samed behrengi

kimsesizlerinkimiraikkonen ukdesi.
yazdığı çocuk öykü kitaplarıyla tanınan bir öğretmendir. çocuklar için yazılmış kitaplar gibi gözükse de aynı zamanda dönemin yönetimini eleştirdiği, eşitlik gibi konuları savunduğu yazılardır. hatta bu yüzden şüpheli ölümüyle suikasta uğradığı düşünülmektedir. en bilinen ve okunan kitaplarından biri küçük kara balık (kitap) tır.
daha ayrıntılı bakmak isteyenler için buradan

meslektaşım da olan tebriz doğumlu öğretmen-yazar.
bizzat küçük kara balık'ın kendisidir yaşamıyla.
29 yaşında aras nehrinde bulunmuştur cesedi.
güya yüzerken boğulmuş, oysaki gencecik insanların özgürlük seslerinin büyükleri(!) nasıl korkuttuğunu gayet iyi biliriz.

24 haziran 1939 iran- tebriz doğumlu azeri asıllı öğretmen ve yazar ve çocuk kitapları derleyicisi.


adalet, eşitlik, hak arayışı kavramlarının etrafında yapıtlar veren yazar henüz 28 yaşındayken aras nehrinde boğularak ölmüştür. ama kimse boğulduğuna inanmamıştır, herkesi uyandırmaya çalışan biri neden erken uyusun ki, hele o yaşta ?

eserleri şunlardır.

bir vardı bir yoktu
bir şeftali bin şeftali
küçük kara balık
yıldız ve konuşan bebek
yıldız'ın kargaları
pancarcı çocuk
kel güvercinci
ulduz ve kargalar
bir günlük düş ve gerçek
köroğlu geliyor
püsküllü deve
sevgi masalı
bir aşk masalı
ah masalı
inatçı kediler

okuma yazma öğrendiklerinde hediye etmek üzere büyük oğluma “küçük kara balık”, küçük oğluma ise “bir şeftali bin şeftali” kitaplarını hediye aldığım, her yaşta okunduğunda insana farklı anlamlar kavratan kitaplarını çok beğendiğim yazardır.

küçük kara balık başta olmak üzere püsküllü deve, bir şeftali bin şeftali, sevgi masalı, konuşan bebek, kargalar gibi kitapların yazarı olup otoriter sisteme başkaldırı mesajları içeren çocuk hikayeleri yazmıştır ancak çoğu çok hüzünlüdür bazılarının sonu da acıklı bitmektedir.

sevgi masalı daha yetişkin tondaydı çünkü bazı anlatımları(çobanın sultanın kızıyla ilişkiye girmesi gibi) ancak yetişkinler anlayabilirdi ayrıca inatçı kediler, edi ile büdü, pancarcı çocuk gibi kısa hikayeleri de vardı.

kendisi boğularak öldürülmüş ve sonra da kafası kesilmiştir.

iran azerbaycan'ında yaşamış olan, ne yazık ki 29 yaşında bir kaşık suda başı koparılmış veya ezilmiş halde bulunan iranlı büyük yazar.
küçük kara balık, bir şeftali bin şeftali, ulduz kız ve kargalar kitaplarından bazılarıdır.
küçük kara balık isimli hikayesini okumuştum ilkinde, bir günde yaklaşık 3 saatte...ardından kitabın sonunda behrengi'nin öldürüldüğünü okuyunca ağlamıştım birkaç saat boyunca... güzel insan, büyük yazar...tanışmak isterdim halbuki...

ilkokulda kitaplarından bazılarını öğretmenin isteği üzerine okuduğum yazar. aklımda küçük kara balık, bir şeftali bin şeftali, uldız ve kargalar ve yıldız'ın kargaları kalmış. 8 tane okutmuştu sanırsam. o dönem basit masallar gibi gelmişti, ona rağmen çok hoşuma gitmişti. çok hoşuma gittiği için ana hatlarını hâlâ hatırlıyorum ve basit masal olmadıklarının farkına varabiliyorum. özetle büyük yazardı rahmetli, iran'dan kaçmaya çalışırken zannederim aras nehri'nde ölü bulundu. şüphe yok ki rejimin* adamlarınca ustalıklı bir şekilde katledildi.

faşist iran rejimince (humeyni öncesi, şah rıza pehlevi dönemi) aras nehrinde boğularak katledilen azeri asıllı komünist yazar.
sabahattin ali'yle katledilişleri benzerdir. samed behrengi'yi iran devleti, sabahattin ali'yi türk devleti katletmiş ve cenazelerini kaybetmeye çalışmıştır her iki devlet de. sabahattin ali'nin cesedi kaybolmuş, behrengi'nin ki bir tesadüf eseri bulunmuştur.