gregor samsa

bir sabah böcek olarak uyanan kitap karakteridir.

"gregor samsa bir sabah bunaltıcı düşlerden uyandığında, kendini yatağında devasa bir böceğe dönüşmüş olarak buldu."
günümüz insanı her sabah böyle hisseder. çünkü her an onu ezmeye hazır birisi vardır işin kötü tarafı dev bir böcek değil küçük bir böcek olarak uyanır.

karşımıza çıkan en ilginç karakterlerden biridir (bkz: dönüşüm) (bkz: franz kafka)

“ bir sabah bunaltıcı düşlerden uyandığında, kendini yatağında devasa bir böceğe dönüşmüş olarak bul”an roman kahramanıdır.

kafka’nın kendisidir aslında. anlatılan hikayede kendini dev bir böcek olarak bulan samsa işe gitmeyi bir türlü istemez. tıpkı işçi kaza sigortasında çalışan kafka gibi. samsa babası ile iletişim kuramaz ve en büyük zararı babasından görür, tıpkı kafka’nın “ babama mektup” kitabında uzun uzun anlattıkları gibi. annesi sessiz, olayları dışarıdan izleyen bir kadındır, kafka’nın da öyle. ve samsa’nın en büyük yardımcısı, sırdaşı kız kardeşidir, tıpkı kafka’nın ottla’sı gibi.

velhasılı samsa ismi de kafka’nın dönüştürülürmüş halidir.

samsa
kafka

aslında hepimiz birer samsa'yız. kanımızda da kola yapıyorlar. bir düşünün derim.

reklamından sonra samsat çiğköfte 'nin samsa' yı; samsa'nın da, samsat çiğköfteyi anımsattığı kaç ışık yılı uzağımda olduğunu bilmediğim, böcek metaforu, kitap karakteri.

böcük.

franz kafka'nın dönüşüm adlı romanının baş kahramanı olan böceğe dönüşmüş kişi

benim kahramanımdır kendisi. bir sabah uyandığında kendini yatağında böceğe dönüşmüş olarak bulur. incecik bacaklarının kıpırdandığını görür.

asla unutamam babasıyla arasında geçen olayı. sırtındaki elmayı asla unutamam. o elma bana çok şey anlatır. içimde çürüyor şimdi.

az insan az eşya diye buyuran kafka efendi'nin olağandışı eseri. kafkavari felsefesinin nadide çıktısı olan bu eserde kafka bey böceğin ruhunu kuşanmış.

lise yıllarında okumuş çok etkilenmiştim. halâ da kitabı görünce bir garip hissederim. samsa'nın o günlük rutinleri, aile yaşamı, iş hayatı o kadar sıradan o kadar tanıdık gelmişti ki. bazen mahallede gördüğüm sıradan bir insan yazmış gibi hissettim. o sıradan anları betimlerken yazdığı başdöndüren cümleler aklımı karıştırmıştı. tabi bazı metaforları zaman geçtikçe daha iyi anladım ve daha çok etkilendim. ama yakın zamanda öğrendiğim bir bilgiyi paylaşmak istedim kafka’nın yayımevine 25 ekim 1915’te gönderdiği ve ilk baskının kapak resmi ile ilgili sıkıntılarını anlattığı mektupta “böcek” (ınsekt) kelimesini kullanmış ve “kapakta böcek olmasın. uzaktan bile görülmesin” demiş. ama can yayınları tüm baskılarında kapağa böcek koymuş. hatta bazı kupalara ve defterlere de böcek resmi basmış. kitabın ilk baskısında kullanılan kapak çok güzel.



şu linkte de bazı yazarların ve kitabı ilk yayınlayan yayın evinin kitap hakkında söyledikleri var.
buradan

sırtına saplanan elmanın neye karşılık geldiğini anlamayanlar için "bak ben de kafka okuyorum" diye dile getirilen, şov olsun için dillendirilen bir karakterdir. samsa'yı samsa'lar bilir.

gregor samsa sanayi toplumunun çaresiz bir üyesinden daha fazlası değildir aslında.
böceğe dönüşmesi ise tek bir şeyi betimler: "kendine yabancılaşmak"

gregor'un böcek olması elbette bir süreçtir. insan aniden kendine yabancı olamaz çünkü. ama kapitalizmin getirdiği gerçeklerle ruh dünyasının çarpışması sonucunda elbette her daim kapitalizm olunca insanın çaresizliği tatması ve yabancılaşmaya başlaması kaçınılmaz. zaten gregor'da uyandığında böcek olarak uyanmasına şaşırmaz. çünkü sürecin farkındaydı ve böyle olacağını biliyordu. patron'un onun karşısında yüksekten konuşması ise zaten açık bir betimlemeye işaret.

en sonunda neler oldu? işe yaramaz olduğunda süpürüldü. yani hepimizin başına gelecek olan şey. tıpkı hayvan çiftliği'ndeki boxer gibi.

bu kitabın en iyi tarafı ise kız kardeşinin çaldığı kemana verdiği reaksiyon. çünkü o keman özgürlüğü betimliyor ve müzik bunun tek yolu.

o halde, bu gece kafka için yakalım değil mi?

franz kafka' nın dönüşüm eserindeki baş karakterdir. bunaltıcı düşlerden hamam böceğine doğru bir yolculuk anlatılır ve vaziyet daha bunaltıcı bir şekle bürünür. kendimizden yabancılaşırken kendimiz gibi olduğumuz davranışlarımızın kabul görmeyişi de sağlıyor bunu. bireysel karanlık bir dünya yaratabilme yeteneğimiz yanında birbirimize yaptıklarımız da samsa'nın kolunu, bacağını, antenlerini oluşturuyor. bu vaziyetin düzelmesi ise ancak birgün herkesin birbirini kabulü ve kendisi olması ile vuku bulur ve olaylar gelişir.

gregor samsa eşittir ben.

thomas ott-cinema panopticum'dan

haşeredir

pazarlamacidir.ailesinin gözden cikardigi böcektir.

gregor samsa, bir sabah uyandığında kendisini, orta boy bir marketin sebze reyonunun en dibinde duran dış yaprakları eprimiş bir lahana olarak buldu. rüyadayım diyerek gözünü tekrar kapatan samsa, bir kaç saatlik bir uykuya yattı tekrar.
uyandığında, koca götlü, koca göbekli, koca memeli, rengi atmış mor bir orlon kazak (incecik), önü asla kavuşamayacak kadar küçülmüş, bir zamanlar beyaz olması muhtemel bir hırka, çiçekli pazen kumaştan şalvar giymiş, kafasına tülbent bağlamış orta yaşlı birkadının, kendisinin yapraklarıyla sarma sardığını gördü. kadın yere bağdaş kurmuştu, ayakları çıplaktı ve kirliydi. sarma içi malzemesinde soğan, pirinç ve salça bol, ama kıyma az ve yağlıydı. kadın ya sarma sarmayı bilmiyordu, ya da acelesi vardı. çünkü her bir sarma bebek yastığı kadardı.
kadın sarmaları sarar tencerenin içine koyarken, samsa "demek o hissettiğim ve aldırmadığım ıslak-sıcak rüyanın anlamı altıma işemem değilmiş, yapraklarımı haşlıyormuş kadın" diye düşündü.
lahananın, pardon samsa'nın ortasındaki sap da, öylece mutfak tezgahının üstünde duruyordu.

#2468838
benimdir