sovyet sosyalist cumhuriyetler birliği

kısaltması sscb olan imparatorluk. evet ülke demek haksızlık olur kendilerine, 20. yüzyıl boyunca ayakta kalmayı başarabilmelerine rağmen soğuk savaş süreci sonunda dağılmıştır. su süreçte abd'ye ciddi anlamda kafa tutabilmiş tek devlet olmuştur.

kurucusu vladimir ilyiç lenin'dir.

rusya'nın atasıdır. slav ırklarını ve türki cumhuriyetlerin bir kısmını kendi çatısı altında toplamış imparatorluktur. iyi ki de dağılmıştır.

1922 yılından 1991'e kadar doğu sınır komşumuz olan, bir zamanların süper gücü ve marxizmin pratiğe konulduğu ilk devlet. sovyetlerin dağılmasının sebebi her devlet için olduğu gibi ekonomik faktörlerden ibaretti, bu bağlamda marksizmin ekonomi politiğinin gözden geçirilmesinde fayda görüyorum.

stalin zamanında rusyanın dört bir yanına dağtılmış ahıska türkleri dışında sovyetlerden çok da nefret eden pek kimseyi görmedim, azeriler hakkında bilgim yok belki onlar da ediyordur. sovyetler 50 yılda din denen olguyu söküp almış özellikle müslümanlardan. buna direnebilenlerin içinde sadece kazakistan'da yaşayan kafkas kürtleri, buhara ve semerkant eşrafından gizli tarikat mensubu insanlar ve türkmenistan da ciddi azınlıkta bir kısım var, yine azerbaycan konusunu bilmiyorum tam olarak. kazaklarda mesela besmele çekmeyi bilen insanı zor buluyorsunuz ama sorunca müslümanım diyorlar.

beni en çok etkileyen deneyimim ise bir arkadaşımın rus eşinin amcasının sovyetlerin yıkılmasının hemen ardından kederinden ölmüş olmasını dinlememdi. sovyetlerin yıkılmasının ardından insanlar genelde işsiz kaldılar tahmin ettiğiniz üzere. devlete ait kurumların ve devlet şirketlerinin özel şahısların eline geçmesi ile de kapitalizm başladı. düşünsene sana doğduğundan beri o dış dünya anlatılıyor. kapitalist ve vahşi dünya. paran olmayınca ölecek olsan bile tedavi edilmediğin eşekler gibi çalışıp bir patrona ve onun piç oğluna havaide binlerce dolarlık tatiller hediye ettiğin senin ise karın tokluğuna yaşadığın o irinli dünya. devletin güvenli kollarından alınıp senin gibi bir adamın insafına teslim ediliyorsun. bunları düşünmüş adam, devlet dairesindeki kısıtlı kadroya alınamamış. kendimi kimseye kullandırmam, emeğimi sömürtmem, ben sadece devlet için çalışırım, öbür türlüsü nasıl mümkün olabilir ki diyerek hiçbir yerde çalışmamış. evden çıkmamış, depresyona girmiş. 6 ay içinde de ölmüş.

bunca kişiyi gördükten sonra sosyalizm için ciddi bir toplumsal birikim olması gerektiği fikri peyda oldu bende. sovyetlerin yıkılması sosyalizmin uygulanamaz bir sistem olduğu anlamına gelmiyor. bizim türkiye'de uygulamaya çalıştığımız demokrasi ne kadar aksaksa batı medeniyetinin gerisinde kalmış rus, kafkas ve orta asya halklarının uygulamaya çalıştığı sosyalizm de o derece aksaktı.

halbuki hukuksal çerçeveyi oturtmuş otoriter tutumlar ya da toplum mühendisliği, halkın eğitilmesi, halkın hazırlanması gibi ihtiyaçları olmayan modern bir toplumda sosyalizmi liberalizme tercih ederim ben. en nihayetinde hazır mirasa konanlarla kabiliyeti ve gücü olanlar liberal sistemlerde de cennet gibi hayatlar sürüyor ancak mesele mirası, gücü ve kabiliyeti olmayanlar: garibanlar. onların kapitalist düzende eşit fırsatlara sahip insanlar olarak kabul edilebilmesi imkansız. isveç bile son yüzyılda sosyal demokrat partinin sosyalizmin emek eksenindeki doktrinlerini demokratik siyasete adapte etmesi sayesinde bugünlere geldi. son 100 yılın 80'inde sosyal demokratlar hep iktidarda ya da iktidara ortaktılar, zaten 100 yıldır bütün seçimlerde sosyal demokratlar birinci parti olarak çıkıyor isveç'de. ve isveç bana göre demokratik yolla ve insanların gönül rızası ile gelebilecek full sosyalizmle insanların çok daha müreffeh yaşadığı bir yer olabilir. zira sosyalizmin vaatlerinden biri de "miras hakkının kaldırılması" dır. dünyadaki bütün adaletsizliklerin temelinde de "miras hakkı" vardır zaten.

zamanında 15 tane sosyalist cumhuriyetin oluşturduğu birlik.

1991 yılında, dönemin devlet başkanı gorbaçov tarafından sonlandırılan, dünyanın seyrini değiştiren sosyalist, ateizm felsefesinde eğitim veren federe devlettir. sembolleri orak-çekiç ve kızıl bayraktır. bolşevik ihtilaliyle kurulmuştur.

soğuk savaştan mağlup ayrılmışlardır. 1990 yılında dünyanın en büyük mcdonald's'ı sayılan şubesinin moskova meydanında açılması (rus halkın izdiham yaratmasıyla) sscb'nin sonlandırılması hususunda büyük bir fikir vermiştir.

kuvvet sporlarında hâlâ kullanılan en muazzam programlar ve çalışma biçimleri sovyet dönemindeki spor uzmanları tarafından geliştirilmiş çalışmalardir.
o döneme ait kayıtları incelediğimde bariz şekilde farkedilen askerî disiplinde sporcu yetiştirme prensip haline getirilmiş. bu disiplinli yetiştirme kültürünün etkisi hala devam ediyor ki dünyadaki en iyi güreşçiler halterciler ve dövüşçüler rusya ve altında bulunan özerk halklardan çıkıyor. olağanüstü.

yıkılmıştır kendisi

azalarak bitmiş, sosyalist olduğunu iddia eden faşist federatif siyasi oluşum

sovyetler birliği'nin dağılmadan önceki toprak bütünlüğü:



sovyetler birliği'nin son resmi askeri geçit töreni:



70 yıl boyunca dünyayı titretmişti...

rus halkı çarlık rejiminin asırlardır süren kötü yönetimi altında inim inim inliyordu. özellikle de köylü ve işçi sınıfı. buna bir de ülke kaynaklarını her açıdan tüketen birinci dünya savaşı'nın amansız yükü eklenince, ülkenin sigortası attı.

sınıfsız bir toplum vaat eden komünist liderler, kitleleri peşine takarak çarı yıktı. artık yeni bir imparatorluk kurulmuştu. tek ve en güçlü 'sınıfını', işçiler adına iktidara gelen ve bir daha da asla iktidarı bırakmayan komünist bürokratların oluşturduğu bu imparatorluk, sovyetler birliği'ydi.

uzaya ilk insanı çıkartarak dünyayı şok etmiş, ilk kıtalararası nükleer füzeyi yaparak silahlanma yarışını başlatmış, tarihin gördüğü en korkutucu gizli servis olan kgb ile hem rusları hem de olmayanları korkutmuş, baş aktörlerinden biri olan soğuk savaş'la tüm dünyayı terletmişti. yıkılışı da kuruluşu gibi nefesleri kesti.

sovyet birliği nasıl dağıldı?



(bkz: sovyet sosyalist cumhuriyetler birliği)
(bkz: sscb)
(bkz: sovyetler birliği)

şu anki iş ve işçi haklarının hepsinin ilk çıkış noktası olan birliktir.

sosyal yardımlar, kurum ve kuruluşlar, işçi hakları, iş veren hakları ve daha bir sürü şey sscb zamanında ortaya çıkmıştır.

batidan cok daha once kadinlarin kendi haklarini savunmasina gerek kalmadan, kadin haklarina taa o zamanlar dikkat eden bir olusum.

pişmaniye gibi dağılmıştır.

levi’s yüzünden dağılan, ucu bucağı olmayan bir imparatorluk.

sosyalizm rejimine sahip, insanları eşitliğe boğacağını söyleyip gerçekte hiçbir dediğinü yapmamış. görünüşte sosyalist ama içerde sapına kadar faşist bir ülkeler bütünüdür.

bir arkadaş, yanlış görmediysem 13.tanım, işçi haklarının sscb tarafından ortaya çıkarıldığını yazmış. bu pek mükğn değil.

daha 1840larda ingiltere ve fransa işçi hakları için mücadeleler var ve bazı haklar alınmıştır. kaldı ki sscb kurulduğu vakit rusya'da işçi nüfusu azınlık çiftçi nüfusu yoğunluktadır. bu yüzden çiftçiler fabrikalarda çalışmaya zorlanmış daha sonra işçilere özel haklar verilerek özendirilmeye çalışılmıştır.

ismini hatırlayamadığım bir yazarın dediği gibi kapitalizm köleler yaratır, sosyalizm eşit köleler.

ek olarak belirtmek isterim ki ahmet ümit'in sovyetlere gidişini ve oradaki izlenimlerini bir okuyabilirsiniz. bizim gibi oturduğu yerden kitabi bilgilerle değil bizzat gözlemlerini paylaşmıştır.

sosyalizmin eski kalesi ve ayrıca halen adının anılması bile kapitalizm ve nazi sempatizanlarını titretmek için yeterli olan 20.yüzyılın en büyük milletler bütünü

iki kutuptan birisidir. ilk başlarda amerika'ya ciddi farklar atmıştır özellikle uzayın keşfi konusunda nitekim nasa sovyetler ile uzayın keşfinde mücadele etmek için kurulmuştur. herşey iyi güzel giderken "ah şu yoksulluk olmasaydı" da belki sosyalist rejim dünyaya daha iyi bir örnek olarak sunulabilirdi. amerika'nın büyük etkisi ile yoksullaştırılan ki bunda stalin yoldaşın diktatör yaklaşımınında etkisi büyüktür 1991 de parçalanmıştır.

birlik olarak en son italy'90 dünya kupasına katılmış, forma göğsünde cccp yazan,
efsane kalecileri rinat dasaev ve golcü ortasaha dimitri kuznetsov aklımda kalan oyuncuları olan,
logosu; orak çekiçli figür ve futbol topundan oluşan,
turnuva öncesinde gruplarda inönü stadında ülkemizi 0-1 sonuçla mağlup eden, dönemin milli futbol takımının ülkesi.
futbol işte, biz dünyaya yuvarlak bakıyoruz.

(bkz: sscb)
(bkz: cccp)