rönesans

15-17. yüzyıl arasında ortaçağ ve barok dönemler arasında kalan bir dönemdir. müzikte madrigal ile seküler müziği öne çıkaran ve opera gibi müzikal tiyatroların temeli atılan, polifoni ile yüzyıllar boyunca devam edecek batı müzik kültürünün temelini atan, sanatta ise yine seküler sanatı öne çıkaran dönemdir. antik yunanların bilgeliği ve sanatı önplanda tutulmuştur.

bu güzel dönemin atmosferini hissetmek isteyenler assassin's creed 2 oyununu oynayabilirler. oyunun grafiğini, senaryosunu geçtim oynamak için tek amacım o dönemi hissetmektir.

en önemli sanatçısı leonardo da vinci olan ''yeniden doğuş'' dönemidir.

avrupa'nın bugün bu kadar gelişmesinin de en önemli sebeplerinden biridir ayrıca.

manası çok derin bir orhan veli şiiri.

rönesans bir tablodur
hep o tabloda ki ihtişamıyla
bugün yerini korumaktadır.

14.yüzyılın ortalarından 17. yüzyılın ortalarına kadar sürmüş, feodal ortaçağ'dan kapitalist toplumsal oluşumlara geçiş dönemlerinde her ülkede değişik izler bırakmış avrupa kültür hareketidir.

sadece sanata değil bilimin de din inancının önüne geçtiği büyüleyici bir dönem. michaelangelo'nun sistine şapeli için evrenin ve dünyanın yaratılışını tasvir ettiği o büyüleyici, paha biçilemez eseri ortaya koyması ve özellikle erkek vücudunun öne çıktığı birebir, her ayrıntısıyla yaptığı heykelleri ve dönemin en yaşanılası, en güzel şehri olan florensa... da vinci, rafael ve daha nice örnek alınası bilim, sanat, felsefe ile ilgilenen dahi insanlar..
italya'nın dünyaya verdiği en güzel hediyedir bence.

yukarıda yazılarda bahsedilmiş. rönesans, ''yeniden doğuş'manasına gelir. ne ifade eder peki? italya'da sanat ve yazı alanındaki canlanışı ifade eden bir kavram.
ilk olarak, giorgio vasari denilen bir adam kullanmış bu lafı.
kullandığı yer ise, le vite de piu eccelenti architetti, pittori, et scultori italiani isminde bir kitap.
konudan bağımsız dipnot: kitap sanatçıların hayat hikayelerini anlatmakta olan, ilk baskısı 1550'de ve ikinci baskısı 1568'de yazılmış bir kitap.
vasari'ninde bir ressam olduğunun altını da çizelim. tr.wikipedia.org/wiki/En_M%...
şimdi arkadaşlar bu hareket italya'da başlıyor, eski grek yada roma kültürüne yöneliş, hümanizm, bireycilik, efenime söyleyim; geometrik uyum. bu döneme damgasını vurmuştur...
bence tarihte, insanlığın geliştiği , pik yaptığı dönemler ekonomik olarak insanların belli bir refah seviyesine eriştiği dönemlerdir. işte 15,16 yy'da italya'nın şehir devletleri olması, ticaretten kaynaklı gelişme ''yeniden doğusu'' hızlandırmıştır.
bu sebeple italya'da başlayan rönasans hareketleri, tüm avrupa'ya yayılacaktır.
başta italya olmak üzere zenginleşmiş ve sanatı destekleyen aileler çoğalacaktır.
italyadaki ünlü medici ailesi buna en iyi örnektir.
bunun dışında, aragon, sforza, este, gonzaga aileleri için ünlü ressam, yazar çizer, heykeltraşları, statü göstergesi olarak tabiri caiz ise ''onlarla bir fotoğraf çektirebilmek'' için evlerine davet edecek ve bu italya'da muazzam bir dönemin ilerlemesini sağlayacaktır.
bu aileler tarafından, eski roma kalıntıları üzerine kazılar yapılacak, sanatçıların eski roma'yı inceleme fırsatı bulmasına neden olacaktır.
bu dönemde, özellikle resim sanatçıları, sembolizmi terk etmiş, natüralizme dönmüşlerdir.
resim alanında natüralizmin başlangıcını giotto di bondone atmıştır diyebiliriz. masaccio, uccello,mantegna dönemin ilklerinden sayılabilecek ressamlardır.
donatello, michelangelo ise; zaman yolculuğu yapabilsek, ''pietanın ağıdını''yapışını izleyebilsek diye, iç geçirdiğimiz heykel sanatçılarıdır.
yukarıda, antik roma ve grek döneminin etkili olduğunu ve bunun nedenlerine değinmiştik. mimarların burada baz aldığı en önemli eser, vitruvius'un mimarlık üzerine on kitabı isimli eski olacaktır. bu kitap simetri ve orantı konulu idi. (m.ö 70-80)
bu sebeple bu dönemin mimarları, görsel düzen denge ve her şeyin merkezi insan öğelerini eserlerine yansıtmışlardır.
dönemin önemli mimarları, brunelleschi, alberti,bramante vss
döneme damgasını vuran isimlerse, kuşkusuz leonardo da vinci, raffaello, michelangelo'dur.

avrupa'nın keskin bir yükselişe geçtiği dönemdir. dinin etkisi azalmış, çok önemli sanatçılar yetişmiş ve bunlar bilimin gelişmesine önayak olmuşlardır. gerçekten enteresan bir dönemdir, sokağa çıktığınızda herkesin fazıl say olduğunu düşünün.

günümüzde halen yaratıcıdan kitaptan medet uman insanları gördükçe acıyorum sadece.

denince aklıma gelen;
şantiyesinde sabahlayarak can vermeden çalıştığım firma ismi. atlatamıyorum...

sanıldığının aksine avrupa keskin bir yükselişe geçmemiştir. ciddi anlamda büyük acılar yaşamıştır. rönasans olarak tabir ettiğimiz dönemde bile yobazlık yani skolastik düşünce hala hakimdir. rönasans ve reform sonrası dönemde yükseliş başlamıştır.

yeniden doğuş demek

rönesans kültür emperyalizminin etkisini simgeleyen bir sözcük. akımın çıktığı yer olan italya'da, italyan diliyle rinascimento olan sözcük dünya geneline fransızca telaffuzuyla yayılmış.
bir dönemin lingua franca'sı olan latince ölmüş, ondan dönüşerek ortaya çıkan italyanca'nın hükmü geçmiyor. mimaride, resimde, güzel sanatlarda ve düşünce biçimlerinde antik değerlerin yeniden doğuşu anlamını taşıyan rinascimento sözcüğü dönemin lingua franca'sı olan fransızca söylenişiyle yaygınlaşıyor. hayatın ufak tefek şakaları bunlar.

rönesansın ortaya çıkışı ilginçtir. hep klasik bilgilerden bahsedilmiş. rönesans'ın kökü islamın altın çağına dayanır. bugün batı sokrates'i, tales'i, platon'u biliyorsa bunun sebebi, 9-10. yüzyılda ortaya çıkmış islam filozoflarıdır. efendim bakıyoruz ki bu dönem sonrası çevrilen kitaplar ille de doğu roma kütüphanesine taşınıyor. zira bizim aptal müslümanların hiç biri açıpta bakmıyor bu nüshalara. batı da ise durum farklı. bir arayış içindeler.

biliyorsunuz ki roma aleric tarafından 410 yılında yağmalanıyor. bu yağma esnasında bir çok eser, kitap yağmalanıyor. bu, batı için büyük bir eksiklik ifade ediyor. konstantin, istanbul'u bulduğu vakit küçük bir bataklıktan ibaret. burayı düzeltmek uzun zaman alıyor. roma da ki eserlerin büyük kısmı aynı yerinde kalıyor. dolayısıyla büyük yağma zamanı bir çok eser telef olmuştur.

1204 yılında ise güzide istanbulumuzun, bugünkü gibi, içinden geçiliyor. bu inanılmaz bir felaket. bir çok nadide eser çalınıyor. hatta aç gözlü haçlılar o kadar zaptedilemez hale geliyor ki, imparatorun sarayının kapılarında ki altınlar bile yağmalanıyor. o dönemler doğu roma bilim anlamında iyi bir konumda. bu yağma, bir darbe niteliği taşır.

buradan sağ çıkan eser ve kitaplar, osmanlıların istanbulu kuşatmasıyla eski başkent roma'ya taşınmıştır. osmanlıyı surların önünde gören generaller, imparatora roma'ya kaçması ve yardım alması gerektiğini söyler. bu sebeple 15. yüzyılda roma'ya giden imparator konstantinos, yanında burada ki eser ve kitapları da götürür. bu, rönesansın sıçrama yapmasını sağlar. bu kitaplar çoğaltılıyor. getirilen sanat eserleri, başta medici ailesi olmak üzere, bir çok aileyi etkiliyor. bu da hamilik olayını tetikliyor. sonucunda onlarca güzide eser günümüze kadar geliyor.

rönesans, bir çok dala ayrılır. tek bir bütün değildir. din tarafı ayrı, bilim tatafı ayrıdır.

nasıl kokuyordu acaba?

istanbul'un osmanlı'nın eline geçmesiyle başlamıştır.

rönesans (renissance), 14. ve 17. yüzyıllar arasında avrupa'da yaşanan sanatsal, kültürel, bilimsel ve toplumsal bir dönüşümdür.
rönesans, antik yunan ve roma kültürüne dayalı bir anlayışın yeniden keşfedilmesi ve benimsenmesi ile tanımlanır. rönesans, sanatsal ve kültürel açıdan avrupa'yı antik dünya kültürüne yaklaştırdı ve insanların dünyayı ve kendilerini daha iyi anlamaya başlamasına yol açtı. rönesans, insanların düşüncelerine ve davranışlarına etkisi hâlâ günümüzde de devam eder.

(bkz: hümanizmin italya’daki etkileri)

yakalayabilen ülkeler kendini kurtardı. yakalayamayanlar ise ortadoğu çöplüğünde sürünmeye devam ediyor.

orta çağ ve reform arasındaki tarihsel dönem olarak bilinir/ yeniden doğuş hareketidir.
resim, edebiyat, mimari olmak üzere sanat dallarında altın çağın yaşandığı bir dönem olması ile bilinir.