etik

ahlak ile ilgili olan şeyler bütünü, töre bilimi.

ayrıca meslekler için, uyulması ve kaçınılması gereken tüm davranışlar olarak tanımlanabilir.

türk dil kurumu'na göre töre bilimi. çeşitli meslek dalları arasında tarafların uyması ve kaçınması gereken davranışlar bütünü anlamına gelir.

(bkz: ahlak felsefesi)

bazı insanların ahlak ile karıştırdığı kavram. ahlak zamana, topluma, kültüre göre değişkenlik gösterebilirken, etik, çoğunlukla üzerinde uzlaşılmış değerlerdir.

özellikle iş alanında hangi mesleği yapıyorsanız önemsemeniz gereken yegane şeylerden.

etik en doğru tanımlardan biriyle; somut algılanabilir bir durumu konu edinen ve bir bütün olarak aydınlatan, insanlar arası ilişkilerde etik değerlerin ve etik değerlerin bilgisini ortaya koyan bir felsefe alanıdır. (kuçuradi, 2003)

ahlak ve etik birbirleriyle çok iç içe geçmiş kavramlar olmakla beraber, ne birbiri
yerine kullanılabilir, ne de özdeş kavramlardır. etik, ahlaktan daha fazla üzerine hemfikir olabileceğimiz bir kavram olmasına karşın o bile neliği konusunda tartışmalı bir karaktere sahip olmakla birlikte ahlakın, ahlakiliğin ve ahlaki olanın neliği döneme, koşullara ve toplumlara göre çok farklılık gösterir. örneğin çoğu toplum cinayeti ahlak dışı görürken savaş
esnasında işlenen cinayetleri kutlar, takdir eder ve ödüllendirir.

bu ilginç bir konudur. birini öldürmek ahlak dışı bir eylemken bazı bağlamlarda meşrulaştırılan ve hatta takdir edilen bir
eylemdir. o halde ahlaki olan eylemin kendisidir demek doğru olmaz. salt bir ahlaki eylemden bahsedemeyeceğimize göre öyle görülüyor ki, bağlamsal bir ahlakilikten söz etmemiz gerekir. çünkü kendinde ahlaklı bir eylem yoktur. ahlakilik eylemde bağlam içinde kendini gösteren bir tutumdur. hiçbir fiil her zaman aynı yargıya tabi tutulamaz. o nedenle ahlakın neliği hakkında söyleyebileceğimiz en temel ve tek evrensel şey onun bir iyi-kötü
meselesi olduğudur ve ahlakilik kendini iyiyi istemeyle gösterir. fayda esasına dayanan iyiyi isteme ve iyiyi yapma, bir yönüyle toplumu da ilgilendirdiği için, eylemin muhatabı her ne kadar görünüşte birey olsa da aslında toplumdur. çünkü ahlaklı olmak bireysel bir durumken
ahlakın kendisi, ötekini gözeten bir yapıdadır.
ahlaki olanın ne olduğu ise, bireyin kendi
vicdanı ile bir ötekinin gözü arasında inşaa edilen dinamik bir olgudur. bir öteki yokken bile. çünkü eylemlerimizi yargılayacak bir ötekinin şahitliği olmasa bile, vicdan bireyin içindeki
üçüncü bir şahıs olarak, içerideki bir öteki konumunda her daim eylemlerimin yargıcı olarak benimledir. ancak vicdan eğitilmesi, geliştirilmesi ve en önemlisi sağduyu sahibi olması gereken bir ötekidir. çünkü her insanda mevcut olsa dahi, vicdan muhasebesi ahlakiliğin belirleyicisi olmakla beraber, ahlakiliği edinmemiş bir birey için, doğru yargılamayı
gerçekleştiremeyecek yapıda bir fenomendir. yani kısacası vicdan, ahlakiliği, ahlaki eylemi belirlerken öte yandan bir ahlak anlayışı olmadan kendi çağrısını duyuramaz.
bu bağlamda ahlak, bir ötekiyle olan ilişkimizde ve yaşama eyleminin kendisinde, her daim iyiyi isteyip
bağlam içinde iyi olanın yapılmasının seçimi olarak, sorumluluğunu taşıdığımız doğru eylemler bütünüdür.
etik ise, ki klasik, modern, postmodern olarak üçe ayırmamız gereken ve
bu üçlüde kendini farklı biçimlerde ortaya koyan, ahlaki olanın belirlenimine dayanan bir disiplindir.


klasik etik, temelinde mutlu yaşamın koşulu olarak ahlaki olanın belirlenimine dayanan bir anlayışa sahiptir. erdemlilikler üzerine kuruludur. sokrates ile başlatılıp, kant’a kadar uzatabileceğimiz bir etik anlayışıdır. mutlu yaşamın zaruri şartı olarak ahlakiliği sunar. ahlakiliğin ölçütü ise temelde bilgelik ve ölçülülüğe dayanır
braig’e göre modernlik kendisine ait olmayan veya kendisine hizmet etmeyen her şeye karşı kördür. öznenin özerkliği kendi kendine kurduğu bir hapishane haline gelmiştir.
bu noktada heidegger, modernliğin akılla temellendirdiği bu hapishaneden kurtuluşun yani özgürlüğün
bizi otantikleştireceğini yani kendimizi, kendimiz olarak, kendimizde açığa çıkarma imkanı tanıyacağını söyler. oysa saf akıl çağında etiğin dayanağı; ahlakilikten, kişinin yanlışı seçme
özgürlüğüyle doğruyu seçmesinden çok yasa ve ödev olmuştur. ahlaki olan, seçime
dayanmaksızın ödev bilinci ile yerine getirilmek zorunda olandır.
ahlakilik, modern etik’te sırtını akla yaslamıştır. bunun sonucu olarak da hitler’i, holocoust’u, hiroşima’yı ve iki
büyük dünya savaşını ölümle beraber doğurmuştur. insanlığın çok güvendiği, onu muasırlaştıracağına inandığı akıl, maktulü insanlık olan bir cinayetin faili olmuştur. ve postmodern etik’in zeminini hazırlayan bu guernica tablosu, ahlaki olanın akıl ve mantık zemininde; bir bataklığa inşa edilmiş bir ev gibi batması sonucu, ahlakı bir yasa gibi uyulma zorunluluğuna iten yaptırımcı etikten çıkarır. yerine, ötekini gözeten merkezinde
yeri doldurulabilir bir kamu üyesi yerime birey zeminli bir etik anlayışı ortaya koyar. o nedenle postmodern etik merkezine modern etiğin yasa ve ödevi yerine ahlakın ve ahlakiliğin bizatihi kendisini yerleştirir. özellikle eichmann davası üzerine arendt’in yazdığı “kötülüğün sıradanlığı” eserinde görüyoruz ki akla dayalı modern etik’te kötülük, kişinin ahlaki yapısındaki bir deformasyona değil, bizatihi ahlaki olanın kendisinin “ödev” ve “yasa”
gibi, “sorumluluğu bireyden alıp, üst bir yere koyan” bir anlayışa dayandırılmasından kaynaklanmıştır.
postmodern etik ise, insana sorumluluğunu tekrardan yükleyen ve kişiyi eylemleri ile yüzleştirip, sadece dış yargıya değil bilakis içsel bir yargılamaya tabi tutar.

kelime kökeni yunanca ''karakter'' anlamına gelen ethosdan gelen güvenilirlik ve yetkinlik kavramlarının buluştuğu tanıma eşdeğer kelimedir.

ahlak ve meslek ahlâkı olarak bilinir. iş arkadaşını ispiyonlamak etik değildir. telefon karıştırmak, hoş karşılanmayan eylemlerde bulunmak etik bulunmamaktadır.

etik yok ahlak, erdem, onur yalan.

bazilarinin bihaber oldugu sey.

lakırdısını edenler tarafından itina ile içinden geçilip vajinası ve dötü dağıtılan kavram.