hititler

çorumlulaşarak asimile olmuşlardır...

mutakan tesub ishe mi, arkuwami nu mu,sakkanas nesumnilyas ,memini kari tiyazwanzi, wekni bu sözleri temiz olarak ve ıssız bir yerde okuyun. belki teşup size yardımcı olabilir.

okuduğum bir kitapta hititler'in ne denli vahşi ve acımasız olduğuna dair tasvirlere rastlayınca biraz daha haklarında bilgi sahibi olmak istedim. gece de üşenmedim oturdum bir belgesel izledim .
elbette çoğu şey yazılmış . yine de izlediğim belgeselden birkaç ilgimi çeken bilgiyi paylaşmak istedim.

kendi içlerinde hititçe'yi kullanmışlardır fakat diplomasi dili akad dilidir.

murşili'nin zamanında veba ile savaşmışlardır. çok büyük boyutlara ulaşmıştır salgın. salgının mısırlı mahkumlardan bulaştığı düşünülmektedir.

beden temizliği çok önemlidir. erkekler her gün sakal traşı olurlar. hatta bu konuda çok sert cezaları vardır. örneğin bir aşçı, yemek yaptığı bir yerde saçını düşürürse, ailesiyle beraber idam edilirmiş.

çok eşlilik ve başlık parası gibi sonradan ülkemizde de çokça görülen bazı geleneklere sahiptirler. bunu sevmedim ama bilgi bilgidir.

su ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, uzun yeraltı tünelleri inşa etmişlerdir. bu ihtiyacı karşılarken de, kullanılmış suların ve atıkların da temizlenmesi için bir nevi kanalizasyon sistemi inşa etmişlerdir.

başkenti hattuşaş olan, tunç devri'nde anadolu yarımadasında devlet kuran uygarlık/ halk.

ilk kralı labarna
son kralı ise ıı. şuppiluliuma'dır.

kuruluşu- mö 1600
• dağılışı- mö 1178

hititler; ilk çağ'da anadolu'da yaşamış, aryan(hint-avrupa/ari) ırkından eski bir uygarlıktır yani hititler, türk-turani değildir. çorum yakınlarında kurulan hititlerin başkentleri hattuşaş'tı ve ilk kralı hattuşili'ydi. hititlerin, pankuş meclisi adlı bir meclisi vardı ve hitit kıraliçesine tavananna denirdi. hititler, çok tanrılı(pagan/putperest) bir inanca sahip oldukları için hitit döneminde anadolu'ya "bin tanrı ili" denmiştir. güneş kursu[hitit güneşi], hititlerin en önemli sembollerinden birisidir. hititlere "etiler" de denir. hitit-hatti-eti
ilgili linkler:
1) worldhistory.org/trans/tr/1...
2) tr.khanacademy.org/humaniti...
3) hurriyet.com.tr/egitim/hiti...
4) tarihiolaylar.com/tarihi-ol...
5) turkcemalumatlar.com/2020/0...
6) arkeofili.com/hitit-imparat...
hititlerin haritadaki coğrafi konumu ve komşuları
hititlerin sembolü olan 'güneş kursu'
ankara üniversitesi'nin sembolü 'güneş kursu'
bir zamanlar ankara büyükşehir belediyesi'nin eski logosu olan ankara hitit güneşi nam-ı diğer güneş kursu. 1994'te melih gökçek'in göreve gelmesiyle abb'nin logosundan hitit güneşi kaldırıldı ve hitit güneşi'nin yerine atakule ile kocatepe cami'si konuldu.

tarihte bilinen ilk yazılı antlaşmanın kadeş antlaşmasının iki önemli tarafından birini temsil eden tarihi anadolu uygarlığı

aslında nesa ,luvi ve pala gibi aryan ulusların birleşiminden doğan bir medeniyet olup 1750 ye doğru tarih sahnesine çıkmış ve m.ö 12. yüzyılın sonlarına doğruda deniz kavimlerinin saldırı ile tarih sahnesinden çekilmişlerdir.ilk başkentleri nesa(kayseri -kültepe) ya nispeten kendilerine neşili(neşa dili konuşanlar) adını vermişlerdir.

kökenleri ile ilgili en güçlü varsayım kafkasyadan geldikleri ve modern gürcülerin yakın akrabaları olabilecekleridir.

namı diğer etiler, kuzey avrupa'dan anadolu'ya göç eden halk. krallıklarına hattuşa adını vermişlerdir.
hint-avrupa dil ailesinin bilinen ilk örneklerinden olan hititçe ve luvice dillerini kullanmışlardır. çivi yazısı ve hiyeroglif kullanarak yazılı kaynak oluşturmuşlardır. hititlerin çok tanrılı inançları vardır. milattan önce 3000 yılı civarlarında yaşadıkları tahmin edilmektedir.

tevrat'ta kendilerine " hititler" dendiği için hititler olarak kabul edilen antik dönemde orta anadolu'da yaşamış kavim.

hititler kendi kaynaklarında kendilerini, " neşalılar" ve " nesililer" olarak tanımlamışlardır.

"hititlerin iç ve dış siyaseti ile jeopolitik avantajları/dezavantajları üzerine

coğrafi konum ve stratejik avantaj

hititler, anadolu’nun ortasında, bugünkü türkiye’nin iç ve orta anadolu bölgelerinde yerleşmişti. bu konum, hem asya ile avrupa arasında köprü hem de doğu akdeniz, mezopotamya ve ege dünyasına açılan bir geçiş noktası demekti.

kuzeyden gelen deniz ve kara yollarını kontrol edebiliyorlardı.

güneyde mezopotamya ve suriye şehir devletleriyle doğrudan temas kurabiliyorlardı.

bu, hititleri hem ticaret hem diplomasi açısından vazgeçilmez kıldı.

2. diplomasi ve güç dengelemeleri

hititler, bölgedeki büyük güçlerle sürekli bir denge oyunu içindeydi:

mısır ile ilişkiler: kadeş antlaşması gibi belgeler, sadece barış anlaşması değil, aynı zamanda uluslararası diplomasi ve güç dengesinin ilk örneklerinden biri.

mezopotamya şehir devletleri: hititler, kuzey mezopotamya’daki akkad ve babil etkilerini dengelemek için sık sık askerî müdahaleler ve ittifaklar kurdular.

buradan görüyoruz ki hititler, jeopolitik olarak sadece saldırgan değil, aynı zamanda dengeyi koruyan bir aktör olarak hareket ettiler.

3. toprak ve kaynak kontrolü

hititlerin kontrol ettiği bölge, tarım, metal ve hayvancılık açısından oldukça zengindi. özellikle demir ve bakır yatakları, askeri güçlerini artırmalarına yardımcı oldu.

bu kaynaklar, sadece iç ekonomiyi desteklemekle kalmadı, aynı zamanda komşulara karşı bir güç pazarlığı aracı olarak da kullanıldı.

4. kültürel ve siyasal etki

hititler, bölgedeki diğer uygarlıklarla etkileşimde bulunurken kendi hukuk sistemlerini, dini anlayışlarını ve yönetim biçimlerini yaydılar. bu da jeopolitik açıdan yumuşak güç (soft power) kullanımı demek:

diplomatik mektuplar ve evlilikler, savaş yerine etki yaratmanın yollarıydı.

“anal” kayıtlarında belirtilen dürüstlük ve adalet anlayışı, hititlerin dış politikada güvenilir bir aktör olarak algılanmasına da hizmet etti.

5. doğu akdeniz ve mezopotamya ile paralellikler

hititlerin kaderi, bu bölgelere sıkı sıkıya bağlıydı:

mezopotamya’daki siyasi değişimler, hititleri ya fırsat ya tehdit olarak etkiledi.

doğu akdeniz’deki deniz ve kara yolları, ekonomik ve askeri üstünlük sağlamak için kritik öneme sahipti.

kısacası hititleri anlamak, sadece anadolu tarihini değil, doğu akdeniz ve mezopotamya’nın uzun süreli güç dengelerini anlamak demektir. bu bağlam, bugün türkiye’nin stratejik konumuyla da paralellik gösteriyor; coğrafya hâlâ hem fırsat hem sorumluluk getiriyor."

bu halkla ilgili en şaşırdığım şeylerden biri; kurucu hükümdarın yıkıp lanetlediği şehri başkent yapmaları. bunların kurucu krallarından olan anitta diye bir adam var. hattuşa'yı fethedip kızgınlıktan yakıp yerle bir ediyor şehri. bir daha buraya şehir kuranın alnına koyim diye vasiyet bile koyuyor. ancak lanetin, büyünün o derece önemli devirlerde ardılları o yakılan, yıkılan, beddua edilen şehri başkent yapıyor. garip. mesela hattuşa'yı değil de çorum'u başkent yapsalar ve bunun hikayesi; anitta hattuşa'yı lanetlediği içinçorum başkent yaptılar diye bişi bilsek okey. garip millet, çok garip bi halk.

çorum/alaca'da 'alacahöyük kazı alanı ve açık hava müzesi'ni görenin yaşama bakış açısı geri dönüşsüz olarak değişir.