ahlak ve etik farkı

sıklıkla birbirinin yerine kullanılan, ayrı ayrı başlıklarda hakkında bolca yazılmış iki sop-soyut kavram..

aristoteles'de nomos*ve themis* kavramlarının temelini oluşturan ayrımdır. moral ve ethic kavramları nomos ve themis'i birebir karşılamasa da akla yaklaştırmak için geçerli bi örnek olarak kullanılabilir. ahlak-nomos, themis-etik olarak... bu tanımlar özellikle batı'da oldukça farklı yorumlara sebep olur. özellikle emmanuel levinas- zygmunt bauman'ın etik anlayışları son yıllarda farklı ekollere ilham vermekte.

genel anlamda ahlak afaki(toplumsal), etik ise enfüsi(vicdani) olandır.

ahlak, ''iyi'' kavramı üzerine toplumsal bir uzlaşı içerirken*; etik, ''iyi''nin kaynağını ve 'ne'liğini konu eder.

ahlak en neticesinde bir uzlaşı olması sebebiyle rasyonelleşebilir* en azından rasyonelleştirmek için çabalanabilir. çünkü etik kuralları çiğnendiğinde asgari olarak bağlı kalınması gereken bi kurallar bütünü olması gerekliliği aşikar. bu kurallar temeli itibariyla irrasyonel olsa da düzenlenişi itibariya rasyoneldir.

ancak etiğin konusu 'iyi'nin ne olduğudur. bunun için hiçbi rasyonellikten söz edilemez* 'iyi' kavramıyla birlikte etik, ahlaktan daha mutlaktır. akıl kavramını tüm hatlarıyla kuşatır. iyi'nin ne'liğine dair akıl kifayetsizdir. kısaca 'etik', hakkında konuşulması en zor olan ve kavramsallaştırılamayacak olandır.

son olarak ahlak öğretilebilir ve öğrenilebilir iken, etik öğrenilebilir, ancak öğretilemezdir.

en genel hali ile ahlak, yöresel yani; yerel normlardır. o bölgedeki halkın zamanla oluşturduğu değerlerdir, zamana ve bölgeye göre değişiklik gösterir.

etik ise evrensel ahlaki değerlerdir.

etik, ahlakı kapsar. yani, ahlak etiğin altında modül bir başlıktır sadece.

sonuç olarak, ahlak yöresel, etik ise evsensel normlardır.

teori ve pratik arasındaki farktır.

zamanında ontolojiyi sükseli bir telaffuz olsun diye "ontologiiiyyyaa" diye telaffuz eden buçuk enteller gibi konuşmak istemem ama "ethika " felsefenin en nihayetinde ulaşmak istediği sondur. yani felsefenin yaşam tarafı. zaten epistemoloji, ontoloji ve etik felsefenin bütün sorularına cevap arayışındaki temel dinamikler. bir de metafizika vardı esasen ama hatta felsefenin asıl meselesi bu idi fakat kant sonrası pek iplenmiyor. neyse bu farklı bir mevzu.

etik ve ahlak meselesine gelince. esasen kelime eş anlamlı olmakla beraber bugün ucuz burjuva filozoflarının diline doladıkları etik, etik ,etik kelimesi bana çok iğreti geliyor.

felsefenin yaşam tarafını uygulayan, bir üstad otoritesi bağlamında hocasının halini de almayı öğreten okullar m.s 400 yılında tamamen kapandı. ve felsefe sadece kognitif bir bilme çabası oldu. bugün felsefede bir etik ve ya ahlak öğretisi çalışmaları varsa bu asla bilişsel ve dilsel bir seviyeyi geçmiyor. yani bugün filozofların kullandığı bu kelime "laf ola beri gele" anlamından başka bir şey değil.

ahlak zafiyetinde çoğunlukla hukuka aykırı durumlar söz konusudur.

etik aşımında hukuka aykırılık yoktur. vicdan ve merhamet muhasebesi öne çıkar. bu da etik tartışmasına neden olan kişinin sorumluluğundadır.

ahlak toplumsaldir, etik evrensel. mesela akademide etik ilkeler tüm dünyada aynıdır, tıpta, eğitimde. ahlaksa görelidir. mesela bacak bacak üstüne atmak. sadece bizde garipsenir. geç sınırı git yunanistan'a,istersen bacağını omzuna at. bu bir ahlak göstergesi değildir.
verin $ukumu

aslında aynı şey
ama birine ahlaksız dediğinde daha kaba olarak algılanırken
etik değil dediğinde daha kibar şekilde söylemiş oluyoruz.
bence senin yaptığın etik değilden ziyade ahlaksızlık demek bana daha doğru geliyor.
kibar olalım derken bazı şeyleri yumuşatmak karşı tarafa daha fazla imtiyaz vermiş olabiliyoruz.
her zaman uyguluyor muyum.
hayır duruma göre karşımdaki insanın neyi nasıl algıladığıyla değişiyor.
kendim ile olan ilişkilerimde değil bunu söylediğimde üçüncü kişilere nasıl yansıyacağına göre
allah kahretsin içimdeki insan sevgisine

sosyologlar ahlak için lokal etik için global diyolar.

ahlak huy demek, islam ahlaklı olmak yerine güzel ahlaklı olmayı özendirir. burdaki güzel ahlak başkalarına karşı hal ve hareketler şeklinde düşünülebilir. islam kulun diğer kul üzerinde olan hakkına karışmaz.

etik doğru ve düzgün davranışlarla ilgilenir.

bence güzel ahlaklı olmak ile etik olmak aynı yeri adresliyor.