mukayeseli üstünlükler teorisi

mukayeseli üstünlükler teorisi, david ricardo'nun bir gurubun bir malı göreceli olarak daha az maliyetle üretebildiği bir durumda ticaretin ticaret yapan iki taraf için de nasıl faydalı olacağını anlatan bir iktisat teorisidir. adam smith'e göre daha fazla girdi çıktı üretir.

bir uluslararası ticaret teorisi olup, smith’in mutlak üstünlükler teorisinin antitezidir diyebiliriz sanırım. iki mal üreten iki ülke arasındaki ticareti ele aldığınızda, ülkelerden biri bu iki malda daha üstün olsa dahi ticaretin kârlı olabileceğini, bu kârlılığın da ülkelerin görece daha üstün olduğu malda uzmanlaşması ve ihraç etmesiyle mümkün olacağını ileri sürer. halbuki smith’e göre bu durumda ticaret kârlı olmayacaktı.

mukayeseli üstünlükler (comparative advantages) teorisi, adam smith’in mutlak üstünlükler teorisinin doğrudan bir antitezi değildir. mutlak üstünlük olmadığında da ticaretin avantajlı olabileceğini gösteren bir tamamlayıcı yaklaşımdır. ricardo, adam smith’in görüşlerini yanlışlamaktan ziyade genişletmiştir.

smith’in mutlak üstünlük teorisine göre bir ülke her iki malda da mutlak üstünlüğe sahipse ticaretin faydalı olmayacağı sonucu çıkarılabilir. ancak smith’in teorisi ticareti sadece mutlak üretim avantajlarına dayandırdığı için eksiktir. ricardo’nun mukayeseli üstünlükler teorisi, göreli üretim maliyetlerine odaklanarak, bir ülkenin iki malda da mutlak üstünlüğü olsa bile fırsat maliyetine göre uzmanlaşarak ticaret yapmasının avantajlı olabileceğini gösterir.