kâmus-i türki

ilk değildir. türk adı geçen ilk sözlük kaşgarlı mahmud'un eseri olan divan-ı lugat'it türk'tur.
kamusî turkî şemseddin samî tarafından yazılan kapsamlı bir çalışmadır. sağdan elif harfi ile başlar ve sola doğru sözlük ilerler. kelimelerin açiklamaları ve örnekleri mevcut olan sözlüktür.

şemseddin sami'nin yazdığı türkçe sözlüğü. 1901de basılmıştır. en önemli özelliği isminde osmanlıca değil de türki kelimesini içermesidir. türkçeden türkçeye, sadece saray dilini değil anadoluda kullanılan kelimeleri de içeren bir sözlüktür.

isminde "türk" adını taşıması aslında ilk değildir, cevdet paşa'nın kavaidi de daha sonra türkiye adıyla basılmıştır. öncesinde de kullanılan bir ifadedir. zaten, osmanlı - 19.yuzyıl-döneminde, türkçeye daha çok türkçe deniyordu, sonradan osmanlıca-türkçe ayrımı daha belirgin oldu, bunun da anlamı sade türkçeyle, ağdalı türkçe arasındaki farka dayaniyordu. ta ki bir takım embesiller osmanlıca olarak bir dilin varlığını zannetmelerine kadar, sonra bu şehir efsanesi gerçek sanıldı.

üniversite yıllarında tanıştığım osmanlıca matbu sözlük, oldukça hacimli ve ayrıntılı bir sözlük. kelimenin kökeni, hangi dilden geldiği gibi açıklamalara yer verilmiş...