nuruosmaniye camii

osmanlı barok tarzının bir örneğidir. iki padişah döneminde tamamlandığı için bu ismi taşır. 18.yüzyıla ait olan bu eserin giriş kısmından kubbesine kadar kendine has bir havası vardır.

kiliseden camiye çevirilmiş havasını taşır. ziyaret etme fırsatınız olursa demek istediğimi ankarsınız. klasik osmanlı cami anlayışından çok daha farklı şekilde inşa edilmiştir. osmanlı mimarisinde bir dönüm noktası sayılır.

nuruosmaniye camii, istanbul'daki bir selâtin camiidir. caminin en önemli özelliklerinden bir tanesi osmanlı’nın ilk barok eseri olmasıdır. ismi, “osmanlı’nın nuru” manasına gelir. kapalıçarşı’nın çemberlitaş kapısından çıkınca girilen kapının solunda rastlanabilecek, merkezi bir konumda bulunan bir camidir. caminin dış avlusunun iki kapısından biri kaplıçarşı’ya, diğeri ise çemberlitaş’a açılır. caminin inşâ edildiği konumda daha evvel osmanlı şeyhülislamlarından hoca saadeddin efendi’nin eşi fatma hatun’un mescidi bulunuyordu. ancak bu mescidin yıkılmak üzre olduğu fark edilince ı. mahmud’un emri ile buraya bir camii inşâ edilmeye başlandı. inşaat, mustafa ağa ve yardımcısı mimar simeon tarafından 1748-1755 arasında gerçekleştirilmiştir. osmanlı mimarisinde bir dönüm noktası olarak kabul edilen eserin inşâsı; devletin, batılılaşma dönemine rastlar. caminin inşâ emrini her ne kadar ı. mahmud vermiş olsa da caminin tamamlanmış halini görmeye ömrü vefa etmemiş ve kardeşi ııı. osman zamanında tamamlanmıştır. caminin isimlendirilmesinde bu etkenin de önemli bir payı olduğunu söyleyebiliriz. cami ile birlikte medrese, imarethane, kütüphane, türbe, çeşme ve sebilden oluşan bir külliye inşa edilmiştir. çevresindeki birkaç dükkân da külliyeye dahildir. barok sanatının etkisi kütüphane, türbe, çeşme ve sebilde de görülmektedir. caminin kütüphanesinde 5000’den fazla yazma ve basma eser bulunmaktadır. yüksek mermer merdivenlerle iki yönden camiye çıkılır. barok üslupta inşa edilen camii, kare plan üzerine inşa edilmiştir. harim kısmı tek bir kubbe ile örtülmüştür. iki yanda revaklı birer koridor bulunur ve bu koridorlardan harim kısmına birer giriş vardır. eteği 32 pencere ile çevrili olan ana kubbe 26 metre çapındadır. osmanlı camilerinde kullanılan en büyük kubbelerden biri olan bu kubbe, duvarların üstüne oturan kemerler tarafından taşınır. kubbe kemerlerinin duvar üzerindeki bitiminde bir kuşak halinde fetih suresi yazılıdır. kubbede ise en-nur suresi’nin 35. ayeti yer alır: “allah, göklerin ve yerin nurudur. cami, beş sıra halindeki 174 pencere ile aydınlatılır. pencereler, barok stilinde ve alçıdandır. beş kubbeli son cemaat yeri u biçimindedir. cami yazıları hattat rasim, abdülhalim, müzehhip ali, mehmet refi efendi'nindir. mihrap, çıkıntılıdır ve klasik osmanlı camilerinden farklı olarak çok köşelidir ve bir yarım kubbe ile kapanmıştır. mahfil katına, ana giriş kapısının iki yanındaki mermer merdivenlerden çıkılır. mahfil katı balkonları doğu ve batı cephelerindeki iki koridor üzerinde uzanır. hünkar mahfili, doğu koridorunun sonunda bulunur. mahfile dışarıdan, padişahın atı üstünde camiye girişine yol veren rampalı bir giriş bağlanmıştır. hünkar mahfili, günümüzde eminönü müftülüğüne hizmet verir. yapıya bitişik iki şerefeli iki minaresinin taş külahları bulunur. kurşun yerine taş alemler ilk defa bu camide kullanılmıştır. cami, revaklı ve çok köşeli bir avluya sahiptir. bu özelliği ile osmanlı mimarisinde türünün tek örneğidir. şadırvanı yoktur, önde ve arkada abdestlikleri vardır, ayrıca ek bir abdestlik giriş kapısı karşısında bodrumdadır.