pisagor

bilinen en eski matematikçi

her sayının bir rasyonel sayı olarak ifade edilebileceğini iddia eden pisagor'a karşılık irrasyonel sayıların varlığını ispat eden öğrencisini denizde boğdurtan acımasız ve bağnaz matematikçi, filozof.

m.ö. 5. yüzyılda yaşadığı tahmin edilen, platon'un varlık felsefesine önemli derecede etki etmiş, presokratik dönemin etkin okul ve din geleneğinin kurucusu filozof ve tarikat lideri.
antikitenin varlık ve oluş tartışmasında mutlak ve değişmez varlık düşüncesini savunmuş, evreni de mutlak ve değişmez varlık biçimi olarak sayılar ve geometrik şekiller üzerinden yorumlamıştır. pythagorasçılık adıyla bir okul olarak devam eden bu düşünce, sayılara ve geometrik şekillere atfettiği teolojik anlamlarla bir din haline gelmiş ve pythagorasçılığı bir tarikat haline getirmiştir. platon'un ezeli ve ebedi mutlak varlık olarak ideaların dünyevi imgesi bağlamında sayı ve geometriye atfettiği özel anlam, pythagoras'ın platon üzerindeki derin etkisinin neticesidir.

pythagoras (pisagor) m.ö. 580-500 tarihleri arasında yaşamış ve matematikçi bilim adamıdır. matematikte teorileriyle günümüze kadar gelmiş birçok çalışması vardır. en önemli teorisi ise adıyla bütünleşen pisagor teorimidir. ,“bir dik üçgende dik
kenar uzunluklarının karelerinin toplamı hipotenüs uzunluğunun karesine eşittir.” halen kullanılmaktadır.
pisagor doğum yeri olan sisam adasından o zamanların öncü ülkesi olarak mısıra gitmiş sonrada güney italya’ya göç ederek burada kendi okulunu kurmuş ve eğitim vermiştir.
pisagor müzikle de uğraşmış telin sesini matematiğe benzetmiştir. pisagor telin boyu ile sesin orantılı olduğu fark etmiştir.
müziği rakamlara bağlayarak düzenleyen ilk bilim adamı pisagor'dur.
pisagor'un müziği rakamlara ilişkiendirmesi ve düzenlemesi, yunan müziğinde sekizliklerin dörtlü ve beşlilere ayrılmasında on iki olasılık oluşmuştur. bu aynı zamanda müziğin, üzerinde geliştiği temeldir. adına da pisagor koması denir.
''oktav''ı bulmuş adamdır pisagor ve okulunda müzik matematik astronomi geometri ile birlikte gösterilip matematiğin bir dalı olarak öğretilmiştir.

ismi ile anılan teorem'iyle tanınır. çalışmalarının çoğu mistik özelliklere sahip olduklarını düşündüğü sayılarla ilgilidir.

ismi ile anılan teorem'iyle tanılır. çalışmalarının çoğu mistik sahip olduklarını düşündüğünü sayılarla ilgilidir.

pisagorun ustasıyım gözlerinin hastasıyım yazısıyla bir okul dergisinde tanıştığım bana geometriyi sevdiren teorem ve kişilik.

hakkındaki bilgilerin birçoğu şaibeli olan, m.ö 580-500 yılları arasında yaşadığı düşünülen, "sayıların babası" olarak bilinen, biraz ileriye giderek "tanrı sayıdır." düşüncesini benimsemiş filozof, din adamı ve matematikçi.

sadece matematik ile değil; astronomi, fizik, din ve müzik ile de ciddi anlamda ilgilenmiştir. birçoğumuzun da bildiği gibi, en bilinen buluşu, kendi adıyla anılan, pisagor teorisidir. rivayete göre, pisagor teoremi ile beraber, hem yeni bir keşif yapmış, hem de kendi yanlışını fark etmiştir. şöyle ki, pisagor sadece gerçek sayıların var olduğunu düşünen pisagor, dik kenarları belli olan dik üçgende hipotenüs uzunluğunu veren meşhur a² + b² = c² formülünü kullanarak bir irrasyonel sayı ile karşılaşmıştır. (?) biraz sonra burası hakkında bir bilgi daha vereceğim.

pisagor, thales'in önerisi ile mısır ve babil arasında, fizik ve dini ilimler öğrenmek üzere mekik dokudu. tam otuz dört yılını bu coğrafyada eğitim alarak geçirdiği söylenen pisagor, nihayet tekrar ülkesine yani yunanistan'ın sisam adasına döndü. fakat, burada da yönetim baskısına maruz kalınca, çevresindeki birçok yunanlının da göç ettiği cotrone (crotone) liman kentine taşınmak zorunda kaldı.

cotrone'de, daha önce aldığı dersler sayesinde nâmı çabucak yayılan pisagor, kendi okulunu kurmaya karar verdi. bu okula "pisagor okulu" ismini verdi. pisagor'un tanımını yaparken din adamı olduğunu söyledim, çünkü topluluk burada neredeyse kendi dinini oluşturacak derecede, mistik ve dini bir hüviyete sahipti. öğrencilerin uyması gereken başlıca kurallar vardı. örneğin pisagor vejeteryandi, et yemeyi yasaklamıştı. vejeteryan olmasının nedeni ise ruh göçüne dayanıyor, avlanan hayvanın, hayvan kılığında bir insan ruhu olabileceği ihtimalini düşünüyordu. ayrıca vejeteryan kişilere uzun bir dönem boyunca "pisagorcu" denmiştir.

pisagor'un okulu müritleri ve öğrencileri olmak üzere ikiye ayırdığı biliniyor. müritleri, birbirine yeminler ile bağlanan ciddi anlamda tarikatvari bir topluluk iken; öğrencileri yalnızca öğrenim göre kişilerden oluşuyordu. şimdi tekrar pisagor teoremine dönelim.
pisagor teoreminin sonucunda, irrasyonel sayılar keşfedildiğinde pisagor okulunu büyük bir korku salmıştı. sayılar arasındaki harmoninin, ilahi dengenin yansıması olduğunu düşünen bir grubun, yeni bir sayı grubu ile karşılaşması sonucunu tahmin edebiliyor musunuz? bir nevi tanrının açığını bulduklarını düşündüler. irrasyonel sayıların keşfini, okulun içinde bir sır olarak saklamak istediler. müritlerinden hippassos, bu sırrı dışarıya yaydığı (?) için pisagor tarafından denize atılması emredilerek öldürüldü. bu cinayet tamamen yasaldı, çünkü antik yunan'da ezoterik dinlerin sırlarını açığa vurmanın cezası ölümdü.

fakat burada şunu da belirtmeliyim, bu konu çok şaibeli bir konu. bazı kaynaklarda hippassos'un irrasyonel sayıları keşfettiği yazarkan, bazı kaynaklarda ise ne hippassos ne de pisagor irrasyonel sayıları keşfetmiştir. pisagor yalnızca tam sayılar olduğunu düşünürken, ortak ölçüsü bulunan iki tam sayının oranı olarak ifade edilemeyen sayıları keşfettiği söylenir. ben kendi öğrendiklerimi anlattım.

daha sonra, pisagor'un çalışmalarından rahatsız olan halk; okulu ateşe verdi. pisagor hakkında bu kadar çok şaibeli bilgiye sahip olmamızın sebebi ise, okul ile beraber pisagor'a ve kurucusu olduğu ekol adına çoğu belgenin yanmasından ötürü günümüze kadar ulaşan kaynak sayısı çok sınırlıdır. o şaibelerden birisi, şu anda okuduğunuz kısımda da ortaya çıkıyor aslında. pisagor'un ölümü konusunda iki yaygın görüş var:
1) okulda yanarak öldü.
2) pisagor sürgün edildi, buna içerlenerek hiçbir şey yazmadı ve sessiz sakin yaşayarak öldü.

böyle hayatı şaibelerle dolu kişiler hakkında benim çok sevdiğim yöntem var. şaibeler arasından dilediğimi seçerek, kafamda yarı hayali - yarı gerçek bir kişilik oluşturuyorum. ben pisagor üzerine bildiğim tüm bilgileri, şaibeler ile beraber size anlatmaya çalıştım. siz kafanıza yatanı seçin, hayali pisagorunuzu oluşturun. *

ek: dünyanın yuvarlak olduğunu öne süren ilk insandır.
ek2: ayrıca pisagor sayılara bazı özel anlamlar da yüklemişti. google'den bazılarına ulaşabilirsiniz.

atina okulu resminde bu şekilde resmedilen sisamlı pisagor namıdiğer pythagoras mö 570 – mö 495 yıllarında yaşamış antik yunan filozofu ve pisagorculuğun kurucusudur. en önemli etkilerinden birisi felsefeyi sadece evrenin sırlarını çözme uğraşı olmaktan çıkarıp insanı ve doğru yaşamayı anlamaya yönelik de bir disiplin haline getirmesidir. işte pisagorculuk, pisagor'un bu doğru yaşamı öğrencilerine, diğer bir ifadeyle müritlerine, öğrettiği okuldur. bu okulun en temel ve tüm felsefe tarihinde etkilerini barındıran öğretisi ruhun bedenden tamamen ayrı bir varlık olduğudur. bu öğretiye göre ruh, bedenler arasında transfer olur ve asla yok olmaz. bu görüş, varlık felsefesindeki temel sorulardan "maddenin özü ruh mudur madde mi?" ikilemine verilen ilk cevaptır ve düalizm, idealizm gibi fikir akımlarını etkilemiştir. ayrıca "evrenin arkhesi sayılardır." diyerek matematiksel ve geometrik ilişkileri her şeyin tözü ilan etmiştir. ona göre evrende mükemmel bir uyum vardır, bu uyum evrenin değişmez özüdür, zıtlıklardan meydana gelir ve ancak matematik sayesinde bu özü anlamaya yaklaşabiliriz. pisagor birçok yönden platon'u etkilemiştir. matematiğe duyulan güven ve ruhun önemi platon'un da felsefesinin temel taşlarıdır. dahası platon'un okul fikrinin de pisagor'un okulunun başarısından kaynaklandığı öne sürülür.
pisagor'un tarikatının bazı değişik yasakları vardır. bu tarikata göre hayvanlar, geçmiş hayatında kötülükler yapmış insanların ruhlarına sahiptir dolayısıyla et yemezler. diğer değişik yasaklar ise şöyle:
*bakla yemek,
*beyaz horoza dokunmak,
*yere düşen bir şeyi kaldırmamak,
*dörtlük esasına dayanan bir ölçüye göre yapılmış cisimlerin üzerine oturmamak,
*bir kap ateşten kaldırılınca izini külde bırakmama, külleri karıştırmak,
*yataktan kalkınca çarşafı, örtüleri dürmek, beden izini ortadan kaldırmak.

arkhe arayışına katkıda bulunmuş ve ''sayı'' cevabını vermiş filozof, din adamı.

pythagoras başlığı kitli olduğundan buraya yazayım.

1979'da lahey, hollanda'da kuruldu - 1984'te dağıldı. hollanda oluşumu pisagor, yetmişli yılların sonlarında lahey'deki moonlight records adlı hollandalı bir plak dükkanına dayanıyordu. sahibi davulcu bob de jong (2011'de vefat etti), key, pıne-apple gibi gruplarda çalmıştı ve aynı zamanda hollandalı plak şirketi phonogram için stüdyo davulcusuydu. moonlight records'un sık ziyaretçilerinden biri, synthesizer müzik yapma planlarını anlatan klavyeci rene de haan'dı. ailesinin evindeki odası, korg ms 20 ve trilogy synthesizer, dijital bir roland piyanosu, bir solina yaylı çalgılar topluluğu ve bir firstman 1024 dijital sıralayıcı gibi müzikal ekipmanlarla doluydu.

journey to the vast unknown
1980
after the silence - a symphonic poem
1982
the correlated abc
2011
live at pulchri presenting dna llja walraven
2019

albümleri mevcut. gelelim bu grupla olan ilişkime.

müziğini sanırım 2014-15 yılında keşfettim. journey to the vast unknown albümüne bayıldım. korsan mp3 dinlemez, film izlemez biri olduğumdan orijinal albümü bulamadım. itunes'te de yoktu. sonra rene de haan ile facebook üzerinden iletişime geçtim. kendisine albümüz indirmenin doğru olmadığını düşündüğümden cd nerede bulacağımı sordum. kendisi buna baya şaşırdı. ayrıca çokta sevindi. albümün internet ortamında indirilmesine karşı olmadığını söyledi. ve bana hollanda'dan imzalı başka bir albüm ve bir yazı gönderdi.

al sana anı.

pythagóras ho sámios

mö 570 – mö 495 yılları arasında yaşadığı düşünülen iyonyalı filozof, matematikçi ve bilim insanıdır.
pisagorculuğun kurucusu ve pisagor teoremi'ni bulan kişidir.

pisagor teoremi
bacaklar (a ve b) iki karenin alanlarının toplamı, karenin hipotenüs (c) üzerindeki alanına eşittir.

a²+b²=c²

pisagor 75 yaşlarında ölmüştür.

son zamanlarda sofistler tarafından asılsız iddialarla karalanmaya çalışılan tarihin en büyük dehalarından biri.

doğduğu yeri görmek güzeldi.darısı diğerlerinin başına.

yobaz tarikatçı. günümüzde olsa taşlardınız. dönemin akp'si gibi adamdır. bilim falan iyi de öteki karanlık yüzü de var

pisagor, tarihte bilinen en eski matematikçi olup aynı zamanda kendi adıyla anılan pisagor teoremi, pisagor'un adalet kupası gibi icatlarla bilinir. bununla birlikte pisagor, dünya'nın yuvarlak olduğu gerçeğini ilk kez vurgulayan kişidir.

aynı zamanda garip dini bir tarikatın kurucusu. uzun süre bu seçkinci tarikat gizli gizli devam etmiş. antik yunan ın aksine cemaatine kadınlar da katılabiliyormuş.

dunya yuvarlak diyen eleman. evet.

piramitlere takıktı rahmetli. keops'a girince falan insanla bir ferahlama gelmesinin nedenlerini de açıklamıştır bazı tespitleriyle. gerisini insanlar uydurmuş olabilir ya da keops'u cinler yaptı. büyüklüğünü bir şeyle çarpınca, dünya-güneş arası mesafeyi veriyor derler. bu bir gizem değil bence. dünya-güneş arası mesafeyi keops'a bölmüşler, millete şununla çarpınca bu oluyor diyorlar. halkımız wowwww diyor. e bölmüş adam zaten. onu kimse düşünmüyor. böyle ince hassasiyetlerim yüzünden evde kaldım bence.

hepimiz onu pisagor teoremi ile tanısak da çok ilginç özellikleri olan bir matematikçi ve düşünür. şimdi yazacaklarımı okuduğunda şaşırmayacak yoktur muhtemelen. yalnız onun yaşadığı zamanı düşünürsek (mö 570 - mö 495) şaşırma seviyemizi biraz düşürmemiz gerekir.


resmeden: augustus knapp, 1926

pisagor'un takipçileri varmış; yani daha çok mürit gibi. yalnız zaten donanımlı olan bu insanların tek amacı daha çok öğrenmek ve evrenin bilmecelerini çözmekmiş. pisagor, takipçilerine evrenin matematiksel uyumlar tarafından kontrol edildiğini öğretiyormuş; yani ona göre sayılar kutsal. sayılar tanrı daha çok; 7 bilgelik sayısı, 8 adalet sayısı ve 10 en kutsal sayı. tabii yunanlar garip ve korkutucu bulmuş bu durumu ve onu istenmeyen adam ilan etmişler.

pisagor'un takipçilerinin 10 sayısına tapmak için önceden belirlenmiş bir duaları bile varmış. pisagorculara katılmak istiyorsan, kutsal üçgene yemin etmen gerekiyormuş.

"bizi kutsa, tanrıları ve insanları yaratan ilahi sayı!"

''çünkü ilahi sayı, kutsal dörtlüye gelinceye kadar derin, saf bir birlik ile başlar; o zaman her şeyi kuşatan, ilk doğan, asla sapmayan, asla yorulmayan kutsal 10, her şeyin anahtarıdır.''

buradan da anlaşılacağı üzere; pisagor'un takipçileri gerçekten onun bir yarı tanrı olduğuna inanıyorlarmış. ona "ilahi pisagor" demişler ve insanlara onun bir tanrının oğlu olduğunu söylemişler; hermes ya da apollon'un oğlu. takipçilerinin hikayelerine göre kartalları ve ayıları okşayarak evcilleştirebiliyor, sesinin keskin gücüyle her hayvanı kontrol edebiliyormuş. pisagor aslında insanlara kendisinin bir tanrının oğlu olduğunu ve şu anki formuna ulaşana kadar tekrar tekrar reenkarne olduğunu söylüyormuş; truva savaşı'nda akhilleus ile birlikte savaşan bir asker, mütevazı bir balıkçı, hatta güçlü erkeklerle yatan güzel bir fahişe. pisagor'un hayal gücünün ne kadar güçlü olduğunu anlıyoruz. bu kadar zeki ve hayal gücü yüksek bir insan olunca o devirde bunların yaşanması normaldi belki de.

pisagor, ayrıca ahlaki nedenlerle et yemekten kaçınan ilk insanlardan biriymiş. yalnız, balık ve tavuk yiyen bir vegan gibi, pisagor vejetaryenliği bazı tuhaf boşluklara sahipmiş. tavuk yerken, kuzu yememek gibi.

pisagor'un hemen hemen her şey için inanılmaz derecede katı ve belirli kuralları varmış; önce doğru ayakkabıyı giymek, umuma açık yollarda seyahat etmemek, yere düşen yiyecekler için beş saniye kuralı gibi daha birçok kural.

pisagor, sessizliğin çok önemli olduğuna inanıyormuş; sessiz kalmak, kendini kontrol etmeyi öğrenmenin bir yolu ona göre. bu yüzden tarikatına katılmak isteyen herkesin yapabileceğinden emin oluyormuş. kayıt olan herkes ağzını kapatıp beş yıl boyunca kapalı tutmak zorundaymış! sonuç olarak, çenesini kapalı tutabileceğini kanıtlamadıkça kimsenin gruba girmesine izin verilmiyormuş.

iki tür pisagorcu varmış; pisagor'un en yakın ve en güvenilir takipçileri ve diğerleri. güvendikleri ile yüz yüze görüşür ve teoremlerini onlara ayrıntılı olarak anlatırmış. dünyanın geri kalanından saklanan ileri matematiğin sırlarını bilmelerine izin verilirmiş. yalnız bu grupta olmak için kişinin etten, kadınlardan ve özel mülklerinden vazgeçmesi gerekiyormuş. diğerleri ise pisagor'un yüzünü görmelerine asla izin verilmeyen takipçiler. onlarla konuştuğunda pisagor, oz büyücüsü gibi bir perdenin arkasına gizleniyormuş ve sadece onun ritüellerini takip etmeleri bekleniyormuş.

derlenilen kaynak