistan , kazakistan , moğolistan , rusya federasyonu'nun bazı özerk cumhuriyetleri ( tataristan , başkurdistan , buryatya , yakutistan ve diğerleri), kırım karayimleri ve kırım tatarları arasında, yerel manevi köklerin ve türkçülük arayışında rol oynamıştır. özellikle karayimler musevi olmalarına rağmen yhvh (yahveh/yehova) adını reddedip "teňri" sözcüğünü kullanmaya başlamışlardır
(bkz: tengricilik ve yahudilik)
1908 jön türk devrimi'nden sonra ve özellikle 1923'te cumhuriyet'in ilanından sonra, türkçü-kemalist milliyetçi ideolojisi tengricilik'in yeniden canlanmasına katkıda bulundu. islam sansürü kaldırıldı ve bu da türklerin islam öncesi dininin nesnel bir şekilde incelenmesine olanak sağladı. türk dili arapça, farsça ve diğer ödünçlemelerden arındırıldı. birçok şahsiyet, islam'ı terk etmeseler de, mustafa kemal atatürk ( atatürk - "türklerin babası") ve kemalizmin siyasi ve felsefi temelini atan ideoloğu ziya gökalp ( gökalp - "gök kahramanı") gibi türk isimlerini benimsedi. önde gelen türk yazar ve tarihçi hüseyin nihal atsız, tengrici olan türkçü ideologlardan biriydi. henüz türk-islam sentezine evrilmeden önce ülkücü hareket mensuplarındaki tengricilik takipçileri , esas olarak atsız'ın çalışmalarından ilham alarak, yeminde arapça tanrı "allah" tanımlamasını türkçe "tanrı" ile değiştirir ve " tanrı türkü korusun " derlerdi. tengricilik'in yeniden canlandırması entelektüel çevrelerde daha geniş bir kitleye ulaştı. kazakistan'ın eski cumhurbaşkanı nursultan nazarbayev ve kırgızistan'ın eski cumhurbaşkanı askar akayev, tengriciliği türklerin ulusal, "doğal" dini olarak adlandırdılar. bu nedenle, 2002'de rusya'nın hakasya bölgesine yaptığı gezide akayev, yenisey nehri'ne ve runik stellere yapılan bir ziyaretin, mekke'ye yapılan hac gibi "kırgızlar için kutsal bir yere hac" anlamına geldiğini söyledi .
devamını gör...
3.
#3402695
"ulusların milli dini" diye bir kavram ne denli doğru sayılabilir tartışılır gibi. din ve ulus kimliği yahudilik dışında çokta birbirinden ayrılmaz bir tarihsellik göstermiyor gibi. örn. islamla özdeşleşmiş araplar bile islamı sonradan seçtiler. paganlık tüm insanlığın ilk dinsel yönelimidir. ve bilinen dinler gibi, merkezi kurumsal bir disiplin ve kurallar sistemi taşıyan bir homojenite göstermez.
aşırı sağ denilen radikalizm, kapitalizmin pazar kavgası ve tekelleşmesi kaynaklı sorunların egemen sınıflarca bilinçli saptırma ve manipülasyonu sonucu ortaya çıkar. çok kısa sürede de foyaları dökülür. hitler, mussolini, franko vd. de savaş sonrası egemen sınıflarca kullanıldı..biliniyor.
geçici işlevleri tamamlandığında yeniden tu kaka yapılırlar. rutin senaryodur.
"ulusların milli dini" diye bir kavram ne denli doğru sayılabilir tartışılır gibi. din ve ulus kimliği yahudilik dışında çokta birbirinden ayrılmaz bir tarihsellik göstermiyor gibi. örn. islamla özdeşleşmiş araplar bile islamı sonradan seçtiler. paganlık tüm insanlığın ilk dinsel yönelimidir. ve bilinen dinler gibi, merkezi kurumsal bir disiplin ve kurallar sistemi taşıyan bir homojenite göstermez.
aşırı sağ denilen radikalizm, kapitalizmin pazar kavgası ve tekelleşmesi kaynaklı sorunların egemen sınıflarca bilinçli saptırma ve manipülasyonu sonucu ortaya çıkar. çok kısa sürede de foyaları dökülür. hitler, mussolini, franko vd. de savaş sonrası egemen sınıflarca kullanıldı..biliniyor.
geçici işlevleri tamamlandığında yeniden tu kaka yapılırlar. rutin senaryodur.
devamını gör...