marteniçka

baharın gelişinin kutlanması ve tarım ürünlerinde verimlilik olsun diye dilekler dinlenmesinin bir bahanesi olarak sürdürülen bir bulgar geleneği.

geleneğe göre şubat sonu ya da mart başında kırmızı ve beyaz yünden örülmüş bileklikler çeşitli dilekler dilenerek bileğe bağlanır, eğer mart ayı boyunca bir leylek görülürse çıkartılıp meyve veren ağaçların dallarına asılır. bu dileğinizin gerçekleşeceğine yoruluyor.

eski filan ama bizim kuzen tayfasında hala yapılıyor. dolayısıyla ben de yapıyorum. hiç leylek görmesem bile kafam gökyüzünde gezmek hoşuma gidiyor. gerçi geçen sene sağlam bir leylek sürüsü görmemle dileklerimin yıl boyunca kabul olacağını düşünüp sevinmiştim. sonuç yarı yarıya.

bu sene de eşe dosta hediye etmelik birkaç tane örüp bağlayacağım.

edit: an itibariyle kontrolsüz bir leylek sürüsü görmemle bu yılki martenicka furyamı başarıyla tamamladım. yehu.

yapıldı mı diye merak ettiğimdiiir. mart geldi suserlaaar. hadi kalkın örelim eşe dostaaa. ben ördüüüm.

hem kendime hem de en yakın arkadaşlarıma ördüğüm marteniçkalarım hazııır. umarım herkes için nefis bir ay olur. umut olur.*

mart’ın gelişiyle anneme ördürdüğüm kırmızı-beyaz ip. batıl inançlara sahip sayılmam ama marteniçkalar çok hoşuma gidiyor.umarım mart dilekleriniz gerçekleşir.leylek görmeyi beklemiyorum bilekliği çıkartmam için ayrı bir geleneği de var mı bilmiyorum bundan dolayı bileklik çürüyene kadar takacağım sanırım.

bulgar geleneği. kırmızı ve beyaz ipi, üç yıldır mart başında bileğime, leyleği havada gördüğümde de çıkarıp dileğimi dileyerek çiçeklenmiş meyve ağacına bağlıyorum. gökyüzünü izlemeyi çok severim, leylek göreceğim bahanesiyle de bütün ay gözüm yukarlarda, burnum havada ajhsjs. bu sene marta nine sağlık getirsin.

yaptım bakalım. kırlangıç ya da leylek kovalamaya hazırım.

rahmetli babaannem örüp takardı bileklerimize... asla aksatmaz balkanlardan getirdiği tüm geleneklerine itina ile uyardı. neredeyse vefatından beri takmamıştım ki bugün komşum getirdi bana. bir an gözlerim doldu ve çocukça sevindim... ahhhh güzel bahar tüm tazeliğinle yeşer bedenlerimizde!

veletken aile içinde pek meşhurdu bu gelenek. ama artık ne o eski gelenekler kaldı ne de leylek göresim var.

yılın ilk leyleği, bekleniyorsunuz.

eveet tarihler 1 mart'ı gösterdiğine göre bu başlığı hortlatmak farz oldu.

efendim trakya ve balkan taraflarında özellikle meşhur olan bir gelenek. martın gelişi ile kırmızı ve beyaz iplerle* ördüğünüz ya da örülüp size hediye edilen marteniçkalarınızı (kolayına kaçıp satın almak yasak! piyango bileti mi bu?!) güzel dilekler ile bileğinize bağlıyorsunuz. güzel dileklerden kastımız sağlık, bereket ve sair. yani aldığım maaş belli, tutup da lamborghini dileyince baba marta napsın? neyse efenim bilekliğinizi uçan bir leylek görünce çıkartıyor ve meyve veren bir ağaca asıyorsunuz. işte bu kadar!

herkese dileklerinin kabul olduğu, bahar gibi tazelenip yeşerdikleri bir ay diliyorum.

az önce programda görüp "dur bakayım, başlığı yoksa açayım" dedikten sonra unuttuğum gelenek. benim yapacağım iş bu kadar olur işte.

tabii ki böyle saçmalıklara inanmıyorum. fakat işte insanlara neşe veren bu tür gelenekler boş da olsa sinirime dokunmuyor (düğünler hariç) çünkü zaten yaşamaktan bezmiş olan ülke halkının içini kelebeklendiren pek az şey var. bırakalım da insanların yüzü biraz gülsün, değil mi?

ilbaharda usul usul yürü, doğa ana hamiledir...
bir kızılderili sözü. doğaya saygılarına ve hayat felsefelerine herzaman hayranım. bugün baharın ilk günü. marteniçkalarimizi taktık, dileklerimizi tuttuk doğanın uyanmasını ve leylekleri bekliyoruz. bileklikleri doğaya bırakıp dileklerimizin kabul olması için.

yüzyıllardır süren balkan geleneği, marteniçka 1 mart’tan başlayarak martın sonuna kadar takılan, beyaz ve kırmızı yünden yapılan bir süstür. baharın gelişi münasebetiyle geleneksel baba marta (marta nine) günleri başlar. bu günde bulgarlar yakınlarına ve arkadaşlarına “martenitsa” olarak adlandırılan sembolleri, yıl boyu sağlık ve güç dileğiyle hediye ederler. âdete göre, martenitsalar kırlangıç veya leylek görünceye kadar taşınırlar. martenitsalarda kullanılan beyaz renk uzun ömrü, kırmızı renk ise sağlık ve gücü temsil eder.

geleneksel hali yünden olsa da, ellerin sürekli suyla teması gibi bir durum söz konusu ise makrome ya da pamuklu türde bir iple örülmesi şart olur marteniçkanın bileğinizde düzgün durması için.

bu sene biraz abarttığımdır.

daha marteniçkalarımızı bileğimize takmadan leylek yavrusuna denk geldim şubatın ilk haftası hemde 10-15 kadar. adana nın içinden sulama kanalları geçer. ışıkta beklerken kanalın içinden yükseliverdiler. kapadım gözlerimi hemen uğurunu kaçırmayayım görmedim derim diye daha marteniçkamızı takamadan uçtu gitti leylekler

omru hayatimda ilk kez duydugum bulgar geleneği.
normalde kirmizi ve beyazin yan yana gelisini gorsel olarak hos bulmam. ama bununla ilgili yazilari okurken bile icim kipir kipir oldu. ciddi anlamda insana enerji yukluyor.
keske bugun birileri bana bunu taksaydi! içimde ukde kaldi bak simdi:(
takanlar da umarim en kısa surede leylegi gorur de dileklerine kavusurlar. cok amin:)

kendine alamama, sadece başkasına hediye edebilme özelliği ile beğendiğim bir bulgar geleneği.

biri bana da yapsa keşke dediğim mart ayı şans bileklikleri çok beğeniyorum ama yoğunluktan fırsat bulamadım hiç.

1 mart itibari ile başlayan bir göçmen geleneği.
şimdi sırada martın sonuna kadar bir leylek görmek ve daha sonrada meyve veren bir ağaca bileklikleri dilekler eşliğinde bağlamak.

macır kızanların narin bileklerini görmeyi umuyorum. henüz ilk gün. yine de belli olmaz.