1.
seksenler, sinema & sihir — "gör, efektler sel olmuş..."
1988 ortalarında cannes'da gösterilen ve 1989 sonlarında abd'de gösterime giren amerikan filmidir. düşük bütçeli bir yapımdır ve biyografik bir eserdir. komedik olsa ve müzikal elementleri barındırsa da bir sistem eleştirisi filmidir de aynı zamanda. bana göre, ingiliz filmi high hopes ve epey bilinen, efsane yönetmen john carpenter'ın they live filmi gibi, 1988'den gelen, kimsenin suratına yumruk gibi çakmadan * sistemi eleştiren 3 kusursuz* yapıttan biridir. * mike jittlov, burada the wizard'ı oynamaktadır. the wizard ise kendisidir. hollywood filmcisi mike jittlov, aynı isimde bir kısa film yapmıştır 1979'da. 80'lerin sonlarında ise bize bu harikulade uzun metraj filmi kazandırmıştır. yapıtın sonlarında, bu kısa filmi de izleyebiliyoruz zaten. açıkçası ben, bu kısa filmi epey seneler önce izlemiştim ama şu anda tanıttığım eseri ilk kez az önce seyrettim. favori filmlerimin arasına girdi bile the wizard of speed and time...
hız ve zaman sihirbazı'nın yazarı, yönetmeni, başrolü (ve sihirbazı, haha) jittlov'dur. wizard kelimesi, sihirli güçlere sahip (olduğuna inanılan) kişilere dendiği gibi, bir alanda fark yaratacak kadar yetenekli ve uzman insanlar için de kullanılıyor. jittlov, bir özel efekt uzmanı. gerçek hayatta öyle, hatta örneğin çok iyi bilinen ghost (hayalet) filminde özel efekt teknisyeni olarak çalışmış. *
çalışmış mı demiştim... the wizard of speed and time'ın biyografik tarafı da aslında, hollywood dominasyonundaki amerikan sinema sektörünün, bağımsız sinemacılar için ne kadar zorlayıcı koşullar yarattığıyla ilgili; yani jittlov, bu "derdini" anlatıyor, bu yapımda. film sonlanırken de mesajlarını direkt ama filmin pozitif "büyüsünü" de bozmadan aktarıyor mike. they live filmindeki devasa "uyanma" alegorisi gibi bir şeyler yok burada elbette ama işçi sınıfının, emekleri karşılığında ne kadar zor para kazandıklarını ve nelerle/kimlerle mücadele etmek zorunda kaldıklarını gayet de direkt aktarıyor. burada elbette konu, sinema sektörüyle sınırlı ama bu müzikte de aynı ve belki tüm sektörlerde aynı. zaten iş, biraz da seyircilere bırakılıyor. fight club gibi, seyirciyi küçümseyen ve "sıradan" insana tepeden bakan bir "uyandırma" yolunu tercih etmek zorunda değil tüm sinemacılar. ben normalde o tür bir "kibirlilikten" hoşlanmam hatta ama dövüş kulübü cidden de çok iyi ve etkili bir filmdi. o yolu izleseniz de olur, bu kadar iyi filmciyseniz. gelgelelim, jittlov'un tercih ettiği türden bir usulle de maksadınızı başarabilirsiniz.
film boyunca, jittlov'un önceden çektiği/yaptığı bazı başka kısa filmlerine de rastlıyoruz ve stop motion animation başta olmak üzere çeşitli özel efekt kullanımlarından seçkin ve muhteşem örneklere de rastlıyoruz. filmin ismindeki "speed", aslında 1979'daki kısa filmden geliyor ve bu isim sırıtmasın diyedir herhalde, birçok sahne normalin birkaç katı hızlı hale getirilmiş bu uzun metraj film boyunca. orijinal kısa filmdeki "jet"lik, burada daha ziyade "normalden hızlılığa" indirgenmiş. kanımca, "space & time" göndermesi var bu isimde ama, sihirbaz karakterine "omnipotent/omnipresent" * bir sıfat yüklemek istememiş jittlov ve ismini böyle koymuş. kısa filmde görüyoruz ki, the wizard'ın tek amacı dünyayı elinden geldiğince güzelleştirmek ve insanların yüzlerini güldürmeye çabalamak. bunu başarıyor da bence. sinemanın büyüsünü de kimse hafife almasın.
eserin komedik boyutuna geldiğimizde ise kahkahalara boğmaktan ziyade eğlendirme gayesi güdülmüş daha çok izleyicileri diye düşünüyorum, bu tür sahneleri gözümün önüne getirdiğimde. gene de, "nice as(s)*" esprisine sesli güldüm veya the wizard'ın havuzun dibinde kalması sahnesi acı acı tebessüm ettirdi; farklı animasyon ve görsel efekt teknikleri gibi, yer yer sulu şakalar/espriler ve satirik mizah da kullanılmış yani bu müthiş yapımda.
ve elbette ki 10/10 veriyorum, the wizard of space and time'a. orada burada, en sevdiğim filmler sorulduğunda, bu yapıttan da bahsetmemezlik etmeyeceğim artık.
bu arada jittlov, bence chaotic neutral; en sevdiğim ve benimsediğim "alignment"!
1988 ortalarında cannes'da gösterilen ve 1989 sonlarında abd'de gösterime giren amerikan filmidir. düşük bütçeli bir yapımdır ve biyografik bir eserdir. komedik olsa ve müzikal elementleri barındırsa da bir sistem eleştirisi filmidir de aynı zamanda. bana göre, ingiliz filmi high hopes ve epey bilinen, efsane yönetmen john carpenter'ın they live filmi gibi, 1988'den gelen, kimsenin suratına yumruk gibi çakmadan * sistemi eleştiren 3 kusursuz* yapıttan biridir. * mike jittlov, burada the wizard'ı oynamaktadır. the wizard ise kendisidir. hollywood filmcisi mike jittlov, aynı isimde bir kısa film yapmıştır 1979'da. 80'lerin sonlarında ise bize bu harikulade uzun metraj filmi kazandırmıştır. yapıtın sonlarında, bu kısa filmi de izleyebiliyoruz zaten. açıkçası ben, bu kısa filmi epey seneler önce izlemiştim ama şu anda tanıttığım eseri ilk kez az önce seyrettim. favori filmlerimin arasına girdi bile the wizard of speed and time...
hız ve zaman sihirbazı'nın yazarı, yönetmeni, başrolü (ve sihirbazı, haha) jittlov'dur. wizard kelimesi, sihirli güçlere sahip (olduğuna inanılan) kişilere dendiği gibi, bir alanda fark yaratacak kadar yetenekli ve uzman insanlar için de kullanılıyor. jittlov, bir özel efekt uzmanı. gerçek hayatta öyle, hatta örneğin çok iyi bilinen ghost (hayalet) filminde özel efekt teknisyeni olarak çalışmış. *
çalışmış mı demiştim... the wizard of speed and time'ın biyografik tarafı da aslında, hollywood dominasyonundaki amerikan sinema sektörünün, bağımsız sinemacılar için ne kadar zorlayıcı koşullar yarattığıyla ilgili; yani jittlov, bu "derdini" anlatıyor, bu yapımda. film sonlanırken de mesajlarını direkt ama filmin pozitif "büyüsünü" de bozmadan aktarıyor mike. they live filmindeki devasa "uyanma" alegorisi gibi bir şeyler yok burada elbette ama işçi sınıfının, emekleri karşılığında ne kadar zor para kazandıklarını ve nelerle/kimlerle mücadele etmek zorunda kaldıklarını gayet de direkt aktarıyor. burada elbette konu, sinema sektörüyle sınırlı ama bu müzikte de aynı ve belki tüm sektörlerde aynı. zaten iş, biraz da seyircilere bırakılıyor. fight club gibi, seyirciyi küçümseyen ve "sıradan" insana tepeden bakan bir "uyandırma" yolunu tercih etmek zorunda değil tüm sinemacılar. ben normalde o tür bir "kibirlilikten" hoşlanmam hatta ama dövüş kulübü cidden de çok iyi ve etkili bir filmdi. o yolu izleseniz de olur, bu kadar iyi filmciyseniz. gelgelelim, jittlov'un tercih ettiği türden bir usulle de maksadınızı başarabilirsiniz.
film boyunca, jittlov'un önceden çektiği/yaptığı bazı başka kısa filmlerine de rastlıyoruz ve stop motion animation başta olmak üzere çeşitli özel efekt kullanımlarından seçkin ve muhteşem örneklere de rastlıyoruz. filmin ismindeki "speed", aslında 1979'daki kısa filmden geliyor ve bu isim sırıtmasın diyedir herhalde, birçok sahne normalin birkaç katı hızlı hale getirilmiş bu uzun metraj film boyunca. orijinal kısa filmdeki "jet"lik, burada daha ziyade "normalden hızlılığa" indirgenmiş. kanımca, "space & time" göndermesi var bu isimde ama, sihirbaz karakterine "omnipotent/omnipresent" * bir sıfat yüklemek istememiş jittlov ve ismini böyle koymuş. kısa filmde görüyoruz ki, the wizard'ın tek amacı dünyayı elinden geldiğince güzelleştirmek ve insanların yüzlerini güldürmeye çabalamak. bunu başarıyor da bence. sinemanın büyüsünü de kimse hafife almasın.
eserin komedik boyutuna geldiğimizde ise kahkahalara boğmaktan ziyade eğlendirme gayesi güdülmüş daha çok izleyicileri diye düşünüyorum, bu tür sahneleri gözümün önüne getirdiğimde. gene de, "nice as(s)*" esprisine sesli güldüm veya the wizard'ın havuzun dibinde kalması sahnesi acı acı tebessüm ettirdi; farklı animasyon ve görsel efekt teknikleri gibi, yer yer sulu şakalar/espriler ve satirik mizah da kullanılmış yani bu müthiş yapımda.
ve elbette ki 10/10 veriyorum, the wizard of space and time'a. orada burada, en sevdiğim filmler sorulduğunda, bu yapıttan da bahsetmemezlik etmeyeceğim artık.
bu arada jittlov, bence chaotic neutral; en sevdiğim ve benimsediğim "alignment"!
devamını gör...
"the wizard of speed and time" ile benzer başlıklar
wizard
4