din kitlelerin afyonudur

bugün hollanda'daki geertz wilders'dan örnekle müslümanları scapegoat seçen bir aşırı sağ ateist seküler populistlerin kullandığı ateizmin de bir din olarak politikacılar tarafından kullanılabileceğini veya bazı batı halkları tarafından dogmatik bir iktidarlaşmış arzu nesnesi olduğunu da unutmadan hindistan'dan inglitere'ye iklim, gıda, göç krizi gibi durumlarda gerçekliğini her zamankinden daha da güçlü bir şekilde kanıtlamış marx'ın vecizleşmiş cümlesi. habermas'ın religion and rationality adlı kitabında sıklıkla altının çizildiği gibi din adlı afyonun halklar için kaçınılmaz gerekliliğiyle, din dışı iktidarlar karşısında devrimsel nitelik kazanması gibi dindar iktidarlar için de bir araç olduğunu; dönemden döneme afyonun etkisinin olaylar ve durumlar karşısında heyecana getirdiği hormonların etkisiyle farklı sonuçlar yaratmasıyla benzer şekilde dinin de her zamana, döneme ve iktidara göre çeşitli sonuçlar yaratacağını da unutmamak gerekir. din bir yandan vicdandır öbür yandan da "lest resort of the culture" niteliğini taşımaktadır. kültürlerin son uğrak noktası haliyle kültürü anlamsızlaştıran ve politika alanını öldüren tüm araçlara karşı bir sığınak olma niteliği taşıyabilir. aynı zamanda kültür üzerinde çatışan tüm tarafların da savaş ve anlaşma alanlarından biridir. bu haliyle din afyon değil, bir afyon tarlasıdır. bu tarla haşhaşiler tarafından, mevlana tarafından veya hem çin'in hem de ingiltere'nin emellerine hizmet edebilir veya hiç bir tarafın beklediği gibi bir netice de yaratmayabilir.

bugün tartışılması gereken nokta belki de dinin ne olduğu veya kime/neye yaradığından öte dinin kişisel ve toplumsal bellekteki önemi olmalıdır. özellikle instagram, tiktok gibi üreten tüketicinin sürekli mesaj bombardımanına tuttuğu tüketiciler veya üreten tüketiciler için her şey anlamını mesaj gönderilir gönderilmez kaybetmektedir. değişime kapalı dogmalar burada ne işlev görmektedir? nasıl bir mesaj filtresidir? kedilerin evde beslenmesini haram kılan mezheplere mensup insanlar için komik kedi videolarının taşıdığı anlamdan, ekonomik savaş ve faiz lobisi iddialarının enflasyon ve proleterleştirilme gerçeği karşısında toplumsal dinde nasıl filtrelendiğine; ukrayna savaşı ile yükselen otoriterleşmenin ve kriz durumunun demokrasi sonrası toplumları için sekülerizmden ortodoksluğa kadar farklı toplumsal dinlerde taşıdığı anlama, bunların benzerlikleriyle farklılıklarına kadar her şey tartışılmalıdır. farklı coğrafyalarda yetişen farklı afyonlar kullanıcılarının siyasal faalliği veya pasifliğinin etkilerinden ötürü "bu sadece bir afyondur." diyerek geçilmemelidir.

acı bir gerçek.
"din, halkın afyonudur."
karl marx
insanı hayali bir dünyada hayali arkadaşlarıyla yaşatır, gerçek hayattan bağını koparır.
fazla dozda ise etrafına terör saçtırır.

o kadar ele geçirildik ki teknoloji dini tarafından. artık kitlelerin afyonu ayfon oldu adeta. kaç kez secde ediyoruz günde bu illete. modern çağın dini de, tanrısı da bu teknoloji. farkında olsak da olmasak da.

kıçından anlaşılan cümlelerden biri. bir diğeri de nietzsche'nin "tanrı öldü" sözü.

karl marx olağanüstü zeki bir adam. yaşadığı zamanı ve içinde bulunduğu toplumu çok iyi gözlemlemiş çok büyük bir gözdür de ayrıca. ve esasen din eleştirisi yapmıyor bu sözüyle, kapitalizm eleştirisi yapıyor.

afyon ameliyatlarda hastalar için kullanılıyor o zaman. hastaları uyuşturmak için yani. ve çaresizlik içindeki halkı da ancak dine sığınır , dine sığınmaktan başka çaresi yok ki diyor.. tabi sözün evvel ve ahirini bilenlerin için geçerli bu cümle.