pax americana

varolup olmadigi akademik cevreler tarafindan tartisilan fenomen. pax americana, amerika birlesik devletleri'nin, dunyanin bir numarali supergucu haline geldikten sonra saglanan goreceli baris donemine verilen isimdir. pax americana donemi, ikinci dunya savasi'ndan gunumuze uzanan donemdir. ikinci dunya savasi'ndan sonra amerika ve sovyetler birligi'nin guclerinin esitliginden ve yaratabilecekleri terrorun esitliginden dolayi bir dunya savasinin daha cikilmasinin onune gecilmistir. 1991 ile 2001 yillari arasinda amerika, hiperguc yani dunyanin tek buyuk ve sorgulanamz gucu olmus ve dunyanin jandarmasi gorevini ustlenmistir. bu teoriye gore, amerika'nin gucu baska hicbir guc tarafindan sinanamayacagi icin devletler barisi tercih etmislerdir.

pax americana'nin gercek olup olmadigi bir tartisma konusudur. ikinci dunya savasi'ndan gunumuze olan surecte, goreceli bir baris ve huzurdan yararlandigimiz dogrudur. ancak bunun nedeni her zaman amerika olarak gorulmez. mesela soguk savas donemi icin (bkz: balance of terror) ya da gunumuz icin (bkz: pax atomica). bunun yaninda, liberalizm ve institutionalism bu donemlerdeki barisi aciklamak icin kullanilir. artan ic savaslardan dolayi bazi uluslararasi ilskiler akademisyenleri, daha bariscil bir donemde yasamadigimizi da dusunmektedir.

tarihin baska donemlerinde de, superguclerin sagladigi baris ortami icin (bkz: pax romana), (bkz: pax mongolica), (bkz: pax ottomana), (bkz: pax britanica)

çok sıkıcı!
pax erdogana ne zaman gelecek?
biraz ileri sarabilir miyiz? malum, türkiye yüzyılındayız!...

pax americana, latince'de amerikan barışı anlamına gelmekte olup amerikan rüyası için kullanılır yani amerikan yüzyılı... pax americana, pax britannica'nın yerini almış olup 1990'lardan sonra iyice belirmeye başlamıştır.