sanat filmi

filmler olayı değil, durumu anlatır. anlattıkları da olağan ve durağan hayatı birebir yansıtmalarıdır. filmler herkesi sarmaz, izleyiciyi sıkar, uykusunu getirir. daha çok aydın tabakaya hitap eder. karakterler az konuşan, sessiz ve tılsımlı yapıdadır. filmlerin ses seviyesi o kadar düşüktür ki tv'nin sesini açmak gerekir. öyle davudi ses ya da dublajlı sese rastlayamazsınız. görüntü loş, karanlık ve yarı karanlıktır. önceleri ömer kavur ,yavuz özkan , tunç başaran , atıf yılmaz gibi yönetmenler bu filmlerin temsilcileriydi, şimdi ise nuri bilge ceylan ve zeki demirkubuz bu geleneği sürdürüyorlar.

sanat filmi deyince aklıma yeşim ustaoğlu gelir. bana sanat filmlerini sevdiren yönetmendir kendisi. pandoranın kutusu, araf, tereddüt filmlerini izlenmesi için tavsiye ederim.

genellikle sıkıcı olmakla suçlanan film türüdür. aslına bakacak olursak sanat filmi diye bir şey de yoktur. amerikada sinema endüstrisinin inanılmaz bir hızla yükselişine engel olamayan fransızların uydurduğu bir kavramdır sanat filmi kavramı. fakat uydurma bile olsa bir gerçeklik taşıdığını da söyleyebiliriz. peki bir filmi sanat filmi yapan nedir? diye soracak olursak kesin cevaplara ulaşamayız.
genel bir tanım yapacak olursak şöyle denilebilir: sahnelerin yüzeyde görünen anlamların dışında ikincil anlamlarının da bulunduğu, dolayısıyla anlatının katmanlaştırıldığı film türleridir denilebilir.
edit: imla

resim, müzik, edebiyat, heykel, tiyatro, sinema vs sanat dalı olarak tanımlanır fakat bu alanlarda üretilen her eser sanat eseri olarak kabul edilmez. bir eseri sanat eseri yapan şey, kendi alanında ustalıkla icra edilip, sanat tüketicisinin beğenisini kazanmaktır. sanat tüketicisi dediğimiz otoriteler ise ortaya konan eseri yorumlayabilecek yetide olan sanat tarihine hakim kişilerdir.

misal bir sanat filmi olarak square adlı filmi ele alalım sıradan bir sinema izleyicisi bu filmi izleyip çok beğendim bu sanat filmi dediğinde bu film sanat filmi olmuyor. bu film henüz vizyona girmeden sinopsisi hakkında sinema yazarları ve eleştirmenleri üzerinde konuşup yazıp çiziyor, filmin ilk gösterimine bu bahsettiğim sinema otoriteleri davet ediliyor ve sonrasında filmi değerlendirip hakkında bir takım yargılara varıyorlar anlamlandırmaya yorumlamaya çalışıyorlar ve belli bir süre sonra bu filmden sanat filmi diye bahsedilmeye başlanıyor.

sinema ve tiyatro diğer sanatlar gibi yekten icra edilebilecek alanlar değildir kolektif sanat eserleridir. birden fazla alanında uzman kişinin ortak çalışmasına dayanır.

belli bir kültürel seviyeye ulaşamayan her birey sanatı anlama ve anlamlandırma, ayırt etme noktasında tıkanıp kalır. eğitimsiz kulaklar, kulağına hoş gelen her ezgiyi sanat zannedebilir, eğitimsiz gözler picassonun eserlerini saçma bulabilir.

kafa sözlükte yazar olduğum için tercih ettiğim filmlerdir.

maalesef ülkemizde sadece 'elit' kesmin izlediği film türü olarak addedilen sinema.

size diyeceğim tek şey, gözetleme kulesi'ni izleyin.

muazzam bir filmdi.

sıkıcı derler ama değildir, anlaması güçtür. anlamayan insan bahaneler üretir bu da onların
başında gelir. anlamak için filmin içine girmek,onunla beraber yoğrulmak gerekir. yeni pencereler açar size sanat filmi, bakış açınızı değiştirir.

herhalde yazmaktan keyif alacağım en güzel konu bu olacak. aslında sanat filmi sahte bir tanımdır. yani film zaten sanattır demeyeceğim, film aslında neyi anlatır gibi bir sorudan yola çıkarsak, ortada cevaplanması gereken tek sorunun bu olduğunu anlayabiliriz. aslında film bir çok şeyi anlatır ama sanat filmlerinin ortak özelliği yönetmenle ilgilidir. yani filmde anlatılmak istenen şeyden yönetmen ne anlıyor gibi bir şeydir aslında. o yüzden üst düzey (böyle diyelim, bu arada sterisk kullanmıyorum :)) filmlerde izleyiciler bir filmden çıktığı zaman o yönetmen hakkında birşey öğrenir, hatta yönetmenin hayata bakışını bile farkeder ve anlar. mesela david lynch (ilk aklıma gelen deha) üst düzey apolitiktir ama psikanalizin bir oyun değil neredeyse hayatın gerçekliği olduğunu düşünür, o yüzden saplantılar, nevrozlar gibi semptomları insanı anlamın yada sorunu anlamanın bir yolu olduğunu düşünür, hayata karanlık ve karamsar bakar v.s) buradaki tek sorun şu , bizde sanat filmi adı altında yapılan hiçbir filmde yönetmeni anlayamazsınız mesela. mesela nuri bilge ceylan, semih kaplanoğlu v.s. bu yönetmenlerin mesela dünya görüşü hakkında hiçbir fikrim yok. yaptıkları filmler kalitesiz değil ama bence asla öyle uzun uzadıya analiz edilecek filmler bile değiller. sahte entel filmleridir hepsi. bir tek biraz taylan kardeşleri severim, onlarda cohencidir, karakter studio işlerini iyi bilirler, ve iyi sinemacıdırlar.

peki iyi sinemacı olmak nedir, aslında bir yolu yoktur, sadece ne anlatmak istediklerini izleyicilerin gözünün içine sokarlar adeta (bu benim tanımım) ama nuri bilge ceylan seyrederseniz 3 saat boyunca anlamsız bakan insan bakışlarından analam çıkarmaya çalışırken heder olmuş ve sinemadan çıkan insanlardan olabilirsiniz. sahi nedir bu nuri bilge ceylan sevdası?

peki bu tarz (yukarıda bahsettiğim sinemanın) bir türü var mı? aslında yönetmen sinemasıdır basitçe, sanat sineması değildir, ama insanlar diğer kalitesiz??? yapımlardan böyle ayırmayı tercih ettiğiiçin böyle adlandırılıyor, saygı duyarım ama işin içine kieslowski gibi sıradan olmayan yönetmenler girince iş sanat değil aktöryel sinema giriyor. aslında bir yönetmenin kendi ile olan sorunlarını bile işleyebilir bir film..

anlaşılsa güzel film aslında *

(bkz: mubi)

sean penn - milk (2008).
en iyi erkek oyuncu oscarı.
en iyi özgün seneryo oscarı.

çoğunlukla akmayan, durağan ilerleyen filmlerdir. sanat filmi çeken yönetmenlerin gişe derdi de pek yoktur. var mı gişede patlatayan sanat filmi bilmiyorum ama seyirciyi çok kendine çekmiyor herkese hitap etmiyor yani. daha aksiyonlu film seçenekleri varken adam kalkıp da solarisi izlemiyo atiyorum.
ahım şahım anlamasam da sanat filmi izlemeyi seviyorum ama her sanat filmini değil tabi ki. bazıları gerçekten hiç akmıyor, bana izlerken zevk vermiyor. tutup da sanat filmi abi ya diye her şeyi izleyecek değiliz.
kendi çevremde gözlemlediğim bir şey de şu genelde dram filmi izleyen insanlar bir zaman sonra sanat filmlerine de sarıyor. bende de biraz öyle olmuştu. bu filmleri neden sevdiğimi de bilmiyorum. adamın biri oturuyor dümdüz yemek yiyor 10 dakika adamın sessiz sessiz yemek yiyişini izliyorum.*

diğer filmler zanaat filmi mi diye düşümdürten ve aslında doğru dile getirilişin "festival filmi" olduğuna inandığım film türüdür.

bu filmleri izlerken yaşanacak can sıkıntısı korkunçtur. filmin sonundaki jenerik yazılarının görünmesiyle gelen raadlama hissi ise paha biçilemez.
''oh bee nihayet bitti''
normal sözlük dizi film kulübünün bu haftaki konsepti sanat filmi, filmin jeneriğini görenleri şimdiden ''başarı''hikayelerinden dolayı kutlarım *. ben başardım darısı diğerlerine.

sanat filmi ismi altinda sacma sapan seyler izletiyorlar.
bir zamanlar anadolu'da filmini çok öven kişilere ne anlatiyor dedigimde kitlendi kaldılar.
sanat filmi pişmanlıktir, sanat filmi diye bir sey yoktur.

o filmler sizin için değil.

net bir sona bağlanmaması, klasik müziğin tercih edilmesi, çıplaklık, filmi izledikten sonra sayfalarca inceleme yazılabilecek metaforlar

buffalo 66 sanat filmi olabilir. aynı şeyi i origins için de düşünüyorum.

the pianist

(bkz: mubi)

eksiği ziyadesiyle dolduruyor.