kıssadan hisse

türk dil kurumu'na göre anlatılan bir hikayeden, olaydan alınacak ders anlamına gelmektedir. örneklendirecek olursak:

bir hükümdar mahiyeti ile birlikte ülkesinde bir gezintiye çıkmıştı. yolun üzerindeki bir köyde çok yaşlı bir adamın tarlasına fidan dikmekle meşgul olduğunu gördü. ihtiyara uzaktan seslendi:

-baba sen ne diye fidan dikmekle uğraşıyorsun. maşallah yaşını başını almışsın, yaşamışsın bu diktiğin fidanın meyvesinden herhalde yiyemezsin, ömrün vefa etmeyecektir. ihtiyar cevap verdi:

-bu diktiğim fidanların meyvesini bizim yememiz şart değil evlat. biz nasıl bizden öncekilerin diktiği fidanların meyvesinden yedikse. bizim diktiğimiz fidanların meyvesine de bizden sonrakiler yer.

dünyada zaten böyle dönmüyor mu evlat. bu cevap hükümdarın hoşuna gitti ve ihtiyara bir kese altın verilmesini emretti. ihtiyar bu ihsanı karşılıksız bırakmadı.

gördün mü evlat bizim diktiğimiz fidanlar şimdiden meyve verdi. bu cevapta hükümdarın hoşuna gitti, bir kese daha altın verilmesini emretti.

yaşlı köylü sıradan biri değildi. çarıklı erkan-i hak diye nitelenen o bilge kişilerden biriydi. evlat herkesin diktiği fidan yılda bir defa meyve verir. bizim diktiğimiz fidan bak yılda iki defa meyve verdi.

bu diplomatça cevap da hükümdarın hoşuna gitti ve bir kese altın daha verilmesini emretti. vaziyetin mehabetini gören akıllı vezir araya girdi ve hükümdarı uyardı.

-aman aman sultanım hemen biran önce buradan uzaklaşalım. bu bilge ihtiyar bu gidişle tarlasına fidan dikmek yerine bizim devletin hazinesine darı ekecek.
başka örnekler için

anlayana nimet anlamayana külfet olan şey.

fiyatının artacağı düşünülen, kıssadan şirketinin hisseleri.

bir atlı karlı tipili bir havada yol alırken kanadı kırık bir serçe görmüş. inmiş atından serçeyi nasıl kurtarırım diye düşünürken at pislemiş, aklına bir fikir gelmiş. taze pisliğin ortasını açmış serçeyi boynuna kadar gömmüş ve binmiş atına gitmiş.
taze pisliğin sıcaklığı ile keyiflenen serçe başlamış ötmeye o kadar ötmeye sesini duyan bir kurt gelip pisliğe bir pençe atmış ve çıkarmış serçeyi yemiş.
bu kıssadan üç hisse çıkar:
1. seni boğazına kadar bokun içine sokan herkes düşmanın değildir.
2. seni içinde bulunduğun boktan çekip alan herkes dostun değildir.
3. boğazına kadar bokun içindeyken ötmenin anlamı yoktur.

hayırsız evladın birisi köroğlu ismine hayranmış. ne yapsam ne yapsam, babamın gözlerini oyayım da ahali bana köroğlu desin diye düşünmüş. denk getirmiş oymuş adamcağızın gözlerini. ahali vermiş lakabını;
körünoğlu

19 yüzyıl efsanesine göre gerçek ve yalan bir gün buluşurlar.

yalan, “bugün hava çok güzel” der.

gerçek, ona bakar ve gözlerini gökyüzüne kaldırır. gün gerçekten çok güzeldir, doğru söylemesine şaşırmıştır. bir kuyunun önüne gelene kadar birlikte zaman geçirirler. yalan, hep doğru söylemektedir.

yalan;
“su çok güzel, birlikte banyo yapalım!” der.

gerçek, bir kez daha şüpheci bir şekilde suya dokunur, su gerçekten çok güzeldir.

ona inanıp soyunur ve yüzmeye başlarlar.
yalan, bir anda sudan çıkar, gerçeğin kıyafetlerini giyerek kaçıp kayıplara karışır.

kızgın gerçek, kuyudan çıkar yalanı bulmak ve kıyafetlerini geri almak için her yere gider.

dünyada çıplak gerçeği görenler onu hor görmekte ve öfkeyle bakmaktadır.
zavallı gerçek, kuyuya geri döner ve sonsuza dek ortadan kaybolur.

o zamandan beri yalan, dünyanın her yerinde gerçek gibi giyinmiş ve içimizde yaşamaktadır. dünya ise hiçbir şekilde çıplak gerçeği görmek istememektedir.
kaynak.

ölecem dedim ölecem dedim inanmadınız.

frank zappa konseri

“seksenli yıllar, berlin olimpiyat stadyumu... alman gençler doldurmuş stadı.
çünkü 20. yüzyıl’ın en önemli filozof-sanatçılarından frank zappa konser verecek.
ama bir sorun var: konser saati gelmiş olmasına rağmen zappa yok ortada!

yarım saat, bir saat geçiyor, yok yok yok...
tam iki saat sonra teşrif ediyor nihayet ağır adımlarla sahneyi...
çıkıyor, mikrofonun önünde durup seyirciye bakıyor.
sonra eliyle bir nazi selamı çakıveriyor aniden: ‘heil hitler!’
stadyumda ölüm sessizliği... berlinliler şaşkın...
yavaş yavaş bir homurtu yükselmeye başlıyor.
sahnedeki adamsa hiç oralı değil.
tekrar çakıyor nazi selamını: ‘heil hitler!’
seyircilerin küçük bir kısmı, aynı şekilde bağırarak cevap veriyor ona.
ama sanatçı hâlâ memnuniyetsiz.
daha sert bir nazi selamı veriyor ve bağırıyor avazı çıktığı kadar: ‘heil hitler!’
bu sefer seyirci daha hazırlıklı... stadyumun yarıya yakını, sahnedeki adamın söylediği şeyi bir ağızdan tekrarlıyor.
ne var ki tatmin olmuyor frank zappa...
karşısındaki binlerce kişiye ters ters baktıktan sonra yine veriyor o selamı, yine bağırıyor: ‘heil hitler!’
kitle artık ne yapması gerektiğini anlamış durumda.
bir ağızdan; ‘heil hitler!’ diye cevap veriyorlar, bütün stadyumu inleterek...
bir sessizlik oluyor. kısa ama gergin bir sessizlik.
frank zappa’nın sözleri bozuyor sessizliği:
‘eyyyy almanlar, gördüğüm kadarıyla siz hâlâ akıllanmamışsınız.
yok size konser monser!’
dönüyor arkasını ve çekip gidiyor sahneden...”

ders alınacak hikaye.
benim babamın adı şencan değildir, kıssadan hisse şencan'dır. hayatım, tgrt'de * osman ünlü'den huzura doğru programını podcast dinliyormuşum gibi geçiyor babam dolayisiynen.

haftada 16 maç izleyen bir adam olduğu için, baba diyorum galatasaray ne yapar bu hafta?

işte diyor;

"hz. ali zamanında, hz. ali atıyla namaza gitmiş, atını da birine emanet etmiş. emanet ettiği kişiye zahmet verdiği için atını teslim alırken ona teşekkür etmek için 1 dirhem verecekmiş. * lakin atını emanet ettiği kişi atın yularını satmak için çalıp pazara götürmüş. namaz kıldıktan sonra atına giden hz. ali, yularının olmadığını görünce 1 kişiyi ata yeni bir yular alması için pazara yollamış. pazar yerine giden adam hz. ali'nin yularını görünce hemen satın almak istemiş, çalan kişi yular karşılığında 1 dirhem istemiş, adam parayı verip yuları almış ve geri dönmüş.

işte o yular çalan hırsız, helal yoldan 1 dirhem kazanacağına, haram yoldan 1 dirhem kazandı. oysa, kendinin olmayan bir mala göz dikmeseydi, yine aynı parayı allahu teala ona verecekti."

baba ne diyorsun giresun'dan 1 puanla dönmek iyi olur mu demek bu ne demek?
yetti be kardeşim.

abd'de hafıza problemi olan bir grup insana bir deney yapmıslar. bu insanların kısa sureli hafızaları varmıs, sonra untuyorlarmıs. evlerine birkac tablo goturmusler, ve zevklerine gore puanlamasını istemisler. herkes birinci tablo bu, ikinci tablo bu diye puanlamıs. onlara demisler ki ikinci sectiginiz tabloyu size hediye edicez. aradan biraz zaman gecmis, evlere yeniden gitmisler, yeniden tabloları puanlamasını istemisler deneklerin ki denekler bi sey hatırlamıyormus. sonra denekler ikinci olan tabloyu birinci olarak secmisler.

ınsan bir seye sahip olunca onu en kıymetlisi yapar, zevki-begenisi degisirmis.