yaşama uğraşı

italyan yazar/şair cesare pavese'in 1952 yılında basıma sunulan, günlük türünün örneklerinden biri olan kitabı.

gençliğini geçirdiği köyü ve oradaki yaşantısını yansıttığı bu kitap, yazarın kişiliğine dair ipuçları vermekle birlikte; bugün dahi esiri olduğumuz duyguları yansıtmakta. liseye yeni başladığım zamanlarda okumuştum, geçenlerde tekrar okudum ve daha önce anlamadığım şeyleri anladım. günlük olduğu belli oluyor ve bazı yerlerde istemsiz sıkıyor insanı fakat yazar öyle cümleler yazmış ki... neyse, devam edelim.

yazılanları okumaya başladığınız zaman içten içe "ulan ortada intiharlık ne var?" diye düşünmeden edemiyorsunuz. ben okurken böyle düşündüm, inkar edemem çünkü yazar gayet bilgi birikimli ifadelerle şiirden bahsediyor, okuduğu şair/yazar kişileri eleştiriyordu fakat kelimelerin sihrini çözünce işin sandığınız gibi olmadığını anlıyorsunuz. pavese, cümlelerinin içinde aslında manevi olarak çöküşünün üzerinde oluşturduğu boşluğu sıklıkla dile getiriyor. özellikle 1937 yılının altı kasımında, ki 1936 bana göre manevi çöküşün başladığı yıl ya da gün yüzüne çıktığı, 1937 ise yükselişi.

söylenene göre şair ülkesinin büyük edebiyat ödüllerinden birini kazandıktan sonra intihar etti ve bu intihar beklenmedik bir eylemdi. hatta can yayınları kitabın arkasına "başarılı bir hayat" diye not düşmüştü ancak pavese'in istediği büyük büyük ödüller, ünlü olmalar yahut benzerleri bir şey değildi. kendisi de açıkça "asıl başarısız insan mutlu bir evlilik dahi yapmayı başaramamış biridir" demiş, başarısızlığını tek cümlede göstermişti.

zaten aldatılması, sevdiği kadın tarafından yüz üstü bırakılıp diğer kadınlara da düşman olmuş olması bize ön bilgi tadında bir şeyler söylemişti. bilemiyorum, belki de fazla derin düşünüyorumdur fakat şundan eminim ki pavese kendince başarısızdı. hayatının bir anlamı yoktu. o da günlüklerin başlarında bahsettiği "kendini yok etmek" eylemini devreye soktu. başka ne yapılabilirdi, bir kadın tarafından sevilmemişti bile.

dedektif gibi her cümlenin altında bir anlam arayınca okunması hayli zevkli olan bir kitaptı. okumanızı öneririm, böylece yaşadığımız hayatın anlamını yitirmesi bize neler yaptırır görmüş olursunuz. şimdiden keyifli okumalar dilerim.
biraz karamsar ve nihilist tarzda yazılmış. okurken kendinizi tezer özlü'yü okuyormuş gibi hissediyorsunuz çünkü ikisinin karamsar duruşu birbirine çok benziyor lakin her sayfasında olmasa bile iki sayfada bir altını çizebileceğiniz muazzam cümleler görüyorsunuz.

mesela;
"cömertçe, başkalarının acılarını paylaşarak yaşayamayan insan, kendi acısını dayanılmaz bir yoğunlukta duymakla cezalandırılır."

"başka bir insan olmaya çalışmak boş bir çaba. insan için ilginç olan, o eski kişiliğin yeni yaşantılara nasıl bir tepki göstereceğidir."

edit: imla.

bir cesare pavese kitabıdır.

cesare pavese farklı bir yazar. daha önce yalnız kadınlar arasında ve geceleri sokaklarda isimli kitaplarını da okumuş çok etkilenmiştim. ama bu kitap onlardan çok farklı. çünkü bu kitap günlüklerinden oluşuyor italyan yazarın.

bir yazarın günlüklerini okumak onunla sohbet etmek gibi bir şey. hem çok mahrem anılara tanıklık etmek hem de utangaç itirafları sineye çekip kabullenmek demek. aynı duygu bir yazarın mektuplarını okurken de insanın üzerine siner ama günlükler daha tekil bir mahremiyet içerir.

bu günlükler 1950 yılında son bulur. o yıl yazarın strega ödülünü kazandığı ve intihar ettiği yıldır. bir avuç uyku ilacı alıp bu dünyadan ayrılır yazar. sanki jerzy kosinski'nin ölmeden önce söylediği sözü doğrulamak ister gibidir:

"her zamankinden biraz falza uyuyacağım. siz buna sonsuzluk deyin."

cesare pavese için yaşamak için uğraşmak gerekir. kendini başarılı bir adam olarak görmez. mutlu bir evlilik bile yapamamıştır. intiharına neden olan şey de budur zaten.

cesare pavese günlüklerinde olan biteni anlatmakla kalmaz, olacak olaylar için de ip uçları verir. küçük bir çocuktan dev bir yazara dönüşmesinin ve bu dünyayı terk etme planının bir dökümüdür bu kitap.

bir yerde şöyle de bir cümle kurar:

" bir kadının aşkından değil, aşk, herhangi bir aşk; bizi olanca çıplaklığımız, mutsuzluğumuz, incinebilirliğimiz ve hiçliğimiz içinde gösterdiği için öldürür insan kendini."

aklınızda onlarca cümle bırakacak harika bir kitap.

şiirlerini beğensem de umduğum kadar keskin bulmadığım italyan şair/ yazar cesare pavese imzalı eserdir.
basit gibi görünse de her cümlenin altında kaya gibi ezilirsiniz.