günah keçisi

eski toplumlarda, insanlar yıl boyunca işledikleri 'günah'ları bir keçiye yüklerlermiş. rivayete göre, her sene sonunda da onu çöle salar, sıcak, susuzluk ve vahşi hayvanların varlığı sayesinde ölmesini beklerlermiş. böylelikle, keçi öldüğünde, kendi günahlarının da yok olduğunu düşünürlermiş.. bu da zamanla günah keçisi deyiminin doğmasına yol açmış.

muhtemelen uydurma olan bu ansiklopedik bilgiden sonra, modern günah keçilerine gelelim biraz, realite konuşsun bu satırlarda..

1999 'da ülke tarihinin en büyük felaketlerinden biri oldu. onbinlerce insan gölcük 'teki depremde ya hayatını kaybetti, ya da evsiz kaldı, yakınlarını kaybetti. facianın bu kadar büyük olmasında, yapıların maliyeti düşürmek amacıyla, depreme dayanıksız olarak yapılması gösterildi. ve günah keçisi; veli göçer. bu adamın yaptığı birçok bina çöktü ve kendisi açılan davalar sonucunda hapis yatan tek müteahhit oldu bu felaket sonrasında. bütün kötü yapılaşma, malzemeden çalma, bilinçsiz kentleşme günahları bu adamın üzerine atıldı. peki, depremde yıkılan bütün binaları bu adam mı yapmıştı? tabi ki hayır. diğer müteahhitler hapis yattı mı, ceza aldı mı? tabi ki hayır..

mehmet ali erbil, ülkenin en çok izlenen televizyon insanıydı bir zamanlar. sunduğu programlar reyting, oynadığı filmler seyirci rekoru kırıyordu. para üstüne para kazanıyor, arsız esprileri, muhafazakar türk toplumuna hiç de rahatsız edici gelmiyordu. adeta şeytan tüyü vardı kendisinde, hastalandığında hastanenin önünde insanlar dua ediyor, her hareketi olay yaratıyordu. sonra bir gün, bilerek veya bilmeyerek, alevilerle ilgili kırıcı bir 'mumsöndü' esprisi yaptı. o güne kadar, alevilere yapılan 3. sınıf insan muamelesinin, mumsöndü gibi aşağılık bir hikayenin uydurulmasının' günahı mehmet ali erbil 'e yüklenmiş oldu. sanki bu söylemi literatüre kazandıran adam mehmet ali erbilmiş gibi, kendisi bir anda televizyon dünyasında aforoz edildi. filmlerde oynayamaz oldu, 3. sınıf tv kanallarının en az izlenen kuşaklarında ucuz prodüksiyonlar sunmaya başladı. tek suç onun muydu? hayır.. peki bu olay sonrasında alevilere normal insan muamelesi yapılıyor mu artık? tabi ki kocaman bir hayır..

son günlerde, bir seda sayan 'dır gidiyor. eskiden 2 eşini öldürmüş bir insanı canlı yayına çıkartıp onu masumlaştırma çabasından bahsediliyor. seda sayan kimdir? kadırgalı aysel. sivri dilli. mehmet ali erbil 'in poposunu ellemesine ses çıkarmayan, sahneye dekolte kıyafetlerle çıktıktan sonra ramazan ayında, türbana girip program sunan, şarkıcı desen değil, oyuncu desen değil, sunucu desen hiç değil bir insan. 2 eşini öldüren adamın 3-4 ay önce başka bir programa canlı yayına çıktığını unutan halk, şimdi kadına şiddet, adaletsiz yargılamalar, toplumsal vicdan eksikliği gibi günahları seda sayan 'a yüklemeye çalışıyor. evet suçlu bulundu : kadırgalı aysel.. bu olaydan sonra, kadına şiddet vakalarında önemli bir düşüş olacak mı? güldürmeyin beni..

toplumsal bilincin gelişmediği bizim gibi toplumlarda, günah keçiliği haddinden de fazla bir yüktür. toplumun asla uzlaşmayacak kesimleri bu günah keçileri üzerinde mutabakata varır ve bir sonra toplumsal travma için yeni bir günah keçisi aramaya koyulurlar, el birliğiyle..

2 insanı tanıştırıp sevgili olmalarını sağladığınızda, ik kavgalarından sonra sizi sokacakları durumdur.

genelde evin küçük oğludur.

iş yerinde benimdir bu.

eski ahid tevililer 4'te belirtildiği üzere kişinin günaha girdiğinde kesmesi emredilen keçidir:

27“ ‘eğer halktan biri rab'bin buyruklarından birinde yasak olanı yapar, bilmeden günah işlerse, suçlu sayılır. 28işlediği günah kendisine açıklanırsa, günahından ötürü sunu olarak kusursuz bir dişi keçi getirmeli. 29elini günah sunusunun başına koymalı ve yakmalık sunuların kesildiği yerde onu kesmeli."

yukarıdakileri özetlersek yahudiler günahlarından kurtulmak için günahlarını bir keçiye yükler ve keçiyi uçurumdan atarlarmış günah keçisi deyimi oradan geliyo

ingilizce karşılığı "scapegoat" olan benzetme, isim.

bugün, dilimize de yerleşmiş olan, neredeyse dünyanın birbirinden uzak ve farklı kültürlerinde de olan, kurban verme şeklinde kefaret yöntemidir. bir köyün, bir topluluğun, bütün günahları bir kişi, çocuk, ağaç, keçi ya da başka bir hayvan, her neyse ona yüklerler, törenle öldürürler, onlara ceza veren tanrılarını bu bilgisizlik ve cehaletle sakinleştirdiklerini sanırlar. binlerce yıl öncesinin insanları korkularıyla böyle başa çıkacaklarını düşünmüşler.

#870555'te örnek vatandaşında dediği gibi bizim dilimizde hep hayvanlara suç atılıyor zaten ama ingilizcede bu durum daha az bariz gibi geliyor bana. ne zaman ki günah günahı işleyene kalacak o zaman insanlık gelişti diyeceğiz.

yahudi kavimlerinde simgesel olarak günahları bir keçiye yükleyip onu bir uçurumdan atmalarıyla dilimize girmiş söylemdir.

***

eski toplumlarda yaygın bir ritüeldi. günümüzde tabir olarak geçiyor.

hastalık, uğursuzluk gibi kötü durumları insanlardan defetmek için bu kötülükler sembolik olarak bir koyun veya keçiye yüklenirdi.

hayvan yerleşim alanından uzağa götürülür, parçalanır ve yakarak gömülürdü. günah keçisi olarak adlandırılırdı bu durum.

yakın çağ zamanına kadar da uygulanmış bir ritüeldir.

bir şahin k. filmi çok sağlam topluma giydirdigi yerler vardır. adult film değildir.

genelde fatura bize kesiliyor.

her evde bir kişi vardır. bizim evde kızkardeşimdir.

insan kendi kötülüğünü temsil etsin diye şeytanı icat etmiştir. günahlarını da keçiye yükleyip eski çağlarda onu katletmiştir. en büyük günahkar insandır. keçileri rahat bırakalım.

sündenbock

bu sözlükte de nickaltından hangi yazara en fazla tanım girilmişse odur.

her aile içerisinde bir tane bulunur.

sevap keçisinin zıddıdır. kkjggj

antik çağlarda olan bir uygulama aslında,
uçurumun kenarına bir keçi ile gidiyorsunuz yanınızda iki şahit veya bir din adamı. keçinin kulağına günahlarınızı anlatıyorsunuz sonra hayvanı uçurumdan atarak kurban ediyorsunuz.
böylece gunahlarnizdan arınarak gunah seviyesinde ananizla teması ilk kestiginiz ânâ ulasiyorsunuz..
ve öyle yaptım bitti bir olay değil. bir törenle belli bir zamanda toplu olarak yapılan bir uygulama..