2. bayezid

fatih sultan mehmet'in oğlu ve sekizinci osmanlı padişahıdır. babası sultan 2. mehmet vefat edince kardeşi cem sultan ile taht mücadelesine girmiş ve neticesinde padişah olmuştur.

aynı zamanda mısır fatihi yavuz sultan selim'in babasıdır.

sultan bayezid-î velî olarak bilinir, aleyhine politikalar yürüten şah ismail' karşı barışçıl ve pasif bir politika izlemiştir. babası fatih'in aksine oldukça muhafazakâr ve statik bir kişiliktir. öyle ki, babası devrinden kalan sanat eserlerine dahi sahip çıkmamıştır. fatih'i öldürttüğü ihtimaller dahilindedir. oğlu yavuz ise bir süre sonra babasının pasif politikalarına karşı tahammül edemeyip bir nevi darbe ile başa gelecektir.

sofu olarak bilinir. derdi tasası bu dünya olmadigi için fetihle falan pek ugrasmamistir. o yüzden kısa bir anekdot gibi anlatılır. zaten kardeşi cem sultan isyanlarda olduğu için onunla uğraşmak zorunda kalmıştır.

1481'de fatih sultan mehmet'in ölümü, osmanlı için çok kritik bir aşamanın başlangıcıdır. yeni padişahın tahta geçişi sorunsuz olmayacaktır. ıı. mehmet'in ölümü üzerine (bazılarına göre bayezid zehirlemiştir.) iki veliaht arasında çatışma kaçınılmaz olur. askeri çatışma cem'in aleyhine gelişir ve memluklere sığınak zorunda kalır. kardeşine karşı yaptığı tüm girişimle başarısız olunca osmanlıya karşı koz olarak kullanılacağı sürgün hayatı başlar. önce rodos'ta tutulur, sonra fransa'nın çeşitli bölgelerine gönderilir. daha sonra ise papa vııı. ınnocentius ve papa vı. alexander'in misafir tutsağı olur. vııı. charles onu türklere karşı siyasi koz olarak kullanmak istese de cem sultan 25 şubat 1495'te ölünce plan suya düşer. 2. bayezid, osmanlı tarihinde sultan bayezid-î velî olarak geçer. onun döneminde imparatorluk, babasının planladığından çok daha farklı bir yöne evrilir. dindar bir müslüman olan bayezid, türk aristokrasisinin hırslarını sınırlamakla uğraşır. toplumun dindar kesimleriyle yüksek askeri ve idari makamlar için çeşitli tarikatlarca yetiştirilen insanlara güvenir. balkanlı genç hristiyanlardan oluşan devşirmelere imtiyaz ve güçlerini iade eder. ıı.bayezid'ın uzun dönemi boyunca devletin idari yapısı yeniden düzenlenir, maliyeye çekidüzen verilir ve başkent büyük bir değişime gider. ıı.bayezid barışsever olarak tanınmasına rağmen imparatorluğun sınırlarını genişletmeyi ihmal etmez. onun döneminde kara orduları hersek'i fetheder ve baltık'a kadar uzanır. ceneviz'li ustaların yardımıyla donanma geliştirilir. ıı.bayezid ölümünden birkaç ay önce oğullarından biri olan selim tarafından tahttan indirilip sürgün edilir.

2. bayezid; 2. mehmetin[fatih sultan mehmet] oğludur, yavuz sultan selimin(1. selim) babasıdır, kanuni sultan süleymanın(1. süleyman) dedesidir ve osmanlı devletinin 8. padişahıdır. 2. bayezid, divan edebiyatında "adli" mahlasıyla şiirler yazmıştır ve kendisi aynı zamanda bir esrarkeştir(beng). fuzûlînin beng ü bade(esrar ve şarap) adlı alegorik eserinde fuzuli, 2. beyazid ile şah ismaili kıyaslar ve şah (1.) ismail'i 2. bayezid'e üstün tutar. babası fatih sultan mehmet, 1481'de vefat edince kardeşi cem sultanla birlikte taht kavgasına girmiş ve 2. bayezid, cem sultan'la kavgasını kazanarak padişah olmuştur. 2. bayezid, babası 2. mehmet'in aksine oldukça yobaz ve muhafazakar bir kişidir. hatta öyle ki 2. bayezid, fatih'in topkapı sarayındaki resmini "günah" diye çöpe attırmıştır. ünlü kaşif kristof kolomb, bayezid'den yeni yerler keşfetmek için donanmayı ister ama softa 2. bayezid, kolomb tarafından altın tepside sunulan bu muhteşem fırsatı "gavura iş verilmez" diye reddeder. kolomb da en sonunda ispanya kralı adına amerika kıtasını keşfeder.
2. bayezid döneminin bir diğer önemli olayı; reconquista kapsamında yıllar içinde dağıtılan endülüs emevi devletinin son kalıntısı gırnata(granada) emirliği'nin 1492'de düşmesiyle birlikte katolik hristiyan ispanyollar tarafından kovulan müslümanlar ve yahudiler; istanbul, izmir, selanik gibi imparatorluğun önemli şehirlerine yerleştirilir. bu dönemde "endülüs(ispanya) göçmeni yahudiler" anlamına gelen seferad deyimi, dilimize yerleşir.
ilgili linkler:
1) biyografi.info/kisi/ii-bayezid
2) turkedebiyati.org/sultan-sa...
3) islamveihsan.com/sultan-2-b...
4) hurriyet.com.tr/amp/egitim/...
osmanlı'nın 8. padişahı 2. bayezid