1.
thomas more tarafından yazılan ve bir çok insan için bir rehber olan kitaptır.
kurgusal bir ada tasarlamıştır thomas more yeni bir toplum ve devlet düzeni arayışıdır bu kitap.
bir gemici şahit olduğu bu devleti anlatır iştahlı iştahlı ve utopiayı tanıma fırsatı buluruz.
bazı kısımlar çok mantıklıdır bazı kısımlar ise çok mantıksızdır. okunmaya değer bir eserdir.
kurgusal bir ada tasarlamıştır thomas more yeni bir toplum ve devlet düzeni arayışıdır bu kitap.
bir gemici şahit olduğu bu devleti anlatır iştahlı iştahlı ve utopiayı tanıma fırsatı buluruz.
bazı kısımlar çok mantıklıdır bazı kısımlar ise çok mantıksızdır. okunmaya değer bir eserdir.
devamını gör...
2.
felsefi tanımı “tasarlanmış ideal devlet düzeni” sözlük tanımı “gerçekleştirilmesi imkânsız tasarı veya düşünce” olan kelimedir. aynı zamanda thomas moore’nin kitabıdır.
peki neden ütopyalar gerçekleştirilemeyecek bir hayal ürünüdür?
çünkü insan her ne kadar kendisine homo sapiens yani düşünebilen insan dese de aslında pek rasyonel değildir. dolayısıyla komün bir sistem özellikle dış rekabet etkisiyle birlikte uzun süre ayakta kalamaz.
çünkü insan yapı itibariyle bencildir. insanlık milyonlarca yıllık bir evrimsel süreç sonucunda üstün özellikler kazanabilmiştir ve bu süreç sonucunda kendi çıkarlarını duygusal bir neden olmadığı sürece her şeyin üzerinde tutmuştur. dolayısıyla mutlak mutluluğu sağlamak amacıyla bir kişiye veya kuruma verilen yetki en nihayetinde kötüye kullanılacaktır. bu yüzden denetleme mekanizması zayıf sosyalizm, faşizm gibi ideolojiler ideal olmaktan çok uzaktır.
çünkü mutlak mutluluk sağlanamaz. elbet çıkarların çatışacağı bir durum olacak ve mutlak mutluluk bozulacaktır. örneğin üremenin kontol edilmediği, eğitim seviyesi düşük devletlerde devlete artı değer katmayan ve suç potansiyeline sahip çocuk fabrikası haline gelir aileler. kontrol edildiği devletlerin kötü yanlarını pek saymama gerek yok sanırım. kısaca tamamen özgürlük sonucu da sistem bozulur sıkı denetim altında da.
velhasıl kelam insan yapısı gereği ideal düzen yoktur, her ütopya adayı potansiyel bir distopyadır.
peki neden ütopyalar gerçekleştirilemeyecek bir hayal ürünüdür?
çünkü insan her ne kadar kendisine homo sapiens yani düşünebilen insan dese de aslında pek rasyonel değildir. dolayısıyla komün bir sistem özellikle dış rekabet etkisiyle birlikte uzun süre ayakta kalamaz.
çünkü insan yapı itibariyle bencildir. insanlık milyonlarca yıllık bir evrimsel süreç sonucunda üstün özellikler kazanabilmiştir ve bu süreç sonucunda kendi çıkarlarını duygusal bir neden olmadığı sürece her şeyin üzerinde tutmuştur. dolayısıyla mutlak mutluluğu sağlamak amacıyla bir kişiye veya kuruma verilen yetki en nihayetinde kötüye kullanılacaktır. bu yüzden denetleme mekanizması zayıf sosyalizm, faşizm gibi ideolojiler ideal olmaktan çok uzaktır.
çünkü mutlak mutluluk sağlanamaz. elbet çıkarların çatışacağı bir durum olacak ve mutlak mutluluk bozulacaktır. örneğin üremenin kontol edilmediği, eğitim seviyesi düşük devletlerde devlete artı değer katmayan ve suç potansiyeline sahip çocuk fabrikası haline gelir aileler. kontrol edildiği devletlerin kötü yanlarını pek saymama gerek yok sanırım. kısaca tamamen özgürlük sonucu da sistem bozulur sıkı denetim altında da.
velhasıl kelam insan yapısı gereği ideal düzen yoktur, her ütopya adayı potansiyel bir distopyadır.
devamını gör...
3.
thomas more’un kitabının adı olmasıyla beraber yanılmıyorsam bu kelimenin mucidi de bizzat kendisidir. hatta kelime kökenini zekice oluşturmuş olup “asla olmayacak,imkansız” anlamında değil de “şu an var olmayan” şeklinde açıklanmaktadır. evet belki kusursuz düzen imkansızdır ancak hayallerimizi de satmadık malum
devamını gör...
4.
edit: aşağıdaki tanım, ütopya başlığına yazılmış, moderasyon tarafından bu başlığa taşınmıştır. utopia kitabını okumadım. o yüzden kitapla ilgili bir fikrim yok. benim yazdığım tanımda, ütopya kelimesinin etimolojik olarak nerden ortaya çıktığı, nereden gelip nereye gittiği anlatılmıştır. ütopya kelimesinin anlamına dair çelişki ortaya konmak istenmiştir.
thomas more tarafından 1516'da utopia isimli eserinin adıdır. bu kitapla birlikte ütopya''toplum tasarısı'' olarak anılmaya başlanmıştır.
topos, yunanca yer anlamına gelmektedir. more, "yok", "olmayan", "değil" anlamlarına gelen "ou" ve "iyi", "ideal", "mükemmel" anlamlarına gelen "eu" kelimelerin benzerliği sebebiyle kelime oyunu yapmıştır.
yani;
outopia=olmayan yer ya da bulunmayan mekan,
eutopia= ise ideal yer ve mükemmel mekan,
ütopya bir meydan okumadır. kaos ve ekonomik eşitsizliklerin yaşanırken, düzen ve eşitliği oturtmak için getirilmiş bir düzen kurgusudur.
bu düzen oluşturulurken tabulara meydan okunur, kaos sistemi eleştirilir. ve bu eleştiri üzerinden şunu düşünürsünüz; ''lan acaba olabilir mi böyle bir şey? olsun, çünkü..''
burada toplumsal olaylarda, toplumu bir sorundan kurtarılmak için ortaya atılan tespitler ve bu sorunların ortadan kaldırılması için önerilerin her birini ütopik bir fikir olarak değerlendiriyorum ben .
örneğin, kadın cinayetleri sorunu
önce eleştiri. toplumun ataerkil geleneklerinden ötürü kadının erkeklerin malı olarak görülmesi, toplum tarafından biçilen rollerden ötürü'' erkeğin ''sahip'' olması...
kadın -erkek eşit toplumu nasıl kurarsın?
''sallandıracan meydanda bir kaçını, bak bakalım oluyor mu?'' ... şaka şaka
keşki thomas more bir el atsaydı da, ütopik senaryo kurgulasaydı.
thomas more tarafından 1516'da utopia isimli eserinin adıdır. bu kitapla birlikte ütopya''toplum tasarısı'' olarak anılmaya başlanmıştır.
topos, yunanca yer anlamına gelmektedir. more, "yok", "olmayan", "değil" anlamlarına gelen "ou" ve "iyi", "ideal", "mükemmel" anlamlarına gelen "eu" kelimelerin benzerliği sebebiyle kelime oyunu yapmıştır.
yani;
outopia=olmayan yer ya da bulunmayan mekan,
eutopia= ise ideal yer ve mükemmel mekan,
ütopya bir meydan okumadır. kaos ve ekonomik eşitsizliklerin yaşanırken, düzen ve eşitliği oturtmak için getirilmiş bir düzen kurgusudur.
bu düzen oluşturulurken tabulara meydan okunur, kaos sistemi eleştirilir. ve bu eleştiri üzerinden şunu düşünürsünüz; ''lan acaba olabilir mi böyle bir şey? olsun, çünkü..''
burada toplumsal olaylarda, toplumu bir sorundan kurtarılmak için ortaya atılan tespitler ve bu sorunların ortadan kaldırılması için önerilerin her birini ütopik bir fikir olarak değerlendiriyorum ben .
örneğin, kadın cinayetleri sorunu
önce eleştiri. toplumun ataerkil geleneklerinden ötürü kadının erkeklerin malı olarak görülmesi, toplum tarafından biçilen rollerden ötürü'' erkeğin ''sahip'' olması...
kadın -erkek eşit toplumu nasıl kurarsın?
''sallandıracan meydanda bir kaçını, bak bakalım oluyor mu?'' ... şaka şaka
keşki thomas more bir el atsaydı da, ütopik senaryo kurgulasaydı.
devamını gör...
5.
thomas more'un utopia eseri aslında okurken de anlaşılacağı üzere toplumsal düzenin ve refahın oldukça üst seviyede olduğu ve mutlak hayallere dayanan ülkesini bizlere sunuyor. çoğu felsefe kitabının aksine oldukça sade olan eser felsefe okumaya başlayacaklar için güzel bir ilk adım olabilir. kesinlikle okumanızı öneririm sunduğu imkanlarla farklı düşünce ve farklı bakış açıları katacaktır. iyi okumalar.
devamını gör...
6.
thomas more ütopyasında tanrının istediği bozulmamış doğayı elde etmek esas meseledir. more eserinde doğanın insanların günahları ve tutkuları tarafından bozulduğunu savunur. ütopya siyaseti, kusur ve yanılgı bataklığına saplanmış günahkar insanoğluna bir başkaldırı modelidir. amaç; insana gerçek doğasını kazandırmak ve dünyaya yaratıcının verdiği gerçekliği aşılamaktır.
more'un ütopyasındaki aristokrat sınıf; soylular aristokrasisi ya da zenginliğe dayalı bir aristokrasi değildir. temel olarak liyakate, değere, erdeme ve özveriye dayanan bir aristokrasidir. beş yüz kişiden oluşur; günün 6 saati çalışmaya ayrılmıştır. sekiz saat uykuya ayrılmıştır. geri kalan zaman da kültürel etkinliklere. ütopyada kimse hayatından sıkılmaz ve ne yapacağını bilemeyen bir insan yoktur. düşselliğin bollaştırıcı ve çoğaltıcı erdemi yoktur. birbirlerini tamamlayan ayrıntılar içinde anlatılan bir masal değildir. mitik bir cumhuriyet silueti değildir. mutlu bir toplumun taleplerini gerçek siyasal şart içinde aktarır. bu toplum rastlantılara ve hayallere, düşlere bırakılamaz. yasalara, kurallara ve kodlara ihtiyacı vardır. bir yasa kesin e belirgindir ya da yasa değildir; bir hukuk kuralı kesin ve somut uygulamaları gerekli kılar; aksi takdirde, hukukun etkili olmadığı durumlarda hukuksuzluk kaosu doğar. öngörülen yapıların ve mekanizmaların, araçların, kendi deneyimlerinden gelen gerçek yaşamın bütün boyutlarına denk düşmesi gerekir. bir deyişle "evinden dışarı çıkmayan bir kanun koyucu değildir." ütopya komünotesinin örgütlenmesi ve yaşamı; sağlıklı bir gerçekçilik simgesi altındadır.
more'un ütopyasındaki aristokrat sınıf; soylular aristokrasisi ya da zenginliğe dayalı bir aristokrasi değildir. temel olarak liyakate, değere, erdeme ve özveriye dayanan bir aristokrasidir. beş yüz kişiden oluşur; günün 6 saati çalışmaya ayrılmıştır. sekiz saat uykuya ayrılmıştır. geri kalan zaman da kültürel etkinliklere. ütopyada kimse hayatından sıkılmaz ve ne yapacağını bilemeyen bir insan yoktur. düşselliğin bollaştırıcı ve çoğaltıcı erdemi yoktur. birbirlerini tamamlayan ayrıntılar içinde anlatılan bir masal değildir. mitik bir cumhuriyet silueti değildir. mutlu bir toplumun taleplerini gerçek siyasal şart içinde aktarır. bu toplum rastlantılara ve hayallere, düşlere bırakılamaz. yasalara, kurallara ve kodlara ihtiyacı vardır. bir yasa kesin e belirgindir ya da yasa değildir; bir hukuk kuralı kesin ve somut uygulamaları gerekli kılar; aksi takdirde, hukukun etkili olmadığı durumlarda hukuksuzluk kaosu doğar. öngörülen yapıların ve mekanizmaların, araçların, kendi deneyimlerinden gelen gerçek yaşamın bütün boyutlarına denk düşmesi gerekir. bir deyişle "evinden dışarı çıkmayan bir kanun koyucu değildir." ütopya komünotesinin örgütlenmesi ve yaşamı; sağlıklı bir gerçekçilik simgesi altındadır.
devamını gör...
7.
vespucci'nin 8 sayfalık yeni dünya adlı küçük risalesini okuyan thomas more, utopia adlı kitabını yazarken bundan çok faydalanmıştır.
devamını gör...
8.
thomas more'un 1516 yılında kurgusal ada devleti var eder eserinde amacı kendi döneminin ingiltere'sindeki toplumsal ve siyasi düzensizlikleri, adaletsizlikleri, yoksulluğu ve eşitsizlikleri eleştirmektir.
ütopya adını verdiği bu adada özel mülkiyet yoktur.herkes devlet adına üretir ve para geçerli değildir. zengin ve fakir ayrımı yoktur, herkesin ihtiyaçları karşılanır ve herkes zengindir, çünkü kimsenin hiçbir şeye ihtiyacı kalmaz. ayrıca sınıfsız bir toplum yapısı vurgulanır ve değerler yönünden her insan eşit kabul edilir. adalet çok önemli bir yer tutar ve çok az yasa vardır, avukatlara ihtiyaç duyulmaz. suç oranı neredeyse sıfırdır...
ütopya'da bütün dinlere hoşgörü ile yaklaşılır..
utopia sadece ekonomik değil, ahlaki bir düzen öneriyor. insanların hem maddi hem manevi anlamda eşit olduğu bir yaşam hayal ediyor.
"farklı bir dünya mümkün” diyenlerin mutlaka göz atması gereken bir klasik...
ütopya adını verdiği bu adada özel mülkiyet yoktur.herkes devlet adına üretir ve para geçerli değildir. zengin ve fakir ayrımı yoktur, herkesin ihtiyaçları karşılanır ve herkes zengindir, çünkü kimsenin hiçbir şeye ihtiyacı kalmaz. ayrıca sınıfsız bir toplum yapısı vurgulanır ve değerler yönünden her insan eşit kabul edilir. adalet çok önemli bir yer tutar ve çok az yasa vardır, avukatlara ihtiyaç duyulmaz. suç oranı neredeyse sıfırdır...
ütopya'da bütün dinlere hoşgörü ile yaklaşılır..
utopia sadece ekonomik değil, ahlaki bir düzen öneriyor. insanların hem maddi hem manevi anlamda eşit olduğu bir yaşam hayal ediyor.
"farklı bir dünya mümkün” diyenlerin mutlaka göz atması gereken bir klasik...
devamını gör...
"ütopya (kitap)" ile benzer başlıklar
ütopya
19