türkçenin yetersiz bir dil olması

cümle yapısı noktasında düşündüğümdür. uzun cümle kurmak her zaman hata yapma riski doğurur. bir de uzun cümlelerde anlatmak istediğinizi anlatmanız zorlaşır; çünkü cümlenin iki önemli öğesinden özne başta olmasına rağmen yüklem sondadır ve hatta çoğu zaman özneyi de yüklemin içine saklarız ve uzunca bir gereksiz nesne öbeğinden sonra özne ve yükleme ulaşırız. oysa ki özne ve yüklemin başta yer aldığı dillerdeki uzun cümlelerde özne ve yüklemi baştan öğreniriz ve sonrası ise nesne teferruatıdır.

haydi canım oradan...

buna yetersiz demiyoruz yalnız, lugatımdaki kelimeler internet ağzı ile kısıtlı diyoruz. çünkü türkçe kadar geniş anlatıma sahip başka bir dil olduğunu düşünmüyorum. bir kelimeyle bir kaç farklı duyguyu anlatabiliyoruz.

kendi yetersizliğini dile mal etmek. dilbilgisi hakkında bilgisi olmadan tabii ki çok normal fikir beyan etmek.

kimi çevreler, çevirinin zor olması sebebi ile türk dilini suçlamaktalar.

çeviriden yola çıkarak bir dil hakkında konuşmak dilbilim hakkında bir halt bilinmediği manasına gelir. hiç bir dil, tam olarak başka bir dile çevrilemez. o zaman sen de şu cümleyi çevir bakalım ingilizceye: "anı tanrı yaşar, kişi oğlu hep ölümlü türemiş"
bu cümlenin hiçbir zaman tam karşılığı ingilizce de veyahut başka bir dil de olmayacaktır. dil bilimden anlamadan ve bir dilin fonetik ve aritmetik değerlerini bilmeden konuşmamak lazım.

türkçe en geniş anlatıma sahip dil değil ancak yetersiz de değil.

türkçe hakkında yorum yaparken bilgi dahilinde yorum yapmak gerekir. duygusal, milli yorumlar yaparsanız doğruyu bilseniz de söyleyemezsiniz. türkçe, gramatikal anlamda eksik bir dil değildir. ancak, maksat kelime sayısı bakımından değerlendirmek ise; bu iddia doğrudur. türkçe 'de, öz türk'çe kelime sayısı 10 binlerle ifade edilir. hem kelime türetme de sıkıntılar yaşanması, hem teknolojik, hem endüstriyel, hem de hukuki kelimelerin tamamının türkçe karşılığı olmadığı için yabancı dillerden alıntıdır. bu nedenle, türkçe yerine koyabilecek kelimelerimiz yoktur. türkçe, batı dillerine göre kelime sayısı az bir dildir. türetmede sıkıntılar yaşanıyor, eş anlamlı kelime sayısı, batı-hint-arap dilleri kadar yeterli düzeyde değildir.

kaymak fiilinin bir sürü anlamı var. kaymak diye de isim var. otobüste bile ileri kayar mısın diyorlar. yani kısmen yetersiz ancak her dilin eksikleri var. türkçenin en büyük problemi bence yapmacık bir dil olması ve çok fazla dış etkenlerden etkelenmiş/etkilenebiliyor olması.

sözcükler insanlığın hapishanesidir diye bir söz vardır. eğer duyguların karşılığı anlamında ise bu durum tüm diller için geçerlidir. ancak meramını anlatmak isteyene türkçe yeter de artar bile. yetersizlik hisseden biraz kendisini sorgulamalı.

orta çağ orta doğu'sunda var olan temelsiz inanış. kâşgarlı mahmud, dîvânu lugâti't-türk'ü yazarak açık bir şekilde arap oğullarına, ali şir nevaî ise muhakemetü'l-lugateyn'i yazarak fars oğullarına türk dilinin yeterli bir dil olduğu öğretmişlerdir. bugün ne türkoloji ne de dilbilimin içinde bu saçma düşüncenin zerresi yoktur. zaten diller bir at değildir ki yarıştırılsın. modern dilbilim her dili işlenmesi gereken bir cevher olarak görür, mesele o cevheri ne kadar iyi, işe yarar ve "saf" halini koruyarak işlediğiniz. haa orta çağ'dan kalma bu inanışlar söylediğim coğrafyada devam ediyorsa o onların geri kalmışlığıdır.

neye göre yetersiz diye sordurtan başlık. yani eğer söz konusu olan zaman mevhumu ise doğru. ancak mesela akrabalık kelimeleri içinse yanlış. bu durum toplumun sosyolojik ve özellikle coğrafik özellikleriyle ilgili. arap dilinde kar ve soğuk havayı anlatan çok kelime olmaması ile eskimo dilinde onlarca olması bu durumu yeterince açıklamıştır umarım. dil bir amaç değil iletişim kurmak için araçtır. ihtiyaçlar doğrultusunda değişir ve gelişir. herhangi bir konunun terimlerine fazla yer vermemesi o dili eksik ve yoksun kılmaz.

türkçe öğrenen yabancıların en çok yakındığı durum sanırım arkadaşın bahsettiği bu durum: yani syntax. "fiili beklerken ne söylendiğini unutuyoruz" diyorlar. halbuki hint-avrupa dillerinde baştan fiili yapıştırıp ardından dilediğince doldurabiliyorsun altını. zaten günlük hayatımızda önce fiilleri kullanmamızın* sebebi de bu. neyse ki türkçe syntax konusunda esnek bir dil.

peki bunun sebebi ne? bence iki sebebi var. birincisi, türkler asker millet. asker milletlerin cümleleri kısa olur. uzun uzun betimlemeler gereksiz olduğundan fiilin sonda kalması problem yaratmaz. örnek, "alpertunga öldü mü?" demişler, "alpertunga soğuk bir bozkır gecesi şafak sökerken öldü mü?" dememişler. çünkü asker milletler böyledir. kısa ve net. mesela latince de böyledir. (bkz: comentarii bello gallico)

ikinci teori, türkçede ne yaptığın değil nasıl yaptığın önemlidir. o yüzden tümleç yüklemden önce gelir. doğu milletlerinin daha şekilci olmasına bağlanır bu durum ama biraz zayıf bir teori.

fakat neticede bu durum türkçeyi yetersiz mi yapar? sanmam. zira başka dilde problem olan devrik cümle bizim edebiyatımızın olmazsa olmaz bir parçasıdır.

ilginç bir değerlendirmedir.
bazı alanlar açısından örneğin felsefe gibi oturaklı kavramlarının olmaması kast ediliyorsa anlaşılır. ama bunun için olsa bile türkçe yeni kelimeler türetmeye oldukça elverişli bir dildir.

türkçe değil, sizin türkçe bilginiz yetersiz diyebileceğimiz başlık.

nihat sami banarlı'nın "türkçe'nin sırları" adlı eseri okunup mütalaa edildikten sonra tartışılabilecek bir konudur.

en az karmaşık dile de bunu demezsin. komikmiş.

tam tersine fazlasıyla yeterlidir.
bir laf yüz şeye sığar.

türkçenin cümle yapısı değil kelime sayısı bakımından katılıyorum ama burada suç türkçede değildir. bu dile ihanet eden bizlerdedir. her gün dilimize yeni kelimeler girerken biz bunlara türkçe karşılıklar bulmaya çalışmıyoruz gerçi bu tdk'nın görevi ama oraya da yandaş doldurdular herhalde. böyle bir endişeleri olduğunu görmedim. ayrıca bir dili geliştiren o dili kullanan insanlardır. biz türk milleti olarak bilim üretmekten aciz sürekli birbiriyle mezhep sağcı solcu akpli chpli salak saçma tartışmalarını yaparken başka ülkelerin insanları bilim üretiyor kendi kelimesini kullanıyor ve aslanlar gibi sürüyor piyasaya. sen whatsapp'ı üretseydin senin dilinde bir anlamı olurdu ve tüm dillere geçmiş olurdu story atmak terimini kullanmaz belki o storyi ilk atan kişinin adına ithafen bir kelime kullanırdık ve bu kelime tüm dünyada geçerli olurdu. bunun dil ile hiç alakası yok bu bizim ahmaklığımızdır. önce kendi salaklıklarınızla sonra milletinizin salaklıklarıyla yüzleşin ki doğru analiz yapabilesiniz. anlayın artık doğru düzgün üretmeden geçirdiğimiz her dakika dilimize ihanet ediyoruz. milliyetçi olan insanları ben böyle şeylerde duymak isterim öyle cebine bir paket sigara parası konulup 'ulan bu solcuymuş gidip dövelim' kafasıyla değil.

get the fuck outta here...
oldu mu?
bence oldu...

should,must ve may'in eksikliğini çok hissediyorum.