1.
klasik, içten yanmalı türden motorlara sahip otomobillerden farklı olan yöntem.
içten yanmalı motolar, havayla karışan yakıtın tutuşarak ufak çaplı patlamalar meydana getirmesiyle çalışır. bu minik patlamalar pistonları iterek doğrusal hareketler oluştururlar. bu doğrusal hareketler, krank mili aracılığıyla dönme hareketine çevrilir ve nihayetinde tekerleklerin dönmesi de bu şekilde sağlanır.
elektrikli otomobillerde durum farklıdır. bu araçlarda invertör adı verilen ve araçtaki lityum iyon pillerden gelen doğru akımı alternatif akıma dönüştüren bir parça bulunur. bir indüksiyon motoruna 3 fazlı alternatif akım uygulanır. bu tip motorlar stator* ve rotor* olmak üzere 2 bölümden meydana gelir.
motor içindeki bobinlere uygulanan alternatif akım, 4 kutuplu bir manyetik alan oluşturur. manyetik alan, hareketli kısım olan rotoru kendi ekseni etrafında döndürür. dakikada 18.000 devire kadar çıkabilen bu dönme hareketinin sayısı ve dolayısıyla hızı, akımın frekansı ve genliğiyle kontrol edilebilir. bu da arabanın hızını kontrol etmeyi sağlar.
motorda üretilen güç tekerleklere, diğer arabalarda olduğu gibi, şanzıman ve diferansiyel aracılığıyla iletilir. burada daha sağlam olması ve daha büyük torka dayanabilmesi nedeniyle klasik tip de denilen açık diferansiyel kullanılır.
akım fazı değiştirilerek rotorun ters yönde dönmesi sağlandığında geri vites dişlisi de gerektiği şekilde kolaylıkla çalışacaktır.
bu tip arabalarda birkaç bin kadar lityum iyon pil kullanılır. bunlar bildiğimiz basit pillerdendir aslında ve bu kadar çok olmalarının nedeni, arabaya yeterli enerjiyi sağlamak olduğu kadar, yüzey alanını fazla tutarak soğumaya yardımcı olmaktır. bu piller oldukça fazla ısı üretir. araçta, soğutmaya yardımcı olmak için bir de radyatör bulunur.
***
son olarak, bu tür arabaların bir özelliğinden daha bahsedeyim: tek pedalla çalışma.
normalde bir gaz, bir fren ve bir de debriyaj pedalı bulunur arabalarda. bu arabalarda 2 pedal bulunur, debriyaj yoktur. bir açma/kapama düğmesiyle, tek pedal kullanımı devreye sokulabilir. yalnızca gaz pedalı ile arabayı idare edebilirsiniz. ayağınızı pedaldan çektiğinizde araç kademeli şekilde yavaşlar ve sonunda tam olarak durur. anlık durmayı sağlamak için, yani acil durumlarda ise diğer pedal kullanılmalıdır. bu normal fren pedalı şeklinde çalışır.
bu sistem yine rotor sayesinde çalışır. normalde rotorun hızı dönen manyetik alan hızından düşüktür. tek pedal sisteminin devreye girip yavaşlama sağlanabilmesi için, invertör yardımıyla rotorun hızı dönen manyetik alan hızından daha yüksek duruma getirilir. böylece rotor bir dinamo görevi görür. bu aşamada üretilen fazla enerji pil bölmesinde depolanır.
***
bu tür arabaların yaygınlaşması için gereken en önemli şartlardan biri, şarj istasyonlarının çoğaltılmasıdır. priz ya da şarj ünitesi yardımıyla araç şarj edilebilir. eğer araç hızlı şarj özelliğine sahipse 1 saate kadar çıkabilir şarj süresi. bu özelliğe sahip değilse şarj olması 10 saati bulabilir.
görselin kaynağı
içten yanmalı motolar, havayla karışan yakıtın tutuşarak ufak çaplı patlamalar meydana getirmesiyle çalışır. bu minik patlamalar pistonları iterek doğrusal hareketler oluştururlar. bu doğrusal hareketler, krank mili aracılığıyla dönme hareketine çevrilir ve nihayetinde tekerleklerin dönmesi de bu şekilde sağlanır.
elektrikli otomobillerde durum farklıdır. bu araçlarda invertör adı verilen ve araçtaki lityum iyon pillerden gelen doğru akımı alternatif akıma dönüştüren bir parça bulunur. bir indüksiyon motoruna 3 fazlı alternatif akım uygulanır. bu tip motorlar stator* ve rotor* olmak üzere 2 bölümden meydana gelir.
motor içindeki bobinlere uygulanan alternatif akım, 4 kutuplu bir manyetik alan oluşturur. manyetik alan, hareketli kısım olan rotoru kendi ekseni etrafında döndürür. dakikada 18.000 devire kadar çıkabilen bu dönme hareketinin sayısı ve dolayısıyla hızı, akımın frekansı ve genliğiyle kontrol edilebilir. bu da arabanın hızını kontrol etmeyi sağlar.
motorda üretilen güç tekerleklere, diğer arabalarda olduğu gibi, şanzıman ve diferansiyel aracılığıyla iletilir. burada daha sağlam olması ve daha büyük torka dayanabilmesi nedeniyle klasik tip de denilen açık diferansiyel kullanılır.
akım fazı değiştirilerek rotorun ters yönde dönmesi sağlandığında geri vites dişlisi de gerektiği şekilde kolaylıkla çalışacaktır.
bu tip arabalarda birkaç bin kadar lityum iyon pil kullanılır. bunlar bildiğimiz basit pillerdendir aslında ve bu kadar çok olmalarının nedeni, arabaya yeterli enerjiyi sağlamak olduğu kadar, yüzey alanını fazla tutarak soğumaya yardımcı olmaktır. bu piller oldukça fazla ısı üretir. araçta, soğutmaya yardımcı olmak için bir de radyatör bulunur.
***
son olarak, bu tür arabaların bir özelliğinden daha bahsedeyim: tek pedalla çalışma.
normalde bir gaz, bir fren ve bir de debriyaj pedalı bulunur arabalarda. bu arabalarda 2 pedal bulunur, debriyaj yoktur. bir açma/kapama düğmesiyle, tek pedal kullanımı devreye sokulabilir. yalnızca gaz pedalı ile arabayı idare edebilirsiniz. ayağınızı pedaldan çektiğinizde araç kademeli şekilde yavaşlar ve sonunda tam olarak durur. anlık durmayı sağlamak için, yani acil durumlarda ise diğer pedal kullanılmalıdır. bu normal fren pedalı şeklinde çalışır.
bu sistem yine rotor sayesinde çalışır. normalde rotorun hızı dönen manyetik alan hızından düşüktür. tek pedal sisteminin devreye girip yavaşlama sağlanabilmesi için, invertör yardımıyla rotorun hızı dönen manyetik alan hızından daha yüksek duruma getirilir. böylece rotor bir dinamo görevi görür. bu aşamada üretilen fazla enerji pil bölmesinde depolanır.
***
bu tür arabaların yaygınlaşması için gereken en önemli şartlardan biri, şarj istasyonlarının çoğaltılmasıdır. priz ya da şarj ünitesi yardımıyla araç şarj edilebilir. eğer araç hızlı şarj özelliğine sahipse 1 saate kadar çıkabilir şarj süresi. bu özelliğe sahip değilse şarj olması 10 saati bulabilir.
görselin kaynağı
devamını gör...