1.
türk mitolojisinde doğum ve bereketin sembolü. tonton güleç varlık.
devamını gör...
bereket tanrıçası. o bekaret tanrıçasıdır ve bu nedenle kadınlar, anneler ve çocuklarla ilgilidir.
devamını gör...
türk mitolojisinde gök tengri'den sonra tanrı ülgen ile birlikte ikinci sırada gelen tanrıça.

çocukları, kadınları ve bunların bulunduğu haneleri korur.

bir gün şayet kızım olursa kendisine umay ismini mutlulukla koyacağım.
devamını gör...
fonetik olarak kulağıma çok kaba gelen kadın ismi.
devamını gör...
bereketin ve bolluğun sembolü olması yanında koruyucu olarak bildiğimiz tanrıçadır.
hatta kırgızlarda çocuğu olmayan kadınlar ona dua ederler ve onun için kurban keserlermiş.
umay adına ise ilk kez yazılı türk metinleri olan göktürk alfabelerinde rastlandığı bilinir.
tonyukuk abidelerinde vezir bilge tonyukuk düşmanın çokluğu karşısında geri dönmek isteyen askerlerine umay'ın kendilerine yardım ettiğini söylemiştir. kültigin abidelerinde ise kültigin'in büyüyüp erkekliğe adım atmasının umay'ın kutu (bkz: kut) sayesinde olduğu söylenir.
umay göğün katlarında yaşar, bazen ise yeryüzüne iner. yere ineceğinde ise bazen ''alkım'' denilen gökkuşağını kullanır. bazen ise kayra han(bkz: kayra han) tarafından dikilen ve umay ana'ya sahiplendirilen ''uluğ kayın'' (bkz: uluğ kayın) ile yeryüzüne iner.
devamını gör...
türk mitolojisindeki ve inancındaki bereket tanrıçasıdır. ummak eyleminden gelen bir addır (um-ay, yat-ay, dik-ey, orta-y gibi). iyilikle ve doğumla bağdaştırılan bir figürdür. doğayı, canlıları korumayı öğütleyen; her şeyin bir ruhunun olduğuna inanılan; günümüzdekinin aksine ataerkillikten uzak, hatta anaerkilliğe (toprak ana denmesinin de nedeni) yakın eski türk inancımızın nadide ve anaç karakteridir. ayrıca buket uzuner'in uyumsuz defne kaman'ın maceraları serisinin otacı, eski türk inancını benimseyen, bilge, tonton ninesinin de adıdır (bkz: umay bayülgen).
devamını gör...
tanrıça olur kendileri.
devamını gör...
(bkz: ümeyye)
devamını gör...
türk mitolojisinde kanatları ve 3 adet boynuzu olan ana tanrıçadır.
devamını gör...
daha önce çocukları koruyan tanrıça olarak okuduğum türk mitolojik varlığı. şimdi ise acaba umacı bir alakası var mı diye düşündüm.
devamını gör...
(bkz: kırılmış bilek gibi bakar gözlerin) sözlerini hatırlatan kalbi camdan adlı şarkıyı seslendiren sanatçı ve yazar umay umay’ı akla getiren başlıktır.
eski türk inancında çok önemli bir ruhani güçtür. kadınları ve çocukları koruyan umay ana eski dininden çıkan turk kadınına kızdığı için onları lohusa dönemlerinde rahatsız eder ve korkutur. eski dininden çıkmış türk kadını ise eski dinine olan saygıyı umay anaya göstermek için alnına kızıl bir bant takar. böylece umay ana o kadına dokunmaz. eğer kadın, kızıl bir bant takmazsa al basması yaşayabilir. o yüzden lohusa kadın pek yalnız bırakılmaz.
devamını gör...
koruyucu, şefkatli demektir. umay moğolcada rahim anlamı da taşır. umay ismi aklıma direk sanatçı yazar sevgili umay umay'ı getiriyor.
devamını gör...
eski türk mitolojisinde doğurganlık tanrıçası ve aynı zamanda hamile kadınların ve çocukların koruyucusu.

böyle minnoş bir tanrıçanın nasıl oldu da sonra kötüye evrildiği bilinmiyor. muhtemelen artan çocuk ölümleri, umay’ın koruyuculuktan sıyrılıp, kötülüğe de meziyeti olması yönünden değerlendirilmiş olabilir.

bu tanrıçamızın kuaför masrafının fazla olduğunu söyleyebiliriz. yere kadar uzanan saçları varmış efendim, o saçlara boya da yetmeyeceği için bembeyaz bırakmış saçlarını. yani bir boya kutusunun 50 tl olduğunu farz edersek, en mantıklı karar bu olsa gerek. saçlarının beyaz olduğuna da bakmayın; erken beyazlama olmuş saçlarında, yoksa yüzü genç görünürmüş.

tek görevi de çocukları korumak da değil, hem yaşam ağacını koru, hem de arada yer yüzüne in, kılık değiştir, kah kuş ol, kah uçma bin atına dünyayı gez. zor işmiş efendim. bir de sürekli çocuk doğan bir dünyada, her çocuğun ağzına süt bırak, ruh üflet… sayarken yoruldum. o da yorulmuş olacak ki,belki ruh rezervi azaldığı için, yeryüzüne umacı gönderdiği söylenir. umacı bildiğimiz öcü/ cin gibi anlamlara geldiğini söyleyebiliriz. umacının girdiği evlerde çocuk ölümleri olurmuş. bu da umay’ın nüfus dengeleme yöntemi sanırım*.

yani kendisi biraz dengesizmiş diyebiliriz . hani arada bebekler boşluğa bakar, gülümser ya; bu da umay’ın çocuğun yanında ve güvende olduğu şeklinde yorulurmuş.

en önemlilerinden biri de, göbeklitepe’te bir ağaç var;yöre halkı asırlardır bu ağaca, çocukları olsun diye dua eder, bez bağlar. dilek ağacı olarak anılıyor bu ağaç. umay’ın da yaşam ağacını koruduğu söyleniyor malum. göbeklitepe’de de umay ana sembolü bulunmuş. ben kafamdan böyle çıkarım yaptım; doğruluğunu garanti etmiyorum. 2+2’yi topladım, 4 çıktı. kimi zamanlarda 5 de çıkabilir ve yanılabilirim de , bu yüzden bu çıkarımı çok da dikkate almayınız.

kaynak: tr.m.wikipedia.org/wiki/Umay
devamını gör...
umay ana çocukların ve lohusa annelerin koruyucusu tüm kadınları eli silahlı erkeklerden koru.
devamını gör...
aslında umay en başından beri ikili bir ayrıma sahip. umay ana dediğinizde özellikle bu başlıkta altı çizilmiş olan doğurganlık tanrıçası ve koruyucu tanrıçayı anlarız. kendisine bir takım olumsuz hasletler verilen ise kara umay'dır. burada o noktadaki ince çizgiyi altaylarda ve özellikle teleütler'de görürsünüz. onlar da altaylara çok yakın bir topluluktur. bir yanda doğayı, çocukları, yaşam ağacını koruyan umay ana figürü varken diğer yanda da ateş ana olarak bilinen kara umay vardır. ve bunlar bahsettiğim türk topluluklarında aynı anda var olmuşlardır. bu noktadan baktığınızda umay'ın direkt dönüşümü değil benzer isimde iki farklı iye olarak ya da mistik varlık olarak görünüşü söz konusudur. yine hakas türklerinde umayiçe ve kara may yani kara umay farklı figürlerdir. umay ana için ok ve yay figürü kullanılır ve bu figürler akçaağaca bir tavşan kürkü ile iliştirilir. koruyucu bir semboldür ve otağların girişlerine konur. buna mukabil kara umay içinse defetme sembolü kullanılır. küçük tahta bir beşiğe öte beriden yapılmış bir tahta kukla konur ve beşiğe de bir sürü ıvır zıvır yerleştirilir. bunun kara umay'ı durduracağına inanılır. her iki uygulama da aynı kültürün ürettiği ikili bir inanış biçimidir.

erken dönem türk mitolojisinde mevzu bu tarz bir ikilik gösterir ki yakın zamanda da türk mitolojisinin tek tip bir yapı arz etmediğini ve diğer mitolojilerden de bu yönü ile ayrıldığının altını çizmiştim. çok az mistik kavram tek tip görünüm arz eder. her tanrının, tanrıçanın, iyenin ve ruhların çok farklı anlatımları/efsaneleri ve inanç anlamında uygulamaları mevcuttur. neyse kısa keseyim aydın havası olsun * bu başlıkta zaten genel olarak umay ana'ya dair özelliklerden bahsedilmiş. ben biraz kara umay'a değineyim; bir değişim ve dönüşüm varsa işte aslında onda bir gizli değişim vardır. oraya geleceğim sanırım * kara umay'la ilgili özellikle tuva kamları ve abakan kamlarının farklı bir ritüeli vardır ki enteresan bir ritüeldir. hasbelkader yerinde dinleme imkanı bulmuştum. burada da yine bir kukla ve beşik yapımı söz konusu. ancak bu, kimse görmeden kam'ın telkini ile yapılıyor, kadın yeni çocuk doğurmuş gibi bu kuklayı bağrına basıyor. kam'ın duası ve esrimesi bilinen kam ritüellerinin aksine sessiz bir şekilde gerçekleşiyor. burada amaç kara umay'ı yanıltmak. o esnada kam düngürünü * yanında tutuyor. ve kara umay zokayı yutunca düngürü ile birlikte ona çeşitli dualarla eziyet ederek, bir daha aynı kadına ve otağa musallat olmasını önlüyor. kara umay'ın kandırıldığı kukla ise su iyelerine emanet edilip bir tabut içerisinde ölüler ülkesine gönderiliyor. nehre tabut ya da beşik konması mevzusu da aslında buradan kaynaklı ama o mevzu farklı bir mevzu. böylece kurtarılan ruha karşılık bu uğurlama yapılarak kara umay'ın gazabından kurtulmuş olunuyor. tabi bunun da farklı şekilde anlatımları mevcut. ama o kadar inciğine cıncığına girmeyeceğim.

hah dönüşüm mevzuna gelecektim ben * kara umay zamanla çeşitli türk toplumlarında farklı iyelere dönüşmüş. umay adını kötücül biçimde zikretmek istemeyen türk toplumları kara umay'ı çeşitli kötücül iyelere dönüştürmüş ki bunlardan en bilineni albız ya da anadolu'daki tabiri ile albastı'dır. yani albastı kara umay'ın değişmiş halidir. zaten kara umay betimlemeleri ve anlatımları ile albastı anlatımları da paralellik gösterir. o konuda da tekrar yazmayayım zira yazmıştım diye hatırlıyorum.

sonuç olarak; tüm bu gereksiz söylemlerim ışığında umay'ın dönüşüm geçirmediğini, değişim geçirenin kara umay olduğunu söyleyebilirim. bu arada bir dip not da şuna düşeyim; umay tabiri ilk dönem türk toplumlarında erkek olarak da betimlenmiş ki oraya da girersem mevzunun cılkını çıkarırım. kabaca bilgi vermeye çalıştım yoksa mevzu sabaha kadar yazmakla sonuçlanır * araştırdıkça çok farklı türk boylarında çok farklı hikayelerle karşılaşırsınız. ama keyiflidir. böyle konularla haşır neşir olmayı seven bir kaç arkadaş var. onlara gerekirse ayrıca kaynak önerebilirim. paldır küldür girdik biraz dağınık oldu kusura bakmayın artık *
devamını gör...
türk inancına göre, hamile kadınların, çocukların ve gebe hayvanlar ile yavru hayvanların koruyucusu olan tanrıca.

inanç odur ki; bebek doğduğu zaman gülümsüyorsa umay anayı görmüştür, kuş ve kurt donunda görülebilir. yavru hayvanları koruduğu için ve gök alemindeki süt gölünden getirdiği sütü bebeğe verdiği için umay'dan süt alan bebeklere hiç bir hayvan zarar vermez.

umay esasen içtimai mana taşıyan bir semboldür. ergenekon'dan çıkış, asena'nın emzirdiği türk ve benzeri pek çok mitolojik hikayenin kültürel merkezidir.

fikrimce, bir kız çocuğuna koyulacak en güzel isimdir.
devamını gör...
umay, çocukları ve hayvan yavrularını koruyan bir tanrıçadır.arkeologların altaylarda buldukları seramik ürünler üzerindeki resimlerde umay ana üç boynuzlu olarak betimlenir.orta asya da bazı arkeolojik buluntulardan anlaşıldığına göre umay ana motifi, beyaz saçlı ve beyaz giyimli olarak, insanbiçimci bir görünüm sergilemektedir. kuş kılığında kanatlı bir kadın görüntüsü de vermektedir. altay türkleri onu göklerden inen gümüş saçlı, güzel yüzlü bir kadın olarak düşünmüşlerdir.
devamını gör...
oysa ki ; madalyaların havada uçuştuğu bu başlık bana umay umay ı dinlemeyi özlediğimi hatırlattı

devamını gör...
babam, ablamın ikinci ismi olsun istediği ancak annemin sıra bende* diyerek vazgeçirdiği isim. bir komünist için iddalı bir isim olurmuş. gerçi o zaman ülkü ocaklarına giderdi herhalde.
devamını gör...
omay, ımay, ubay, humay

türk mitolojisinde doğum ve bereket tanrıçası.
kadınlar, anneler ve çocuklarla ilgilenir.
hayatı oluşturan şey kadınlar, doğurmuş kadınlar yani anneler ve çocuklardır. bu yüzden umay tengricilik inancında tanrıdan sonraki en önemli dinsel varlık olarak bilinir.

"umay, bir çocuk doğacağı zaman oraya varır ve gök alemindeki süt gölünden getirdiği bir damlayı çocuğun dudaklarına sürer, böylece ona bir ruh vermekte, 3 gün boyunca anne ve çocuğu korumaktadır"
umay 3 boynuzludur, gökte yaşar, beyaz saçları vardır, genelde iyidir ama bazen mahsustan gözdağı verdiği, korkuttuğu söylenir.
yaşlı değildir, orta yaşlıdır. isterse kuş kılığına da girebilir.


etene (plasenta) anlamına da gelmektedir. moğol dillerinde umay, rahim anlamındadır ve umay ile kökteştir. evenkice umuu- yumurtlamak anlamına gelir.

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

görsel
devamını gör...

bu başlığa tanım girmek için olabilirsiniz.

zaten üye iseniz giriş yapabilirsiniz.

"umay" ile benzer başlıklar

normal sözlük'ü kullanarak 3. parti dahil tarayıcı çerezlerinin kullanımına izin vermektesiniz. Daha detaylı bilgi için çerez ve gizlilik politikamıza bakabilirsiniz.

online yazar listesini görmek için lütfen giriş yapın.
zaman tüneli köftehor rehberi portakal normal radyo kütüphane kulüpler renk modu online yazarlar puan tablosu yönetim kadrosu istatistikler iletişim