20 ekim 1991 genel seçimleri

shp ve dsp'nin toplam oyunun yüzde 32'yi bulduğu seçimdir. solun, kürtlerin de desteğiyle tekrar yükselişe geçtiği seçimdir. kürt halkının 1921'den bu yana ilk defa tbmm'de kendi dilleriyle temsil edildiği seçimdir.

fakat sol bu kimlikten korkusunu ve fobisini aşamadığı için sonrasında tekrar büyük çöküşe geçmiştir. 1995 yılında rp'nin yükselişi de kürt halkını kazanmasıyla oldu. 2000'lerde akp'nin hiç bir ittifaka gerek duymadan yüzde 51 alması, aynı zamanda ülkemizin en büyük kürt oyu alması sayesinde olmuştur. akp günümüzde kürt halkını kaybedince, mhp ile ittifakında bile 40 mı alır, 42 alır da öper başına mı koyar tartışılmaktadır.

artık günümüzde halkların sınıf kardeşliği solda tekrar atmaya başlamıştır. umarım güzel günlere çıkacağız.

anap iktidarının ve cumhuriyetin 4. tek başına iktidarının sonunun geldiği seçim. bu seçime dyp*, anap*, shp*, rp* ve dsp* girdi.

seçim sistemindeki anormallik devam ettiği için 27 puan alan dyp 178, 24 puan alan anap 115, 20 puan alan shp 88, 16 puan alan rp 62 ve 11 puan alan dsp sadece 7 milletvekili çıkabildi. bu durumda ilk göze çarpan 30 puan eden sol oyların 100 milletvekiline bile tekabül etmemesidir. halkın 3'te 1'i sol partilere oy vermiş ancak meclisin 4'te 1'i bile sol parti etmemiştir. ikinci saçmalık dyp ile anap arasındaki 3 puan oy farkının 60 küsür milletvekili etmesidir. seçimden önce muhalefetteki dyp barajı şiddetle eleştiriyordu ancak seçimden sonra bu durum ortadan kalktı, eleştirme sırası anap'a geçti*.

seçimden sonra ise* anap dyp hükümeti değil dyp shp hükümeti kuruldu, böylece bir sağ-sol ortaklaşması doğdu. 1993'e dek bu hükümet idare eder durumdaydı fakat her şey 93'ten sonra tepetaklak oldu. özal öldü, bunun üzerine meclis emektar siyasetçi demirel'i cumhurbaşkanı seçti. bu da dyp'de bir koltuk kavgasına sebep oldu* ve bunu çiller kazandı***.

shp'de ayrı bir kriz vardı, kırk kere yenilen baykal eski partilerin açılabilmesi sağlanınca chp'yi yeniden kurdu ve bunun üzerine 30 küsür shp'li vekil de chp'ye geçti. yetmedi, zaten siyasete yapısı pek uymayan ve çiller ile de yola devam etmek istemeyen inönü shp genel başkanlığından çekildi. yerine murat karayalçın seçildi fakat bu çözüm olmadı, parti defalarca kongreye gitti**. bir sene sonra da iski skandalı peydah oldu, shp halktaki itibarını tamamen kaybetti. ayrıca çiller-karayalçın ikilisi çok da becerikli değillerdi; yaşanan ekonomik krizler**, terörle mücadele derken mafya babalarının cirit atmaya başlaması ve çiller'in bunun arkasında durması gibi olaylar yaşandı. çiller'in korkunç beceriksizliği anap'tan sonra merkez sağın diğer ayağı dyp'yi de zayıf düşürdü ve refah partisi'nin yükselişinin önü açıldı, bu önce yerel seçimlerde sonra da genelde görüldü.

evet bunların seçim şarkısı vardı hadi bakalım oylar anap a. birde bu seçimde uçaklardan kibrit attılar. anap amblemi içinde kibritler vardı. sonraki seçimde de attılar galiba. biz de uçakları takip eder toplardik. bayrak balon kibrit. hatırlıyorum ilkokuldaydik.

bu seçimin bence en büyük önemi refah partisi, o zamanki adıyla milliyetçi çalışma partisi ( milliyetçi hareket partisi ismi darbe sonrası kapatıldığı için yasaklanmıştı) ve aykut edibali'nin mini boy partisi olan islahatçı demokrasi partisi'nin seçim ittifakına girmesiydi. erbakan, bu konjonktürel birlikteliği ''inananlar birleşti'' şeklinde yorumluyordu. sonuç olarak yüzde 10 barajı sebebiyle meclise girme şansı olmayan mhp'nin refah partisi sayesinde mecliste yer almasıyla bu ittifak ülkücü harekete yaramıştı.

refah partisi'ne yakın olan siyasetçi ve bazı kalem erbabı, bu ittifaka hafif ve orta şiddette eleştiriler yöneltmişlerdi. refah partisi'nde 3 adet istifa gerçekleşmişti. bunlar, mehmet metiner, resul tosun ve altan tan idi. benim şu anki düşüncem 1991 ve onu takip eden bir kaç sene, pkk'nın neredeyse tüm hedeflerine en çok yaklaştığı dönemdi. dolayısıyla derin devlet aklı, ülkücülerin parlamentoda bir denge unsuru olarak yer almasının isabetli olacağına karar vermiş ve görevi zımnen erbakan'a tevdi etmiş olabilirler.

alparslan türkeş'in mçp'sinin necmettin erbakan'ın refah partisi ve aykut edibali'nin ıslahatçı demokrasi partisi ile sadece 52 günlük ittifak yaptığı o genel seçimlerdir. 20 ekim 1991 genel seçimleri'nde aynı zamanda recep tayyip erdoğan, refah partisi'nden istanbul 6. bölge'den milletvekili adayı olmak istese de yüzde 7 oy oranıyla seçilememiştir. erdoğan'ın hayatında kaybettiği toplamda üç seçim vardır*, onun dışındaki seçimleri hep kazanmıştır. erdal inönü'nün sosyaldemokrat halkçı parti de ahmet fehmi ışıklar'ın halkın emek partisi ile ittifak yapmıştı.
20 ekim 1991 genel seçimleri'nde kutsal ittifak adı altında buluşan alparslan türkeş, necmettin erbakan ve aykut edibali
türkeş, erbakan ve erdoğan ile birlikte
shp'nin hep ile koalisyon yaptığı anlar