1.
bir sistemin verilerindeki küçük değişikliklerin büyük sonuçlar doğurmasıdır. en ünlü örneği ise amazon ormanlarında bir kelebeğin kanat çırpması ,abd'de fırtına kopmasına neden olabilir(edward l. lorenz'in vermiş olduğu örnek)
devamını gör...
2.
arada hayatımda yansımasını gördüğüm etkidir. bir teyze teşekkür eder, ben tüm kötümser ruh halimden uzaklaşırım, markette ağlayan çocuğa gülümserim, o susar, annesi bana gülümser, adımlarım değişir, bir insana çarparım, tanışırız, en yakın arkadaşım olur.. kafamdan kısa bir senorya yazdım şuan ama anladınız siz bence.
devamını gör...
3.
ufak bir iyilik hareketinin tüm dünya'ya yayılması.
covid-19'un bir kişide çıkmasıyla tüm dünyada günlük ölüm vakaralarının artması.
covid-19'un bir kişide çıkmasıyla tüm dünyada günlük ölüm vakaralarının artması.
devamını gör...
4.
ortaya çıkışını sinan canan'ın kimsenin bilemeyeceği şeyler kitabından öğrendiğim olgudur. kısaca özetlemek gerekirse 1971 yılında lorenz adlı bir meteoroloji uzmanının, hava tahmini yaparken bilgisayara girdiği verilerle keşfettiği şeydir.
lorenz bilgisayarda yaptığı bir analizde analizi bir kere de ortadan başlatmaya karar vermiş ve bilgisayarın verdiği çıktıların bir önceki ile alakasının olmadığını fark etmiş. başlangıç değerleri neredeyse aynı olmasına rağmen bu kadar farklı olması lorenz'i bayağı şaşırtmış ve bilgisayarda sorun olduğunu düşündürtmüş. fakat bir süre sonra ondalık yazımda virgülden sonraki 6 basamağı kısaltıp 3 basamak girdiğini fark etmiş. bu ondalık farklılık da hava olaylarında bir kelebeğin kanat çırpışına eş olduğu için adı kelebek etkisi olmuş.
lorenz bilgisayarda yaptığı bir analizde analizi bir kere de ortadan başlatmaya karar vermiş ve bilgisayarın verdiği çıktıların bir önceki ile alakasının olmadığını fark etmiş. başlangıç değerleri neredeyse aynı olmasına rağmen bu kadar farklı olması lorenz'i bayağı şaşırtmış ve bilgisayarda sorun olduğunu düşündürtmüş. fakat bir süre sonra ondalık yazımda virgülden sonraki 6 basamağı kısaltıp 3 basamak girdiğini fark etmiş. bu ondalık farklılık da hava olaylarında bir kelebeğin kanat çırpışına eş olduğu için adı kelebek etkisi olmuş.
devamını gör...
5.
ben bir cümle yazdım sen bir cümle yazdın bir baktık ki okyanusta kasırga olmuş.
(bkz: işte bunlar hep fizik)
(bkz: işte bunlar hep fizik)
devamını gör...
6.
basit bir şey olmasına rağmen insanın ufkunu açan bir olaydır.
devamını gör...
7.
devamını gör...
8.
devamını gör...
9.
hayatımızda çok önemisiz görünen tüm detaylar aslında hayatımızın geri kalanını değiştirecek kırılma noktalarıdır. hayatınızın şu an akışında gittiğini düşünüyorsunuz. ancak önünüzde olan ve dikkat etmediğiniz bir iş ilanı sizin hayatınızı ve çevrenizi çoktan değiştirecek, üşendiğiniz için gitmediğiniz markette hayatınızı şekillendirecek aşkınızı bulacaksınız. gideceğiniz alalade bir kursta yeni bir çevre edinip gelişen olaylar ile birlikte yeni bir iş kuracaksınız vs vs. şimdiki hayatınız da işte geçmişte yaşadığınız bir anın sonucudur.
üniversite sınav sonucum ile kazandığım üniversite bana çevre ve iş kazandırdı. inanın dalgınlıkla yanlış yaptığım bir soru yüzünden. o soruyu doğru yapsaydım belkide bir eğitim fakültesinde öğretmenlik okuyacaktım. şanslı olup da atanabilseydim yıllarca doğu şehirlerinde yaşayacaktım. aile harici şimdi hayatımda olan kimseyi tanımayacaktım. belki de ölmüş olacaktım.
üniversite sınav sonucum ile kazandığım üniversite bana çevre ve iş kazandırdı. inanın dalgınlıkla yanlış yaptığım bir soru yüzünden. o soruyu doğru yapsaydım belkide bir eğitim fakültesinde öğretmenlik okuyacaktım. şanslı olup da atanabilseydim yıllarca doğu şehirlerinde yaşayacaktım. aile harici şimdi hayatımda olan kimseyi tanımayacaktım. belki de ölmüş olacaktım.
devamını gör...
10.
mutlu olduktan bir süre sonra mutluluğun sönmesi denebilir
devamını gör...
11.
bu etkiyi anlatan, konu alan filmler de vardır.
(bkz: benjamin button'ın tuhaf hikayesi (film))
(bkz: mr nobody (film))
daha önce de verilmiş ama,
(bkz: the butterfly effect)
(bkz: benjamin button'ın tuhaf hikayesi (film))
(bkz: mr nobody (film))
daha önce de verilmiş ama,
(bkz: the butterfly effect)
devamını gör...
12.
yukarılarda tanımı yapılmış, evet hayatımızdaki her tercihin her anın her kararın hayatımızı belirlediği gerçeği diyebiliriz. sinemada mükemmel örnekleri mevcut. benim en en en beğendiğim efsanevi film (bkz: mr nobody) bu konuyu mükemmel ele almış.
tabi ki diğer film serisi olan (bkz: butterfly effect) i unutmamak lazım.
tabi ki diğer film serisi olan (bkz: butterfly effect) i unutmamak lazım.
devamını gör...
13.
bir şeyin başlangıcındaki küçücük bir değişimin bile çok büyük sonuçlara zemin hazırlamasıdır.* öyle ki kafaya takmış olduğum ve hayatıma enjekte etmeye çalıştığım etkidir. fiziksel, karakteristik minik değişiklikler... şimdi 10 ay öncesine göre çok farklıyım.
devamını gör...
14.
yapılan küçücük bir şeyin yaşadığımız evrende diğerlerine bıraktığı büyük sonuçlardır.
devamını gör...
15.
gözden kaçan küçük bir detayın geleceği belirlemesidir örnek vermek gerekirse ormanda çöp olarak yere atılan cam şişenin büyük bir orman yangınına sebebiyet vermesi.
devamını gör...
16.
ya da butterfly effect. marjinal olmayan duz tanimiyla; buyuk etkilerin kucuk düzenli adimlarla olustugunu savunan, en sevdigim kuram.
kuram, 1960'li yillarda meteoloji uzmani edward lorenz tarafindan gelistirilmistir. lorenz hava durumunu hesaplamada asiri usendigi bir donem icerisinde bir bilgisayar programi tasarlar ve hesaplamalarini bunun uzerinde yurutmeye baslar. gel zaman, git zaman bir seyi farkeder; mikro duzeydeki sayisal hesaplamalarin degisimi bir duzene vuruldugunda sayisal fark, makro duzeye ulasip buyuk olceklerde ciddi farklar yaratiyor. bu da totalde hava kosullarini hesaplama ciddi degisikliklere yol aciyor.
lorenz'de bu durumu kanatlarini bir ulkede cirpan kelebegin, diger bir ucta yer alan herhangi bir ulkeye bile etki edecegini hatta bu etkinin kasirgaya yol acacagini one suruyor.
kuram, 1960'li yillarda meteoloji uzmani edward lorenz tarafindan gelistirilmistir. lorenz hava durumunu hesaplamada asiri usendigi bir donem icerisinde bir bilgisayar programi tasarlar ve hesaplamalarini bunun uzerinde yurutmeye baslar. gel zaman, git zaman bir seyi farkeder; mikro duzeydeki sayisal hesaplamalarin degisimi bir duzene vuruldugunda sayisal fark, makro duzeye ulasip buyuk olceklerde ciddi farklar yaratiyor. bu da totalde hava kosullarini hesaplama ciddi degisikliklere yol aciyor.
lorenz'de bu durumu kanatlarini bir ulkede cirpan kelebegin, diger bir ucta yer alan herhangi bir ulkeye bile etki edecegini hatta bu etkinin kasirgaya yol acacagini one suruyor.
devamını gör...
17.
fazla düşününce b.ku çıkan durum.
neymiş efendim, afrika'da bir kelebeğin kanat çırpması, amerika'da fırtına çıkarıyormuş, yok yaw.
bu entariyi girene kadar daha başka ne yapacaktım kim bilir... şimdi de bu entari uzadığı için hayatımdan giden bir iki dakikanın hesabını yapıyorum.
fazla düşünmeyin.
neymiş efendim, afrika'da bir kelebeğin kanat çırpması, amerika'da fırtına çıkarıyormuş, yok yaw.
bu entariyi girene kadar daha başka ne yapacaktım kim bilir... şimdi de bu entari uzadığı için hayatımdan giden bir iki dakikanın hesabını yapıyorum.
fazla düşünmeyin.
devamını gör...
18.
“bir kelebeğin kanadının çarpması kadar küçük bir şeyin, nihayetinde dünyanın öbür ucunda bir tayfuna neden olabileceğini “1963 yılında edward n. lorenz bilgisayarıyla hava durumuyla ilgili hesaplar yaparken bulmuş, bu durum pek çok olguyu tepetaklak etmiştir. örneğin 1.dünya savaşı’na neden olan olay ferdinand’ın öldürülmesidir. bu suikata yol açan şey şoförün yanlış sokağa girmesidir. şoför, yanlış sokağa girmeseydi, ferdinand öldürülmeyecekti, 1.dünya savaşı da çıkmayacaktı ve belki bizler bile olmayabilirdik. her insan, geçmişle gelecek arasında , geçmişin değiştirilemeyişi ve geleceğin önüne geçilemeyeceği sürekli devinim halinde olan bir sürecin köprüsü .bu köprünün sağlamlığı, hayat çizgimizin tahmin edilemeyişinden geliyor. işte geleceğe dair doğru tahminin mümkün olamayacağını kanıtlayan edward n. lorenz hayatı var eden döngüyü bulmakla kalmayıp poincare, weierstrass, von koch, cantor, peano, hausdorff, besikoviç gibi çok üst düzey matematikçiler tarafından bulunan temel kavramlara güçlendirici bir devam niteliği kazandırmıştır.
var olan hayatımızda “düzen” kavramının aslında “düzensizliğe” neden olduğunu, düzensizliğin içinde de müthiş bir düzen olduğunu , ulaşılan her düzenin öngörülemeyen yönlere dağıldığı gibi önermeleri bulunduran matematik bilimi aslında “kader” kavramını bu hayat döngüsü içinde karşımıza çıkarıyor çünkü bu teorinin değişkeni, evreninin işleyişinin bilimsel yasalarla belirlenmiş olduğunu ve bu belirlenmiş olayların gerçekleşmelerinin zorunlu olduğunu öne süren öğreti olan belirlenimlilik ilkesidir. kaderin nedenselliği albert einstein’ın popüler sözü “tanrı zar atmaz” değişinde ifadesini bulur.
hayatı her bakımdan irdeleyen insan, bu kavramları kendini anlatışında kullanır. nedenselliği sorgulamak, kabul etmek, herkesin geçmişten geleceğe kilit taşı gibi yeri doldurulamayacak şekilde önem bildiren bireyler olduğumuzu hatırlamak gerçekten çok önemli. aldığınız her nefes bir yerlerde tahmin bile edemeyeceğiniz şeylere sebep oluyor.
kendini yalnız hissetsenizde aslında yalnız olmadığımızı bizi ve bizden dolayı diğer insanların etkilendiğini anlatan en doğru kuramdır kelebek etkisi.her etkinin bilinmesenizde bir tepkisi vardır.
devamını gör...
19.
bir öğrenci kalemini unuttuğu için sınavı tamamlayamaz. tamamlayamadığı için sınavı kazanamaz. kazanamadığı için istediği okula gidemez. istediği okula gidemediği için doktor olamaz. doktor olamadığı için hastaları iyileştiremez. iyileşmeyen hasta olursa ölür. kabaca örnek verdim.
devamını gör...
20.
bir sistemin başlangıç verilerindeki küçük değişikliklerin büyük ve öngörülemez sonuçlar doğurabilmesi olarak tanımlanan etkidir.
küçücük bir şeyin büyük etkiler doğurmasıdır.
ilk örneğini ise edward n. lorenz vermiştir.
"amazon ormanları'nda bir kelebeğin kanat çırpması, abd'de fırtına kopmasına neden olabilir. farklı bir örnekle bu, bir kelebeğin kanat çırpması, dünyanın yarısını dolaşabilecek bir kasırganın oluşmasına neden olabilir."
mesela farelerin yok olması, kedilerin yok olması da buna bir örnektir.
birinin yok olması dengeyi bozar. kaos ortaya çıkar.
sonuç olarak kelebek etkisi fikri tüm insanlığı etkisi altına alan bir kavram olmuştur. insanlar kelebek etkisi analojisini sadece hava durumu gibi bilimsel olaylarda değil, aynı zamanda ekonomi, psikoloji, felsefe ve politika gibi başka alanlarda da kullanmaya başlamıştır.
buradan
küçücük bir şeyin büyük etkiler doğurmasıdır.
ilk örneğini ise edward n. lorenz vermiştir.
"amazon ormanları'nda bir kelebeğin kanat çırpması, abd'de fırtına kopmasına neden olabilir. farklı bir örnekle bu, bir kelebeğin kanat çırpması, dünyanın yarısını dolaşabilecek bir kasırganın oluşmasına neden olabilir."
mesela farelerin yok olması, kedilerin yok olması da buna bir örnektir.
birinin yok olması dengeyi bozar. kaos ortaya çıkar.
sonuç olarak kelebek etkisi fikri tüm insanlığı etkisi altına alan bir kavram olmuştur. insanlar kelebek etkisi analojisini sadece hava durumu gibi bilimsel olaylarda değil, aynı zamanda ekonomi, psikoloji, felsefe ve politika gibi başka alanlarda da kullanmaya başlamıştır.
buradan
devamını gör...