türkçenin dünya dili olması

türkiye cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan, "bizim yunus" yılı açılış töreni'nde yaptığı konuşma esnasında sarfettiği sözler.



türkçe güzel bir dil ama kötü kullanımı sebebiyle yozlaşmaya da çok açık. özellikle son dönemlerde. ama dünya dili mi tartışılır.

konuyla ilgili tweet

ingilizceyi bilmedikten sonra gelen türkçeyi övme isteği.

zaten dünyada en az 500-600 milyon insan türkçe konuşuyor. daha ne kadar dünya dili olabilir ki.

bazı kaynaklara göre 130 milyon kişi türkçe konuşuyor ve bu sayı türkçe'yi en çok konuşulan 20.dil yapıyor.

buradan

zamanında denenen ama tutmayan olay. deneyenler de kırmızı bültende şu an.*

katıldığım beyan. türkçe gerek konuşucu sayısı gerek tarihsel derinliği ve zenginliği gerek üretkenliği ile en azından birleşmiş milletler'in resmî dillerinden biri olmalıydı. dünya dili olmayı en azından ispanyolcadan daha çok hak ediyor desem abartmış sayılmam (belki de sayılırım bilemedim, neyse).

sayın cumhurbaşkanının burada parmak bastığı nokta, anladığım kadarıyla türkçe konuşan insanların dillerine gereken ehemmiyeti vermemeleridir. bu konuda yerden göğe kadar haklı çünkü ortalama bir türk günlük hayatını en iyimser tahminle 100 küsür kelimeyle idame ettiriyor ve bu kelimelerin çoğu da ''yattım, kalktım, acıktım, yedim, içtim, gittim, geldim'' gibi şeylerden ibaret. ilkel kabilelerin kelime dağarcığı bile bizden daha geniştir desem, demin ispanyolca için söylediğim gibi mübalağa etmiş sayılmam herhalde.

türkçe gerçekten de çok zengin ve kullanışlı bir dil ama tüm bu zenginliği türk edebiyatının klasikleri içerisinde ölüme terk edilmiş. okuyan yok, kullanan yok. türkçenin kötü kullanımı ile alakalı kenan ışık'ın çok yerinde tespitleri var:

kendisine dumansız hava sahası meselesinde katılıyordum, şimdi de bu mevzuda katılıyorum. allah allah ne çok ortak yönümüz olmaya başladı.
işin geyik kısmı bir yana evirin çevirin araştırın, türkçe çok sağlam bir dil. dünya dili olmamasının en büyük sebeplerinden biri siyasidir bence. dünyada konuşan sayısı en yüksek dillerden biri. işin bir de matematiksel boyutu var. dilbilimci varsa aramızda o daha iyi anlatır. ben halkbilimciyim.

mhp lideri devlet bahçeli’nin kullandığı türkçeden bahsetmiyordur inşallah.
tanım; asrın liderinin gündem değiştirme çabası.

kullanışlı, pratik ve zengin diyebileceğimiz bir dil dünya dili olabilir, çok doğaldır. bu süreç ülkenin demografik yapısını tehdit edecek şekilde (bkz: azınlık) diyebileceğimiz unsurları ülke içerisine sokmamak ile bir başlangıç elde edileceği gibi; bilim, sanat, ticaret ve literatür bazında gerçekçi yaptırımlar ile mümkün olabilecek, en azından bir (bkz: rusça) ile yarışabilir konuma getirebilir. pek tabii bu türk kimliğini ikinci plana atıp, ümmet bilinci ile hareket edenlerle olacak iş hiç değildir. (bkz: ingilizce) ile bir yarış en azından orta gelecekte pek mümkün gözükmüyor.

viral olarak cambly reklamında kullanılabilecek beyandır lol.

öyle zart deyince dünya dili olmaz. seferberlik ilan edince de dünya dili olmaz. güçlü bir ülke olursan, dünya ekonomisinden aslan payını alırsan dünya dili olur. latince, çince, farsça, arapça, fransızca, ingilizce zengin, kullanışlı, ahenkli olduğundan değil ekonomik güçlerinden dolayı vaktiyle dünya dili oldu. 700 milyar dolarlık ekonominle anca gelen turiste "turkiya gusel memleket" demeyi öğretirsin.

türkçeyi dünya dili yapalım demek öyle kara kuru vaatlerle olmuyor maalesef ki.
yatırımla oluyor, kültürle-sanatla oluyor,icatla -buluşla oluyor, edebiyatla-bilimle oluyor, gelişmişlikle oluyor, tarihe iz bırakmakla oluyor. çıkıp öyle sallıyorlar komik duruyor.

yurt dışında türkçe öğretmek amacı ile yıllarca görev yapmış teröristlerin bütün kurumlarına el koymuşlar, kendileri her ülkeye yunus emre vakfı ile türkçe öğretmeni gönderiyorlar. bi ara araştırmıştım, kolay yoldan nasıl çıkarım yurtdışında çalışma imkanlarını, bu saçma yapıyı gördüm. işleyişi sıkıntılı ki zaten beni almayacaklarına eminim.
her neyse şahsım amca lütfen osmanlıcayı dünya dili yap, bıktık tutarsızlıklarından. ülke lebaleb afgan, suriyeli dolu. pejmürde halde yaşıyoruz, ekmek alamıyoruz anlayacağın derdimiz başımızdan aşkın bizi kandırma çünki neden biliyor musun?
çünki inanırız.

t: uygulanabilirliği olmayan, altı ve içi boş popülist bir söylem. umarım, bahsettiği türkçe kendi türkçesi değildir. ayrıştırıcı ve kutuplaştırıcı nefret içerikli kelimelerden başka bir kullanım görmedim de. umarım emine erdoğan'ınki de değildir, "mutmain" gibi ahirete göçmüş sözcükleri dünyamıza geri çağırmada pek bir hevesli olduğunu hatırlıyorum çünkü.

birkaç gündür sağ kesimin gözündeki cakası 13 vatandaşımızı kaybetmişken il kongresindeki "güleç" tavırları nedeniyle ufak bir çizildi, hemen gündem değiştirecek konu buldu/bulundu. geçen gün maddi imkansızlıklardan dolayı intihar eden çifti dile getirip bu gibi konularda bir seferberlik ilan etmek nasıl fikir mesela? üç beş gün de bu cümleyi tartışırız, her şey unutulur gider, ne âlâ değil mi? neyse, asıl konuya gelelim:
muhtemelen "dünya dili"nin ne demek olduğunun farkında değil, farkındaysa da tanımın altında söylediğim sebep nedeniyle kurulmuş bir cümle. başka türlü böyle bir cümlenin mantıklı bir açıklaması yok. dünyada bir tane dünya dili var, o da ingilizce. sen bir şey üretmezsen, dünyada hiçbir konuda söz sahibi olmazsan, bilim üretmezsen, sürekli beyin göçü verirsen sabaha kadar seferberlik başlat, bir cacık olmaz.
dilin yozlaşmasının sebebi de yukarıda saydığım nedenler. sen kendi dilinde bir halt üretmezsen dalga geçtiğin, küçümsediğin "plaza dili" diye bir dil oluşur. sen de "dilimizi katlettiler, gençler 5 tane kelime biliyor, ingilizceye karşı omuz omuza" gibi komik düşünceler ve söylemler ortaya atarsın.
yozlaşma ve dil katli konusunu açarsak -seferberlik ilan edilmesinin sebebi olması nedeniyle-, korkmayın, hiçbir şeyin yozlaştığı veya katledildiği yok. nasıl zamanında dilimize binlerce arapça-farsça, daha sonrasında fransızca sözcükler girdiğinde türkçe yok olmadıysa bugün de binlerce ingilizce kelime arasında en az 70 milyon kişinin anadili olarak konuştuğu bir dile de abrakadabra olmaz. diyeceksiniz ki osmanlı döneminde neredeyse türkçe kelime yoktu. evet, haklısınız. ama sadece yazılı dilde böyleydi bu durum, halk gün içinde "barika-i hakikat müsademe-i efkardan çıkar" gibi cümleler kurmuyordu.
yukarıda eraa nickli sevgili yazarımıza "birleşmiş milletler dili olma" konusunda kesinlikte katılmakla birlikte "ispanyolcadan daha fazla hak ediyor" fikrine katılamayacağım. ispanyol dediğimiz insanlar, türkçenin osmanlı devleti'nin resmi dil olduğu 15. yüzyılda kuzey amerika'nın güney kısımlarını, güney amerika'nın da sahil kısımlarının dörtte üçünün keşfeden adamlar. dünya tarihine bizden daha fazla katkıları olduklarına emin olabilirsiniz. tabii bunu çoğu zaman sömürüp katlederek yapsalar da, maalesef böyle dünya dili olunuyor. dillerini de götürdüler yanlarında. osmanlı, türkçeyi balkanlara ve arap yarımadasındaki topraklara götürebilirdi, böyle bir imkanı vardı, hem de katletmeden. götürdü de, ama kimsenin anadili veya "öğrenilmek zorunda" olan bir ikinci dili olacak duruma getiremedi. böyle bir amacı yoktu çünkü.
ingilizler 19. yüzyılda dünyanın en büyük imparatorluğuydu. adamların hindistan'da şirket kuracak ekonomik güçleri vardı. şu anda bile resmi olarak kimse tanımasa da "antarktika" topraklarında bile hak iddia ediyorlar. sen daha kuzey kıbrıs'ı dünyaya kabul ettiremiyorsun kimseyle aran bozulmasın diye. şu an senin hak iddia ettiğin kıbrıs da adamlarındı.

ayranımız yok içmeye....

sayın cumhurbaşkanının danışmanlarının ve metin yazarlarının yıldan yıla değişimini de gösteren bir söylemdir aynı zamanda. anımsarsanız birkaç yıl önce "türkçe felsefe yapmaya uygun bir değil" diyerek, hem pek çok felsefi sözcüğün türkçe olması, hem de bir ülkenin liderinin kendi dilini hor görmesi hasebiyle bende epey infial yaratmıştı.

öte yandan düzensiz fiil içermemesi, doğrudan doğruya yazıldığı gibi okunabilmesi, (türkçe öğrenen yabancı arkadaşlarımın bana söylediği üzere) programlama dili gibi kurallarının olması sebebiyle; şayet bir gün dünyanın çarklarını bizim çevirdiğimiz bir ütopya gerçek olsaydı, mümkün olabilecek potansiyele sahiptir dilimiz.

vakti zamanında osmanlı'nın sömürmeyerek olmamasına sebep olduğu olaydır. pek tabi osmanlı da sömürdü fakat bu sömürü sadece maddi zenginlikler ile sınırlı kaldı hatta kendi kültürünü empoze etmesi gerekirken osmanlı ne yazık ki dilini bile yitirerek garip bir devlete büründü.
bugün afrika nasıl fransızca konuşuyorsa orta avrupa, balkanlar, kuzey afrika vb osmanlı hakimiyetindeki yerler türkçe konuşulan topraklar olabilirdi, olmadı.

dünya üzerindeki yunus emre enstitülerinden habersiz yazarların kendi dilini,kültürünü küçümsediğini görüyorum. iktidara ve iktidarın saçmalıklarına olan tepkinizi ülkenize ve dilinize yönlendirmeniz sizi asilzâde yapmayacak.
kimse zaten sihirli değnekle tek seferde bu işi yapacağını söylemiyor. bir idealdir bu.
mustafa kemal atatürk, türkçeyi dünya dili yapmak adına zaten 1932'de türk dil kurumunu,1933'te türk tarih kurumunu kurarak bu adımı atmıştır.
biz bunun üzerine ne ekledik?ne ekleyebiliriz? bu soruları sormalıyız.
yüzyıllar içinde hor görülmüş türkçenin durumu tüm ekonomik,sosyolojik ve kültürel sarsıntılara rağmen umut vaad ediyor.
dünya dili olması konusunda gerekliliklerin farkındaysanız bu konuda olumlu bir adım atın.
emperyalizmi eleştirirken emperyalist olmak da bize özgü sanırım.
bütün alanları bu siyasal islamcı zihniyete bırakmak kolay geliyor tabii. siz sahip çıkın, yapıcı eleştiriler getirip çözüme gidin.
kendi adıma bu konuda balkanlarda fazlasıyla çalışma yaptım.
ekonomik açıdan katma değerli ürünler çıkarın,bilimsel gelişmelere katkınız olsun, sanatınızı konuşturun bakın bakalım oluyor mu.

#491085
bu düzenin hep böyle süreceği düşünülüyorsa dükkânı kapatıp gidelim.
"türk dili dünyada en güzel, en zengin ve en kolay olabilecek bir dildir. onun için her türk dilini çok sever ve onu yükseltmek için çalışır. bir de türk dili türk milleti için kutsal bir hazinedir. çünkü türk milleti geçirdiği nihayetsiz felaketler içinde ahlakını, ananelerini, hatıralarını, menfaatlerini, kısacası bugün kendi milliyetini yapan her şeyin dili sayesinde muhafaza olunduğunu görüyor."

ayranımız yok içmeye... söylemesi bile güzel, canım türkçem...