damga

reşat nuri güntekin'in kısa bir romanı. abdülhamit'in padişahlığı istibdat zamanı doğan genellikle kız adı olarak konulan ve kitapta bu durumdan bir diyalogda bahsedilen erkek ana karakter iffet'in hayatını okuyoruz kitapta. arka fonda ise istibdat döneminin koşulları hürriyet yanlıları jöntürkler padişahçılar ve istanbul'un o zamanlar ki saf temiz güzelliği ile yangınlarla depremlerle bitap düşmüş halleri. iffet adı gibi iffetine düşkün namuslu onurlu bir gençtir ailesine sadıktır annesi o bebekken ölmüş padişaha yakın babası iffet ve kardeşleri ile pek ilgilenmemiş bir biçimde bacı kalfalarla büyümüştür. iffet okumaya çok meraklıdır sürekli okumak ister abileri gibi okula gitmek için yalvarır yakarır ve sonunda küçük yaşta okula gider her ne kadar padişah yanlışı babası halis paşa okula karşı olsa da mahmut efendi diye aile yakınları hocadan hem özel ders alır hem de okula gider iffet günleri böyle geçer ki bir gün bir arkadaşından ilerde çok yakın olacakları celal'den hürriyet fikirlerini öğrenir ve iffet hürriyet yanlışı olur. müstebit rejime isyan bayrağı açar. evde babasından gizli gizli hürriyet ile ilgili kitaplar okur ve bir gün abdülhamit düşer hürriyet gelir. halis paşa yeni gelen ittihatçılar tarafından midilli'ye sürgüne gönderilir. iffet yine kendine yakışanı yapar babasını yalnız bırakmaz 2 buçuk yıl babası orada ölünceye kadar kalır. sonra yeniden istanbul'a gelir darülfünuna hukuk okumaya yazılır bir yandan da bebek'te bir ailenin çocuklarına özel ders vermeye başlar ve burada kitaba adını veren damgayı iffet'in kendi tabiriyle kızgın damgayı yer kendi kişiliğine hiç uygun olmayacak biçimde ama aşk denilen o kavramın büyüsünün etkisiyle. iffet bu hareketinden hiç pişman olmaz ilk başlarda çünkü yaptığı eylemi karamürsel'de yazdıklarına gittikleri halasının anlattığı bir masaldan etkilenerek yapmıştır ama sonrasında iffet bu damga ile mimlenen adı çıkan insanların nasıl hayatlar yaşadığını ne zorluklar çektiğini deneyimleyerej öğrenir ve en sonunda da iffet o damganın hayatını boş bir kuruntuya olmayacak bir hayale kurban ettiğini anlar.