1.
türkçesi şöyledir,
uyan artık uykudan uyan
uyan esirler dünyası
zulme karşı hıncımız volkan
bu ölüm-dirim kavgası
yıkalım bu köhne düzeni
biz başka alem isteriz
bizi hiçe sayanlar bilsin
bundan sonra herşey biziz.
bu kavga en sonuncu kavgamızdır artık
enternasyonal'le kurtulur insanlık
tanrı, patron, bey, ağa, sultan
nasıl bizleri kurtarır
bizleri kurtaracak olan
kendi kollarımızdır
isyan ateşini körükle
zulmü rüzgarlara savur
kollarının bütün gücüyle
tavı gelen demire vur
bu kavga en sonuncu kavgamızdır artık
enternasyonal'le kurtulur insanlık
hem fabrikalar, hem de toprak
her şey emekçinin malı
tufeyliye tanımayız hak
her şey emeğin olmalı
cellatların döktüğü kan
bir gün onları boğacak
bu kan denizinin ufkundan
kızıl bir güneş doğacak
bu kavga en sonuncu
kavgamızdır artık
enternasyonal'le
kurtulur insanlık.
enternasyonal marşı ilk kez 23 temmuz 1888’de fransa’nın lille kentinde söylendi. sözlerini bir fransız işçi, eugène pottier, 1870’de yazdı. bestesi ise 1888’de yine bir fransız işçinin, pierre degeyter’in eseri.
enternasyonal’in serüveni birçok açıdan ilgi çekici: pottier kim ve niçin böyle bir şiir yazma ihtiyacını duydu? degeyter niçin besteledi? ilk kez nasıl ve neden söylendi? kısa sürede milyonlarca sosyalist, komünist ve ilerici işçinin marşı biçimine dönüşmesinin sırrı nedir? burjuvaziyi korkuturken işçi kitlelerine ve militanlarına nasıl cesaret kaynağı ve umut ışığı oldu?
paris komünü’nde bir işçi şair
enternasyonal’in sözlerini e. pottier yazdı. pottier (1816-1887) dönemine şair, siyasetçi ve halk adamı olarak damgasını vuran bir militan. 4 ekim 1816’da paris’te mütevazi bir sandık yapımcısı zanatkârın oğlu olarak dünyaya geldi. babası onu 12 yaşında okuldan alıp, yanında çırak yapmak istedi. fakat eugène baba mesleğinden hoşlanmadığı için kâğıt işçiliğini tercih etti.
1871‘deki paris komünü döneminde işçilerin hayatını iyileştirmek için kurulan şehir konseyinin üyelerindendi.
birçok sürgün ve siyasi sığınmacı komün taraftarı gibi pottier de, 17 mayıs 1873’te, gıyabında ölüme mahkum edildi. zor, sıkıntılı sürgün yıllarında abd işçi hareketiyle ilişki kurdu. komün’den çıkarılması gereken dersleri, komün’ün başarısızlık neden ve sonuçlarını anlattı. abd sosyalist parti kurucuları arasında yer aldı.
1880 affından sonra paris’e döndü. şiirleri dost ve tanıdıklarının yardımı ile 1887’de chants révolutionnaires (devrimci türküler) adıyla yayınlandı.
eugène pottier, 6 kasım 1887’de paris’te hayata gözlerini kapadı. cenazesi 9 kasım’da binlerce kişinin katıldığı, “yaşasın komün!” sloganları ve polisle yaşanan çatışmalar arasında kaldırıldı. pottier öldüğünde enternasyonal marşı henüz bestelenmemişti.
bir işçi tarafından bestelendi
lille şehri belediye başkanı olmak isteyen gustave delory ise o sıralarda yapacağı “seçim kampanyasına uygun bir marş” ararken, 1888’de paris’te, bir yıl önce ölen eugéne pottier’nin chants révolutionnaires isimli kitabındaki l’internationale şiirine hayran oldu ve lille‘ye geri döndükten sonra şiirin bestelenmesi için yetenekli bir müzisyen aramaya başladı. 15 temmuz 1888’de fabrika işçisi müzisyen pierre degeyter bu işi üstlendi ve birkaç gün içinde bildiğimiz enternasyonal marşı ortaya çıktı. gustave delory’nin lille belediye başkanı seçilmesinden sonra, fransız isçi partisi 14. ulusal kongresini lille‘de yapıldı.. fransa’nın dört bucağından gelen delegeler yanında w. liebknecht’in de aralarında bulunduğu almanya sosyal demokratları, avusturyalılar, ispanyollar, rumenler de kongreye katıldı. 23 temmuz 1896’da kongrenin sonuçlanması vesilesiyle düzenlenen eylem milliyetçilerce engellenmek istendi. saldırıya sosyalistlerin yanıtı topluca okunan enternasyonal marşı oldu. marş, değişik uluslardan delegeler tarafından öyle doğal okunmuştu ki, ondan sonra işçi sınıfının uluslararası marşı oldu ve sözleri hemen hemen her dile çevrildi.
işçi sınıfının enternasyonal marşı
uluslararası düzeyde de enternasyonal gittikçe tanındı. 1900’de paris’te toplanan uluslararası sosyalistler kongresi‘nde fransız delegeler birkaç kez enternasyonal marşını söylediler. 7 şubat 1904’te brükselli sosyalistler uluslararası sosyalist büro toplantısı sonrası bestecisi pierre degeyter’in de katıldığı enternasyonal marşı ve yaratıcıları adına özel bir şenlik düzenledi. 28 ağustos-3 eylül 1910’da kopenhag’da yapılan uluslararası kongrede 500 müzisyenden oluşan koro enternasyonal marşını söyledi. enternasyonal ilk okunuşundan otuz yıl sonra dünya işçilerinin dillerinden düşmez oldu.
sovyet sosyalist cumhuriyetler birliği’nde de enternasyonal, 1917 ile 1941yılları arasında ulusal marş olarak kabul edildi.
ispanya iç savaşında cumhuriyetçileri desteklemeye koşan uluslararası tugayların, cezayir’in bağımsızlığı için mücadele eden fransız devrimcilerinin, dünyanın neresinde olursa olsun haklarını arayan işçilerin, köylülerin, gençlerin, kadınların protestolarında tek ses olarak söyledikleri marş enternasyonal oldu.”
alıntı : evrensel, semra çelik, emek.org.tr
ingilizce, almanca, ve fransızca uyarlamaları da oldukça önemli cümleler içerir,
arise ye workers from your slumbers
arise ye prisoners of want
for reason in revolt now thunders
and at last ends the age of cant.
away with all your superstitions
servile masses arise, arise
we'll change henceforth the old tradition
and spurn the dust to win the prize.
so comrades, come rally
and the last fight let us face
the ınternationale unites the human race.
no more deluded by reaction
on tyrants only we'll make war
the soldiers too will take strike action
they'll break ranks and fight no more
and if those cannibals keep trying
to sacrifice us to their pride
they soon shall hear the bullets flying
we'll shoot the generals on our own side.
no saviour from on high delivers
no faith have we in prince or peer
our own right hand the chains must shiver
chains of hatred, greed and fear
e'er the thieves will out with their booty
and give to all a happier lot.
each at the forge must do their duty
and we'll strike while the iron is hot.
_
wacht auf, verdammte dieser erde,
die stets man noch zum hungern zwingt!
das recht wie glut im kraterherde
nun mit macht zum durchbruch dringt.
reinen tisch macht mit dem bedraenger!
heer der sklaven, wache auf!
ein nichts zu sein, tragt es nicht laenger
alles zu werden, stroemt zuhauf!
volker, hoert die signale!
auf, zum letzten gefecht!
die ınternationale
erkaempft das menschenrecht
es rettet uns kein hoeh'res wesen
kein gott, kein kaiser, noch tribun
uns aus dem elend zu erloesen
konnen wir nur selber tun!
leeres wort: des armen rechte,
leeres wort: des reichen pflicht!
unmundigt nennt man uns knechte,
duldet die schmach laenger nicht!
ın stadt und land, ihr arbeitsleute,
wir sind die staerkste partei'n
die muessiggaenger schiebt beiseite!
diese welt muss unser sein!
unser blut sei nicht mehr der raben
und der maechtigen geier frass!
erst wenn wir sie vertrieben haben
dann scheint die sonn' ohn' unterlass!
_
debout les damnés de la terre
debout les forçats de la faim
la raison tonne en son cratère
c'est l'éruption de la fin
du passe faisons table rase
foules, esclaves, debout, debout
le monde va changer de base
nous ne sommes rien, soyons tout
c'est la lutte finale
groupons-nous, et demain (bis)
l'ınternationale
sera le genre humain
ıl n'est pas de sauveurs suprêmes
ni dieu, ni césar, ni tribun
producteurs, sauvons-nous nous-mêmes
décrétons le salut commun
pour que le voleur rende gorge
pour tirer l'esprit du cachot
soufflons nous-mêmes notre forge
battons le fer quand il est chaud
l'état comprime et la loi triche
l'impôt saigne le malheureux
nul devoir ne s'impose au riche
le droit du pauvre est un mot creux
c'est assez, languir en tutelle
l'égalité veut d'autres lois
pas de droits sans devoirs dit-elle
egaux, pas de devoirs sans droits
hideux dans leur apothéose
les rois de la mine et du rail
ont-ils jamais fait autre chose
que dévaliser le travail
dans les coffres-forts de la bande
ce qu'il a crée s'est fondu
en décrétant qu'on le lui rende
le peuple ne veut que son dû.
les rois nous saoulaient de fumées
paix entre nous, guerre aux tyrans
appliquons la grève aux armées
crosse en l'air, et rompons les rangs
s'ils s'obstinent, ces cannibales
a faire de nous des héros
ıls sauront bientôt que nos balles
sont pour nos propres généraux
ouvriers, paysans, nous sommes
le grand parti des travailleurs
la terre n'appartient qu'aux hommes
l'oisif ira loger ailleurs
combien, de nos chairs se repaissent
mais si les corbeaux, les vautours
un de ces matins disparaissent
le soleil brillera toujours.
uyan artık uykudan uyan
uyan esirler dünyası
zulme karşı hıncımız volkan
bu ölüm-dirim kavgası
yıkalım bu köhne düzeni
biz başka alem isteriz
bizi hiçe sayanlar bilsin
bundan sonra herşey biziz.
bu kavga en sonuncu kavgamızdır artık
enternasyonal'le kurtulur insanlık
tanrı, patron, bey, ağa, sultan
nasıl bizleri kurtarır
bizleri kurtaracak olan
kendi kollarımızdır
isyan ateşini körükle
zulmü rüzgarlara savur
kollarının bütün gücüyle
tavı gelen demire vur
bu kavga en sonuncu kavgamızdır artık
enternasyonal'le kurtulur insanlık
hem fabrikalar, hem de toprak
her şey emekçinin malı
tufeyliye tanımayız hak
her şey emeğin olmalı
cellatların döktüğü kan
bir gün onları boğacak
bu kan denizinin ufkundan
kızıl bir güneş doğacak
bu kavga en sonuncu
kavgamızdır artık
enternasyonal'le
kurtulur insanlık.
enternasyonal marşı ilk kez 23 temmuz 1888’de fransa’nın lille kentinde söylendi. sözlerini bir fransız işçi, eugène pottier, 1870’de yazdı. bestesi ise 1888’de yine bir fransız işçinin, pierre degeyter’in eseri.
enternasyonal’in serüveni birçok açıdan ilgi çekici: pottier kim ve niçin böyle bir şiir yazma ihtiyacını duydu? degeyter niçin besteledi? ilk kez nasıl ve neden söylendi? kısa sürede milyonlarca sosyalist, komünist ve ilerici işçinin marşı biçimine dönüşmesinin sırrı nedir? burjuvaziyi korkuturken işçi kitlelerine ve militanlarına nasıl cesaret kaynağı ve umut ışığı oldu?
paris komünü’nde bir işçi şair
enternasyonal’in sözlerini e. pottier yazdı. pottier (1816-1887) dönemine şair, siyasetçi ve halk adamı olarak damgasını vuran bir militan. 4 ekim 1816’da paris’te mütevazi bir sandık yapımcısı zanatkârın oğlu olarak dünyaya geldi. babası onu 12 yaşında okuldan alıp, yanında çırak yapmak istedi. fakat eugène baba mesleğinden hoşlanmadığı için kâğıt işçiliğini tercih etti.
1871‘deki paris komünü döneminde işçilerin hayatını iyileştirmek için kurulan şehir konseyinin üyelerindendi.
birçok sürgün ve siyasi sığınmacı komün taraftarı gibi pottier de, 17 mayıs 1873’te, gıyabında ölüme mahkum edildi. zor, sıkıntılı sürgün yıllarında abd işçi hareketiyle ilişki kurdu. komün’den çıkarılması gereken dersleri, komün’ün başarısızlık neden ve sonuçlarını anlattı. abd sosyalist parti kurucuları arasında yer aldı.
1880 affından sonra paris’e döndü. şiirleri dost ve tanıdıklarının yardımı ile 1887’de chants révolutionnaires (devrimci türküler) adıyla yayınlandı.
eugène pottier, 6 kasım 1887’de paris’te hayata gözlerini kapadı. cenazesi 9 kasım’da binlerce kişinin katıldığı, “yaşasın komün!” sloganları ve polisle yaşanan çatışmalar arasında kaldırıldı. pottier öldüğünde enternasyonal marşı henüz bestelenmemişti.
bir işçi tarafından bestelendi
lille şehri belediye başkanı olmak isteyen gustave delory ise o sıralarda yapacağı “seçim kampanyasına uygun bir marş” ararken, 1888’de paris’te, bir yıl önce ölen eugéne pottier’nin chants révolutionnaires isimli kitabındaki l’internationale şiirine hayran oldu ve lille‘ye geri döndükten sonra şiirin bestelenmesi için yetenekli bir müzisyen aramaya başladı. 15 temmuz 1888’de fabrika işçisi müzisyen pierre degeyter bu işi üstlendi ve birkaç gün içinde bildiğimiz enternasyonal marşı ortaya çıktı. gustave delory’nin lille belediye başkanı seçilmesinden sonra, fransız isçi partisi 14. ulusal kongresini lille‘de yapıldı.. fransa’nın dört bucağından gelen delegeler yanında w. liebknecht’in de aralarında bulunduğu almanya sosyal demokratları, avusturyalılar, ispanyollar, rumenler de kongreye katıldı. 23 temmuz 1896’da kongrenin sonuçlanması vesilesiyle düzenlenen eylem milliyetçilerce engellenmek istendi. saldırıya sosyalistlerin yanıtı topluca okunan enternasyonal marşı oldu. marş, değişik uluslardan delegeler tarafından öyle doğal okunmuştu ki, ondan sonra işçi sınıfının uluslararası marşı oldu ve sözleri hemen hemen her dile çevrildi.
işçi sınıfının enternasyonal marşı
uluslararası düzeyde de enternasyonal gittikçe tanındı. 1900’de paris’te toplanan uluslararası sosyalistler kongresi‘nde fransız delegeler birkaç kez enternasyonal marşını söylediler. 7 şubat 1904’te brükselli sosyalistler uluslararası sosyalist büro toplantısı sonrası bestecisi pierre degeyter’in de katıldığı enternasyonal marşı ve yaratıcıları adına özel bir şenlik düzenledi. 28 ağustos-3 eylül 1910’da kopenhag’da yapılan uluslararası kongrede 500 müzisyenden oluşan koro enternasyonal marşını söyledi. enternasyonal ilk okunuşundan otuz yıl sonra dünya işçilerinin dillerinden düşmez oldu.
sovyet sosyalist cumhuriyetler birliği’nde de enternasyonal, 1917 ile 1941yılları arasında ulusal marş olarak kabul edildi.
ispanya iç savaşında cumhuriyetçileri desteklemeye koşan uluslararası tugayların, cezayir’in bağımsızlığı için mücadele eden fransız devrimcilerinin, dünyanın neresinde olursa olsun haklarını arayan işçilerin, köylülerin, gençlerin, kadınların protestolarında tek ses olarak söyledikleri marş enternasyonal oldu.”
alıntı : evrensel, semra çelik, emek.org.tr
ingilizce, almanca, ve fransızca uyarlamaları da oldukça önemli cümleler içerir,
arise ye workers from your slumbers
arise ye prisoners of want
for reason in revolt now thunders
and at last ends the age of cant.
away with all your superstitions
servile masses arise, arise
we'll change henceforth the old tradition
and spurn the dust to win the prize.
so comrades, come rally
and the last fight let us face
the ınternationale unites the human race.
no more deluded by reaction
on tyrants only we'll make war
the soldiers too will take strike action
they'll break ranks and fight no more
and if those cannibals keep trying
to sacrifice us to their pride
they soon shall hear the bullets flying
we'll shoot the generals on our own side.
no saviour from on high delivers
no faith have we in prince or peer
our own right hand the chains must shiver
chains of hatred, greed and fear
e'er the thieves will out with their booty
and give to all a happier lot.
each at the forge must do their duty
and we'll strike while the iron is hot.
_
wacht auf, verdammte dieser erde,
die stets man noch zum hungern zwingt!
das recht wie glut im kraterherde
nun mit macht zum durchbruch dringt.
reinen tisch macht mit dem bedraenger!
heer der sklaven, wache auf!
ein nichts zu sein, tragt es nicht laenger
alles zu werden, stroemt zuhauf!
volker, hoert die signale!
auf, zum letzten gefecht!
die ınternationale
erkaempft das menschenrecht
es rettet uns kein hoeh'res wesen
kein gott, kein kaiser, noch tribun
uns aus dem elend zu erloesen
konnen wir nur selber tun!
leeres wort: des armen rechte,
leeres wort: des reichen pflicht!
unmundigt nennt man uns knechte,
duldet die schmach laenger nicht!
ın stadt und land, ihr arbeitsleute,
wir sind die staerkste partei'n
die muessiggaenger schiebt beiseite!
diese welt muss unser sein!
unser blut sei nicht mehr der raben
und der maechtigen geier frass!
erst wenn wir sie vertrieben haben
dann scheint die sonn' ohn' unterlass!
_
debout les damnés de la terre
debout les forçats de la faim
la raison tonne en son cratère
c'est l'éruption de la fin
du passe faisons table rase
foules, esclaves, debout, debout
le monde va changer de base
nous ne sommes rien, soyons tout
c'est la lutte finale
groupons-nous, et demain (bis)
l'ınternationale
sera le genre humain
ıl n'est pas de sauveurs suprêmes
ni dieu, ni césar, ni tribun
producteurs, sauvons-nous nous-mêmes
décrétons le salut commun
pour que le voleur rende gorge
pour tirer l'esprit du cachot
soufflons nous-mêmes notre forge
battons le fer quand il est chaud
l'état comprime et la loi triche
l'impôt saigne le malheureux
nul devoir ne s'impose au riche
le droit du pauvre est un mot creux
c'est assez, languir en tutelle
l'égalité veut d'autres lois
pas de droits sans devoirs dit-elle
egaux, pas de devoirs sans droits
hideux dans leur apothéose
les rois de la mine et du rail
ont-ils jamais fait autre chose
que dévaliser le travail
dans les coffres-forts de la bande
ce qu'il a crée s'est fondu
en décrétant qu'on le lui rende
le peuple ne veut que son dû.
les rois nous saoulaient de fumées
paix entre nous, guerre aux tyrans
appliquons la grève aux armées
crosse en l'air, et rompons les rangs
s'ils s'obstinent, ces cannibales
a faire de nous des héros
ıls sauront bientôt que nos balles
sont pour nos propres généraux
ouvriers, paysans, nous sommes
le grand parti des travailleurs
la terre n'appartient qu'aux hommes
l'oisif ira loger ailleurs
combien, de nos chairs se repaissent
mais si les corbeaux, les vautours
un de ces matins disparaissent
le soleil brillera toujours.
devamını gör...
2.
ateşin altı yeniden fransa'da körüklendi ,kızıl bayrakların dalgalanacağı günler geliyor ,faşizm yenilecek.
kapitalizm yok edilecek zafer marksizm'in olacak.
yaşasın devrim..
kapitalizm yok edilecek zafer marksizm'in olacak.
yaşasın devrim..
devamını gör...
3.
devamını gör...