star wars

efsane olan bir evrendir star wars evreni. en sevilmeyen filmi bile, sırf bu evren için izlenir haldedir.

george lukas tarafından yaratılan evren ve film serisi.

kronolojik ve bence izlenmesi gereken sırayla filmler;

4) yıldız savaşları: bölüm ıv - yeni bir umut (episode ıv – a new hope 1977)
5) yıldız savaşları: bölüm v - imparator (episode v – the empire strikes back 1980)
6) yıldız savaşları: bölüm vı - jedi'ın dönüşü (episode vı – the return of the jedi 1983)
1) yıldız savaşları: bölüm ı - gizli tehlike (episode ı – a phantom menace 1999)
2) yıldız savaşları: bölüm ıı - klonların saldırısı (episode ıı – attack of the clones 2002)
3) yıldız savaşları: bölüm ııı - sith'in intikamı (episode ııı – revenge of the sith 2005)

2015 yılından sonra çekilen filmlere ise küsüm. bana göre son derece dandirik.

-spoiler-

hele force awakens' da bir sith öğrencisinin, daha padawan bile olmamış rey'den ve tesisatçı bir stormtrooper (finn) dan ayar yemesi tüm dengemi bozdu.

-spoiler-

ingilizce bilmeden bu serinin filmlerini izleyecek arkadaşlar yüksek ihtimalle beğenmeyecektir. hatta üstüne 3. sınıf bir film serisi olduğunu düşüneceklerdir. bunun sebebi star wars diyaloglarının ingilizce nüanslar üzerinden inşa edilmiş olmasıdır. ingilizce derin manalar taşıyan bir cümle, nüans bilgisi güçlü olmayan biri tarafından türkçeye çevrildiği zaman bütün bu derin manaları kaybedilir. gördüğüm kadarıyla yüzüklerin efendisi'nin başına bu gelmezken star wars'ın başına gelen tam olarak budur.
şimdi bunu anlamanız için türkçe'den iki örnek vereyim;

güç,
kudret.

bu iki kelime sözlükte tamamen aynı manaya gelseler de bu ikisinin türk'lerin zihninde uyandırdığı yankılar arasında dağlar kadar fark vardır. tükçe konuşurken gücün yerine kudreti, kudretin yerine gücü kullanamazsınız. eğer yaparsanız sırıtır. işte ingilizce kelimelerin de böyle kendilerine has nüansları vardır. tercümeyi becerikli insanlar yapmazsa bu nüanslar kaybedilir. bir star wars hayranı olarak bu filmlerin daha doğru düzgün bir türkçe tercümesine denk gelmedim. hepsini okurken/dinlerken beynim kanıyor.
sözün özü nüanslar önemli hocam.

star wars bir film değil, bir yaşam tarzı da denilebilir..

yılbaşı gecesi tamamını izlemek için başladığım seri, mükemmel film.

özellikle eski filmlerinde bazı hatalar göze çarpsa da, dünya üzerinde yapılmış en iyi filmlerden, serilerden biridir. kendi dünyasının içine çeker ve oradan asla çıkmak istemezsiniz.

ilk filmi 1977'de yayınlanmış olan, dünya çapında ünlü bir bilim kurgu filmi serisi. keza filmlerinin yanında star wars evrenine yönelik diziler de bulunmaktadır ve pek çok çizgiromanları vardır.

kesinlikle bir bilincin yaratabileceği en özgün, en farklı evreni yarattığını düşünüyorum. yalnızca filmleri izleyip fikir sahibi olmak mümkün değil. bunun dışında, filmleri aslında çok hüzünlü, çok büyük bir aşk hikayesini anlatır ve özellikle ilk 3 filmi -serideki yerine göre 4,5,6 diye geçer- sinema tarihinde bir devrim niteliğindedir. şahsen, benim zayıf noktamdır star wars, bana onun kadar zevk veren ve beni onun kadar şaşkına uğratan çok fazla şey yoktur zira.

disney'in eline geçtiğinden beri aksiyon figürleri için çekilen, ruhsuz bir seriye dönüşmüştür.

star wars benim için her zaman b sınıfı vasat bir sci-fi serisiydi. star warsı ayakta tutan iki şey vardı biri jedi felsefesi öteki karanlığı temsil eden sithler daha doğrusu dart vader. bu denli şişirilmesinin büyük bir fan kitlesine sahip olmasının en büyük nedeni türün ilk büyük prodüksiyonlu örneklerinden olması ve rahatça pazarlanabilmesi.

last jedi episodu serinin en kötü halkasıydı bence, zorlama espiriler bile beni çok gerdi izlerken, serinin tüm filmlerinde olay örgüsü tamamen aynı imparatorluk veya sithler isyancılara saldırmak üzeredir yada bir gezegeni yok edeceklerdir, yan karakterler buna bir çözüm bulmak için maceralara atılırlar, jediler ise jedi numaraları yaparak sağda solda vakit öldürüp, film sonuna doğru ortaya çıkıp anti kahramanla final dövüşünü yapıp bitirirler filmi. hemen hemen her filmde aynı olay örgüsünü izlemekten cidden sıkıldım bu filmden sonra seriyi takip etmek vakit kaybından başka bir şey değil.

mandalorian nasıl bilmiyorum henüz izlemedim. ön yargılı değilim hakkında.

bir film değil, yaşam tarzıdır. hastasıyız.

şu ana kadar yaratılmış, bazılarının uzayda geçen bir pembe dizi diye nitelendirdiği onbir filmi olan über fantastik evren. bunun yanında bir sürü çizgi romanı, birkaç animasyon dizisi ve şu an itibariyla bir live action dizisi vardır.

destan* olarak geçen çocukluğumdan beri hayranı olduğum seri.

tüm kitaplarını ve filmlerini koleksiyon haline getirdiğim efsane dizi.

rogue one'ın rots'un üstünde olması hariç güzel olmuş listedir.

soundtracklerini spotify'da çalarken zaman göstergesini ışın kılıcına çeviren film serisi. basınca kılıç değişiyor.
open.spotify.com/album/7aO3...

canon denen filmler bu evreni üçe ayırır.

(bkz: prequel)
(bkz: original trilogy)
(bkz: sequel)

azılı hayranıyım. tüm filmlerini, dizilerini bitirmiş, türkiye'de ulaşılabilir tüm çizgi romanlarını da bitirmiş bulunuyorum.

insan hayal gücünün nerelere ulaşabileceğinin en büyük kanıtıdır. yıl 2021 benim hala aklım almaz.
70'li yıllarda george lucas nasıl böyle bir şeyi düşündü de yaptı? o insansa ben herhalde amipim.

politikadan felsefeye, pek çok konuya değinen başyapıt niteliğindeki bilim kurgu serisi. hayranlarının hayattan ders çıkarmak için kullandığımız pek çok düşüncesiyle, yaşam tarzı edindiğimiz ve sık sık yeniden maraton yaptığımız efsanevi dünya. dünya genelinde en sevilen, yan ürünleri (figür, çizgi roman vs) en son satan serilerden biridir. sequel trilogy'den hoşlanmasak da büyük bölümümüz, önceki bölümlere saygımızdan izliyoruz. kronolojik üçlemede altın tadında. günümüz bile var. 4 mayıs. may the forth be with you.

bahse girerim sagan o tiyatroya "buraya pioneer venüs görevi hakkında konuşmaya hazırlıklı olarak geldim ve bu palyaçolar muhtemelen bana star wars hakkında soru soracaklar" diye düşünerek girdi.
twitter.com/tipado/status/1...

evren hakkında kabaca bazı bilgilerin verilmesi gerekli hâle geldi, disney tarafından filmleri hiç, dizileri popülist ve animasyonları tekrara düştü ve hatalara düştüğünden yazık ki felsefesi özellikle genç kuşaklarca unutuldu/bilinmedi:
1-bu eser kimine göre lucas'ın çalıntıları kimine göre esinlenmeleriyle bir toplamadır. dune'daki kurtarıcı ve the wheel of time'daki "kurtarıcı" modeline de force meselesinden de derin izler taşır. ve yer yer bu eserlerle gerçekten yakınlaşır.

2-lucas sadece bu kadar mı yapmıştır? hayır bir çok efsaneye konu olmuş baba-oğul çatışmasını temel bir sorgulama ve yorum getirmiştir.

3-tüm bunlara rağmen neden sw değerli? çünkü bu eser başta müzik kullanımı olmak üzerine figür satışı, teknoloji yorumlamaları, kıyafet vb. tasarımları ile gerçekten değerli bir iştir.

4-sw'yi başka türlü okuma imkanı var mı? elbette var mesela o meşhur iyiler-kötüler savaşında evrende kimse net değildir. siyah-beyaz okuma yapmak zordur. tersine karakterlerin bir çoğu gridir. dahası kimi nazi-batı, ssbc-batı ve hatta cuhuriyetçiler- demokratlar vb. okumaları yapılmıştır. daha da enteresanı bu evren, alt okumasında (kötüler bile) ne ırkçıdır ne de kadın düşmanı. bugünün dünyasında bile biz bunları tam olarak aşamadığımızı düşününce bu eserin değeri artmaktadır.

5-rakiplerine kıyasla durumu nedir? bu eser gerçek bir sinema evrenidir. yani ne marvel-dc gibi çizgi romanlardan uyarlama ne de dune/wheel of time/lord of the rings/harry potter vb. gibi kitaptan uyarlamadır. bu çoğunuza göre handikap olsada o dönemde de dönen "kitaptan uyarlanmaz" tartışmalarına güç kazandırmıştır. daha açık ifadeyle kitap-edebiyattır ve asıl amacı okunmak için yazılan bu eserleri senaryolaştırılırken mutlaka eksiltme/arttırma/değiştirme yapılmaktadır. o dönem bu yüzden klasik sinema tartışmalarında uyarlamaları bir kısımlar sinema saymazken bir kısım ise sayardı. sw bu anlamda saymayanların en büyük noktalarından biridir. üstelik kitap size iyi kötü pazar oluşturur, kaç izleneceği hakkında fikir verir. senaryodan film yapmak ise tamamen fludur. dolayısıyla bu yapım film sektörünün edebiyata "naniklerinden" biridir. elbette edebiyat sanat olarak bence de daha değerlidir ancak hakkını vermek gerekmektedir. bu akış açısının devamı olarak sinema sektöründe diğer tüm evrenlerden büyüktür. çünkü bu iş sinemadır. diğerleri ise herşeyden önce edebiyattır.

6- star wars neden satıldı? daha önceleride satışı gündeme gelse de lucas "defansta sağlam dur"muştu. zaten sw film çekmediğinde bile oturduğu yerden para basan bir eserdir. bunda sonradan girdikleri çizgi romanlar, romanlar ve geçmişten beri içinde oldukları figürler sayesinde altın yumurtlayan tavuktu. ancak lucas sonraki 3'lü çalışmalarına başladığı sıralarda yani 2012 yılında gerek yaşlılığı gerekse de ailesine zaman ayırma meselelerinden sw'yi miras bırakarak başı boş kalmamasını istedi. üstelik disney bu konuda hem istekli hemde yazdığı üç senaryoyu da yayınlayacağını iddia ediyordu. böylece 4,05 milyar dolar'a satış onaylandı ancak disney devamında filmler için verdiği sözleri tutmadı ve kendi ekibine ucube filmleri çektirdi. dahası the clone wars gibi bir muhteşem seriyi çekmişti, disney. buna döneceğiz..

7-disney hangi filmleri ne zaman çekti?
-the clone wars (2008) (animasyon dizi),
-star wars rebels (2014) (animasyon dizi),
-rogue one (2016),
-episode vıı: the force awakens (2015),
-episode vııı: the last jedi (2017)
-solo (2018),
-episode ıx: the rise of skywalker (2019),

8-filmler arasında hiç mi iyisi yoktu? bana kalırsa yoktu. hele ki ıx ve rogue one.. senaristler ana omurgalasını 3 saatte yazmadılarsa aptallar demektir. çünkü klasik 6'dan çalınma sahne ve içeriklerle doluydu..dahası bir çok swci disney'den evreni genişletmesini beklerken gördük ki disney yemek ısıtmaktan başka bir şey yapmıyor, kattığı yeni karakterleri ise "popülist" sloganlar, yeni figürler vb. amaçlarla oluşturulduğu belli olan sığlıkta ve özensizlikte hazırlıyordu. evet bu evrende siyasi göndermeler her zaman vardı ancak hiç bir zaman bu kadar çiğ ve bilo'ya (banker olan) anlatır gibi değildi. çoluk çocuğun elinde oyuncak olan ışın kılıçlarının bile tasarımının altında bir mantık, renklerinin anlamları vb. varken bunlar cw'de korunmuş ve detaylandırılırken film evreninde korunmak bir kenara kural ihlali bile yapıldı.

9-kural nedir? 2014 yılında (bana kalırsa birazda disney'in elini güçlendirmek için) lucas kuralı açıkladı buna göre: 25.04.2015'ten önce evrene ait çıkan tüm yayım ve yapımlar klasik sayılacak, adı da star wars legends (swl) olarak anılacaktır. bu tarihten sonra çıkanlar ise star wars canon (swc) sayılacaktır. ve önem olarak swl>swc'den, iki evren arasında uyuşmazlık olmayacak olursa da swl temel alınacaktır. swc ise uyuşmazlığa düştüğünde geçersiz sayılacaktır. bu bir nevi swl'yi ana eksene alan ve swc'yi ise genişleme-genişetici güç olarak varsayan bir yapıdır.

10-şimdi disney'in cw sonrası eserlerinde swl baz alındı mı? alınmış hali umarım bu değildir. rebels'ten örneklendireceğim, filmlere girersem hem uzar hemde jj abrahams'ın al yuvarlarına kadar sövmek zorunda kalırım. ve bana kalırsa herşey rebels'te ayyuka çıktı:


11-peki disney'in hiç mi kaliteli işi olmadı? oldu. the clone wars. dave filoni adında bir abimizi işin başına getirdiler ve ilk 33 bölümü bu abi çekti. filoni lucas'tan izin alarak muhtemelen ilk kez karakter eklemesi yaptı: ahsoka tano. bunun dışında zaten clone'lar oldukça boş bir alandı ve burada gayet güzel hikayeler, kurgular çıkardı. üstelik gerçek çekimde maliyetlerine güç yetmeyecek sahne ve hikayeleri, animasyonla öyle güzel yaptı ki: iyi ki yaptı dedirtti. hikayedeki boşlukları, genişlemeleri vb. oldukça güzel işledi. üstelik bu başarısı sayesinde hem lucas'ın hem disney'in güvenini kazandı ve her ne kadar 33 bölüm gibi görünsede projenin danışmanı-yönetici gibi dış destek sağlayıcı gibi durumlarda bulundu. zaten the mandalorian da onun parmağı var.

12-hazı yeri gelmişken mandolorian'a da değinelim. bu iş süper mi? hayır. sw iki temelde işler birincisi uzay ve teknoloji diğeri de west-kovboy izleri. manda ikinci noktaların ağırlıkta olduğu bir yapım..evet evrenin mantığına uysa da çoğu zarar azı karar. ilk çıktığında izlediğim için eleştirilerim eksik olabilir, aklımda kaldığı kadarıyla başlığına yazar buraya entry numarasını eklerim.

bonus: dave filoni yazık ki dengesiz bir performans sergiliyor. çoğu swci mükemmel görse de rebels'deki, manda'da ki vb. hatalarda başarılarda onundur. insan ahsoka'yı yaratan zihinden bu hataları görmeyi beklemiyor.. dahası aynı zihin avatar: the last airbender'da yer aldı.

mandalorian: normalsozluk.com/entry/1569309