hoy memo

klipteki kadınların fevkaladenin fevki çalıp söylediği kürtçe eser.

twitter.com/lonelymalt/stat...

kürtçe sözlü edebiyatının en eski ağıtlarından biridir. kürtçe (bkz: kılam)(bkz: stran) söyleyen çoğu sanatçının seslendirdiği eserdir. sözlü edebiyat olduğu için herkes kendine o zaman ki zaman dilimine göre yorumlamıştır.
en bilineni (bkz: koma amed)’in buradan
ve aynur doğan’ın buradan seslendirdiği eserdir.
sözleri ( kürtçe)

hoy hoy hoy memo
mem ebasî ebasî
jahro dilo memo
mem ebasî, ebasî

hoy hoy hoy memo
kurtekî ser kirasî
jahro dilo memo
kurtekî ser kirasî

hoy hoy hoy memo
mem' em te ji diyarbekir
jahro dilo memo
mem' em te ji diyarbekir

hoy hoy hoy memo
wi ani barek şekir
jahro dilo memo
wi ani barek şekir

hoy hoy hoy memo
tîrê cerge du kerkir
jahro dilo memo
tîrê cerge du kerkir

hoy hoy hoy memo
hespê memê min boz e
jahro dilo memo
hespê memê min boz e

hoy hoy hoy memo
meydanê dike toz e
jahro dilo memo
meydanê dike toz e

hoy hoy hoy memo
sefer dayikê pîroz e
jahro dilo memo
sefer dayikê pîroz e

( türkçe )

hoy hoy memo...
ebasili mem'im!
(ah) benim zavallı yüreğim...
ebasili mem'im!

hoy hoy memo!
ne genç ve yakışıklıydı o...
(ah) benim zavallı yüreğim...
ne genç ve yakışıklıydı...

hoy hoy memo!
mem'im diyarbakır'dan dönmüştü,
(ah) benim zavallı yüreğim.
mem'im diyarbakır'dan dönmüştü...

hoy hoy memo!
bir yük şeker getirmişti.
(ah) zavallı yüreğim.
bir yük şeker getirmişti!..

hoy hoy memo.
iki kez deşti gönlümü.
(ah) benim zavallı yüreğim.
iki kez deşti gönlümü!

hoy hoy memo.
mem'imin atı beyazdı.
(ah) benim zavallı yüreğim.
mem'imin atı beyazdı...

hoy hoy memo.
ortalığı toz duman içinde bırakırdı (atıyla).
(ah) benim zavallı yüreğim.
ortalığı toz duman içinde bırakırdı (atıyla).

hoy hoy memo.
sefer anan sana kurban olsun.
(ah) benim zavallı yüreğim.
sefer anan sana kurban olsun...

hikayesi yukarda belirttiğimiz gibi zaman ve mekan farklılıklarına göre değiştiğini söyleyebiliriz. genel iki kanı şu şekildedir.

“ mem, ihtiyar bir kadının oğludur. bu ihtiyar kadın, yetim olan oğlunu türlü zahmetlerle büyütmüştür. mem evlenme çağına geldiğinde annesi oğlunu, genç ve güzel bir kızla evlendirir. düğünden sonra memo atıyla diyarbakır'a şeker ve öteberi almaya gider. fakat iyi bir at binicisi olduğundan, normal şartlarda on gün süren yolculuğu çok daha kısa bir sürede tamamlar ve erkenden köyüne, hakkâri'ye döner.
eve gece yarısı gelmiştir ve kimseye birşey demeden yatağına gider, karsının yanında uyur ya da bir başka rivayete göre birlikte olurlar.
memo'nun annesi sabaha karşı namaz kılmak için uyandığında, gelinin yatağında bir erkek olduğunu fark eder ve gelininin oğlunu aldattığını düşünerek tüfeğini alır, oğlu olduğunu bilmeden yataktaki adama birkaç defa ateş eder.
memo annesinin kurşunlarıyla can verir.
annesi biricik oğlunu öldürmüştür.
bu olaydan sonra memo'nun annesi tarifsiz bir acı yaşar ve bu ağıdı yakar. “
buradan

diğeri ise araştırmacı yazar (bkz: salihê heydo)’nun arta tv de yaptığı folklora me programında detaylı bir şekilde anlatmaktadır.

(bkz: botan) bölgesinin dêrika hemko yöresinde yaşayan ve henüz üç aylık evli mem’in o dönem yaşanılan osmanlı - safeviler savaşı nedeniyle zorla askere götürülmüş ve yedi yıl boyunca evine dönmemiş bir gencin hikayesini anlatıyor. annesinin ismi eyşe, eşinin ismi ise têli eyşe, babası da kaplan ağa. bu genç adam yedi yılın ardından habersiz bir gece vakti evine dönmüş ve gece olduğu için direk eşinin yanına gitmiş. sabaha doğru gelininin yanında yabancı olduğunu sanan annenin hançerle oğlunu öldürmesi olayıdır.

hikayesi 17 yy beri dilden dile bugüne gelmiş gerçek bir ağıttır. kişisel olarak bir çok sanatçı seslendirmiş olmasına rağmen en çok selihê şirnexî’nin sesinden dinlemeyi seviyorum.

rafet el roman diyordu bunu sanki

hoy memo burası texas amerika

koma amed yorumuyla efsaneleşen strandır.

çok sevilir çokça dinlenir