1.
iyi giyimli bir insanın kırmızı ışıkta karşıdan karşıya geçtiğini gören yayaların kırmızı ışığa rağmen karşıdan karşıya geçme olasılıkları daha fazladır. bu sattü ve prestijin modelleme üzerindeki etkisidir.
devamını gör...
2.
bandura’nın temel fikri öğrenmenin doğrudan pekiştirme yerine gözlem veya model yoluyla gerçekleşebileceğidir. bandura davranışçılığın aksine çocukların çevrelerinde gördüğü bireylerin davranışlarını, duygularını ve tutumlarını taklit etmelerinin önemini vurgulamıştır. bazen 'modelleme' olarak adlandırılan gözlemsel öğrenme, diğer insanların davranışlarının sonuçlarını gözlemleyerek öğrenmedir.
devamını gör...
3.
bobo bebek deneyi
bandura, çocukların taklit etme eğilimi üzerine bir dizi deneysel çalışma gerçekleştirmiştir. bobo bebek deneyi adını verdiği deneyinde okul öncesi çocuklara bir yetişkinin bobo bebeği dövmesini izlettirmiştir. yetişkin, bebeğe çekiçle vurmuş, havaya fırlatmış, defalarca tekme atmış ve aşağı fırlatarak dövmüştür. bu davranışlara nefret içerikli sözler de eşlik etmiştir. daha sonra çocuklar, oyuncaklarla dolu bir oyun odasına tek başlarına bırakılmışlardır. saldırgan modeli gözlemleyen çocukların büyük oranda bu davranışı benimsedikleri ve bobo bebeğe saldırmak için yeni yöntemler bile geliştirdikleri gözlenmiştir. buna ilaveten saldırgan modeli izlemeye maruz bırakılan çocuklar oyun odasında bulunan oyuncak silahlara daha fazla ilgi göstermişlerdir. hâlbuki yetişkin model oyuncak silahı hiç kullanmamıştır. ayrıca bu araştırmayı yaptığı dönemde bir başkasının saldırgan davranışını izlemenin bireyin saldırgan içgüdülerini boşaltmada yardımcı olduğuna dair bir inanış olmasına rağmen, saldırgan davranış modelini izlemenin katarsis sağlayan bir tarafı olmadığını belirtmiştir.
bandura üç farklı çocuk grubuna filmin üç farklı versiyonunu izlettiği çalışmasında ise filmlerin sadece sonunu farklılaştırmıştır. filmin ilk versiyonunu izleyen çocuklar bebeğe vurduğu için zevk alan ve başka bir yetişkinden de övgü alan yetişkini, ikinci versiyonunu izleyen çocuklar davranışlarından dolayı sözlü ve fiziksel olarak uyarılan yetişkini ve filmin üçüncü versiyonunu izleyen çocuklar yetişkinin davranışı ile ilgili herhangi bir sonucun yaşanmadığını görmüşlerdir. daha sonra araştırmacılar, çocukların filmde gördüklerini taklit etme düzeylerini gözlemlemek için onları bobo bebek ve başka oyuncakların bulunduğu odaya almışlardır.
yapılan gözlem sonucunda davranışlarından dolayı cezalandırılan kişinin filmini izleyen çocukların davranışlarından dolayı ödüllendirilen ve hiçbir sonucun olmadığı kişinin olduğu filmi izleyen çocuklardan çok daha az saldırganlık gösterdiklerini ve müdahale edilmeyen ve ödüllendirilmiş yetişkinin olduğu filmi izleyen çocukların ürettikleri saldırganlık miktarı arasında ise fark olmadığını bulmuşlardır. ancak, daha sonra modelin yaptıklarını yapmaları için ödül alacakları söylendiğinde ise tüm grupların eşit olarak taklit ettiğini bulmuştur. bandura için önemli olan nokta, her grubun aynı davranışları gözlem yoluyla öğrenmiş olmasıdır. yetişkinin cezalandırıldığını gözlemlemenin davranışı gerçekleştirmeyi seçtikleri koşulları etkilediğini bulmuştur.
devamını gör...
4.
''kendinize güvenmek başarıyı garanti etmez, ancak bunu yapmamak başarısızlığı garanti eder.''
burrhus frederic skinner'ın [#1784113] davranışların öğrenildiği görüşüne katılan fakat bir noktada ondan ayrılan psikolog. skinner'ın insanlardan ziyade hayvan konusuna vurgu yapmasını eleştirmiştir. sosyal bağlamın insan davranışı üzerindeki etkisini incelemiştir. skinner'ın pekiştirme-ceza görüşünün aksine davranışın gerçekleştiği bağlamın daha önemli olduğunu söylemiştir. tabii pekiştirmelerin ve cezaların bir davranışın ortaya çıkma/çıkmama olasılığını artırdığını bandura da savunur.
diğer insanların davranışlarını gözlemlemek öğrenmede etkilidir. evet bir pekiştirme vardır, gözlemleyerek dolaylı pekiştirme yoluyla öğreniriz.
bobo doll deneyi
deneyi detaylarıyla anlatmayacağım çünkü sonucuna odaklanmanın daha doğru olduğunu düşünüyorum. bir yetişkinin hacıyatmaza agresif davranışlarda bulunduğunu gözlemleyen çocuklar benzer şekilde agresif davranışlar sergilemişlerdir.
araştırmalar, bir kişinin bir davranışı normal bağlamda bastırdığını veya engellediğini, bir modelin etkisi altında bu davranışı daha kolay gerçekleştirebileceğini göstermiştir. örneğin: uçuşunuz var ve 3 saatliğine ertelendi. içinden hayal kırıklığına uğrayan yolcular, bir yolcunun görevliye bağırmasıyla içindeki agresifliği göstermeye başlar. ülkemizde ne yazık ki sık rastladığımız bir başka örnek ise, bir kadına sırf giyinişinden ötürü saldırgan davranışlarda bulunan kişilerdir. ülkemizde yaygın olan bu davranış birçok kişi tarafından yapıldığı için, başka birisinin sergilemesi de kolaydır.
burrhus frederic skinner'ın [#1784113] davranışların öğrenildiği görüşüne katılan fakat bir noktada ondan ayrılan psikolog. skinner'ın insanlardan ziyade hayvan konusuna vurgu yapmasını eleştirmiştir. sosyal bağlamın insan davranışı üzerindeki etkisini incelemiştir. skinner'ın pekiştirme-ceza görüşünün aksine davranışın gerçekleştiği bağlamın daha önemli olduğunu söylemiştir. tabii pekiştirmelerin ve cezaların bir davranışın ortaya çıkma/çıkmama olasılığını artırdığını bandura da savunur.
diğer insanların davranışlarını gözlemlemek öğrenmede etkilidir. evet bir pekiştirme vardır, gözlemleyerek dolaylı pekiştirme yoluyla öğreniriz.
bobo doll deneyi
deneyi detaylarıyla anlatmayacağım çünkü sonucuna odaklanmanın daha doğru olduğunu düşünüyorum. bir yetişkinin hacıyatmaza agresif davranışlarda bulunduğunu gözlemleyen çocuklar benzer şekilde agresif davranışlar sergilemişlerdir.
araştırmalar, bir kişinin bir davranışı normal bağlamda bastırdığını veya engellediğini, bir modelin etkisi altında bu davranışı daha kolay gerçekleştirebileceğini göstermiştir. örneğin: uçuşunuz var ve 3 saatliğine ertelendi. içinden hayal kırıklığına uğrayan yolcular, bir yolcunun görevliye bağırmasıyla içindeki agresifliği göstermeye başlar. ülkemizde ne yazık ki sık rastladığımız bir başka örnek ise, bir kadına sırf giyinişinden ötürü saldırgan davranışlarda bulunan kişilerdir. ülkemizde yaygın olan bu davranış birçok kişi tarafından yapıldığı için, başka birisinin sergilemesi de kolaydır.
devamını gör...
5.
bobo ayı deneyi ile sosyal öğrenme kuramının temelini atmıştır. bu da insanın dolaylı yollarda bir şey öğrenebileceğini göstermiştir.
karşılıklı nedensellik, model alma ve taklit, dolaylı öğrenme, öz yeterlik gibi kavramlarla öğrenmenin gelişimine dikkat çekmiştir.
karşılıklı nedensellik, model alma ve taklit, dolaylı öğrenme, öz yeterlik gibi kavramlarla öğrenmenin gelişimine dikkat çekmiştir.
devamını gör...