sana hasret sana vurgun gönlümüz neredesin mavi gözlüm nerde bu gemi bu karadeniz sarı saçlım mavi gözlüm nerde nerde nerdesin dost

semiha es - ilk türk kadın savaş muhabiri ve fotoğrafçısı

semiha es 1912 istanbul doğumludur. küçüklüğünde evinde bulunan bir makine ile fotoğraf çekmeye başladı. o zamanlarda, cumhuriyet gazetesinin düzenlediği bir güzellik yarışmasına başvurur ama yaşı küçük olduğu için kabul edilmez. umutsuz bir şekilde dönerken hayatının aşkı, o dönemin ünlü gazetecisi hikmet feridun es ile karşılaşır. türk filmini andıran bu hikaye, semiha'nın annesinin ona zengin birini bulmasıyla ve semiha'nın da evden kaçıp, büyük aşkına gitmesiyle yani evlilikle son bulur. eşi ona fotoğraf çekmeyi öğretir ve dünyayı gezmeye başlarlar. hollywood starlarından, afrika yerlilerine daha sonra da kore savaşının fotoğraflarını çekmeye başlar. kore'de 3 yıl, vietnam'da ise 5 yıl savaş fotoğrafçılığı yapar. hürriyet gazetesindeki yazısı dikkat çeker ve okuyucuları bir sonraki yazıyı merakla bekler. türkiye'nin ilk kadın savaş fotoğrafçısı olan semiha es'in hikayesi böyledir. eşi 1992'de, kendisi ise 2012 yılında hayatını kaybeder.

marie curie - nobel fizik ödülü alan ilk kadın

babasının fizik öğretmeni olmasıyla, bilime ilgi duyan fransız bilim insanı marie curie, 1893'te fizik bölümünü 1894'te ise matematik bölümünü birincilik ile bitirdi. doktorasını yaparken, uranyumla yaptığı deneyler sonucu radyoaktiviteyi keşfeden marie curie, 1903 yılında fransa'da gelişmiş bilim alanında doktora unvanını alan ilk kadın oldu. aynı yıl marie doktora hocası olan antoine henri becquerel ile paylaştığı nobel fizik ödülü'nü alarak, tarihte nobel ödülü alan ilk kadın oldu. üstelik ödülü aldığı törende konuşma yapmasına izin verilmeyip, konuşmayı eşi pierre curie yaptı.

remziye hisar - ilk türk kadın kimyager

1902 yılında üsküp'te dünyaya gelen remziye hisar, cumhuriyet döneminin çağdaş bilimin öncülerinden ve kimya mesleğinin ilk kadın öncüsüdür. darülfünun'da fen bilimleri eğitimi alan ve sorbonne üniversitesinden doktoro derecesiyle mezun olan ilk türk kadındır. bu kimya bölümünden üç kadın öğrenciden sadece birisidir. kimya alanında bu kadar başarılı olmasının altında kendi deyimince; buluşlarda keşifler hep yabancı isimlerin yer alması onu üzmesi ve bu dalda başarılı olursa bir türk isminin yer almasını sağlayabileceğini düşünmesiydi.

rosa parks - amerikalı insan hakları savunucusu

rosa parks terzilik yapan siyahi bir kadındı. 1955 yılında otobüslerde beyazlara yer verme kuralına uymadığı için tutuklandı. parks'ın çıkardığı bu isyan birçok şeyin başlangıca neden oldu.. kamu düzenini bozmak suçundan dolayı tutuklanan parks, kefalet parası ödenince serbest bırakıldı. 5 aralık günü rosa parks mahkemeye çıkarıldı. aynı gün montgomery'de neredeyse bütün siyahilerin katıldığı bir otobüs boykotu gerçekleştirildi. bir yıldan uzun bir süre devam eden bu eylem, 1956 yılının aralık ayında otobüslerdeki bu uygulamaya son verilmesiyle eylem başarıya ulaşmış oldu.

anne frank - günlük yazarı

nazi almanya'sının simge isimlerinden biri olan anne frank almanya doğumlu olup, nazilerin almanya'yı kontrol altına almasıyla ailesiyle birlikte hollanda'ya gitmişlerdir. 2. dünya savaşı sebebiyle hollanda'daki yaşamını yazdığı günlüğü ile tanınmaktadır. daha sonra almanların hollanda işgaliyle amsterdam'da mahsur kalan aile, evdeki kütüphanenin gizli bir odasına saklanmışlardı. aile nazi toplanma kamplarına gönderildi. hayallerini ve yaşadığı her şeyi günlüğüne yazan anne, bu günlüğü bir kitap haline getirmek istiyordu. tifüse yakalanmasıyla savaşın bitimine 2 ay kalan hayatını kaybetti. ailelerinden bir tek babasının kamptan kurtulmasıyla, kızının günlüğüne ulaşıp, 1947 yılında günlüğü anne frank'in hatıra defteri ismi ile kitap haline getirtilmiştir.

leman bozkurt altınçekiç - ilk türk kadın jet pilotu


leman bozkurt altınçekiç ilk türk kadın jet pilotudur. liseyi bitirmesiyle türkkuşu inönü tesisleri'nde planör eğitimi aldı. 1954 yılında ise silahlı kuvvetlere, kadınların alınmasıyla ilgili karar çıkınca, izmir hava harp okuluna başvurup, 1955 yılında eğitime başladı. 1958'de eskişehir'deki jet eğitim filosuna katılıp, eğitimini tamamladı. nato kuvvetlerinde ilk ve uzun zaman boyunca tek kadın jet pilotu olmasıyla anılıyor.

selma rıza - ilk türk kadın gazeteci

1872'de dünyaya gelen selma rıza, tanzimat döneminin ilk türk kadın gazetecisidir. ailesinden gizlice kaçarak paris'e jön türk hareketine katılan abisinin yanına gitmişti. sorbonne üniversitesi'nde eğitimini tamamladı. ittihat ve terakki cumhuriyeti'nin tek kadın üyesi ve kızılay'ın kurucularındandır. istanbul'da müslüman osmanlı kadınları için okullar açılaması için mücadele etmiştir.

amelia earhart - atlas okyanusu'nu tek başına geçen ilk kadın pilot

atlas okyanusu'nu uçakla tek başına geçen ilk kadın pilottur. 1. dünya savaşı sırasında hastanelerde hemşirelik yaptı. 1932'de newfoundland'dan irlanda'ya uçarak atlas okyanusunu geçmiştir. abd'nin bir ucundan diğer ucuna geçtiği uçuşundan sonra, 1935'te newfoundland- irlanda arasındaki mesafeden daha uzun olan hawaii-california arasını tek başına uçan ilk kişidir. 1937'de fred noonan ile birlikte dünya turuna çıktı. yolculuğun üçte ikisi tamamlandığı sırada, atlas okyanusu'nun ortalarında kayboldu. 1937'de kaybolup 1938'de öldüğü ilan edildi. ama ne uçak parçalarına ne de herhangi bir ize rastlanılmadı.

lale orta - ilk türk fıfa kokartlı kadın hakemi

dünyada ve türkiye'de futbol organizasyonları üzerine analitik bir yaklaşım tezi ile kadın futbol doktorası olan lale orta, türkiye'nin ilk kadın futbol takımı olan dostlukspor'da kaleci ve kaptan olarak yer almış. bunun yanında türkiye'nin profesyonel futbol liglerinde antrenörlük yapabilecek diplomayı alarak ilk kadın futbol antrenörü olarak tanınıyor. 1986-2005 yılları arasında futbol hakemi olarak profesyonel ve amatör toplamda 500'ün üzerinde maçta görev aldı. türkiye profesyonel birinci, ikinci ve üçüncü lig'inde maç yöneten ilk kadın hakem olmuştu. sadece ulusal değil uluslararası olarak da ismi duyulan orta 1995'te fıfa tarafından seçilen 27 ülkeden 54 kadın hakem arasına girerek "dünyanın ilk fıfa kokartlı hakemleri" arasında yer aldı.

afife jale - türk tiyatrosunda sahneye çıkan ilk kadın tiyatrocu

türk tiyatrosunda sahne alan ilk kadın tiyatrocu olan afife jale, 1902 yılında istanbul'da doğdu. hüseyin suat'ın "yalamar" adlı oyununda emel rolünü oynamak üzere sahneye çıktı. afife jale'nin tiyatroya olan tutkusu ve o zamanlarda müslüman kadınların sahneye çıkmasının yasak olması nedeniyle ağır bedeller ödemiştir. 1923 yılında mustafa kemal atatürk'ün bu yasağı kaldırmasıyla sahneye çıkmaya devam etti. sahne aşkıyla hiçbir şeyden korkmadan birçok kadına ilham oldu.

coco chanel - fransız moda tasarımcısı

fransız moda tasarımcısı ve chanel markasının kurucusu coco chanel, “moda geçicidir ama stil kalır.” sözüyle modaya yepyeni bir bakış kazandırmıştır. kabarık etekler, süslü şapkalar ve diğer abartılı şıklığa rahatlık kavramını ekleyerek konforu ön planda tutan kendi tarzını yarattı. kendinden taviz vermeyen tavrı, devrimci ruhu ile kurduğu lüks moda evinin yanı sıra moda dünyasına bıraktığı izlerle mirasını yaşatmaya devam ediyor.

dorothy hodgkin - protein kristallografisi bilim dalının kurucusu

nobel ödüllü dorothy hodgkin; kolesterol, penisilin, b12 vitamini ve insülin moleküler yapılarının kaşifidir. tam 35 yıl süren çalışmalarının ardından, insülin yapısını çözmeyi başarmıştır. florence nightingale’den sonra başarılı çalışmalarından dolayı 60 yılda bir kraliyet tarafından başarı ödülü’ne atanan ikinci kadın oldu.

ındira gandhi- hindistan’ın ilk kadın başbakanı

hindistan’ın ilk kadın başbakanı olarak karşımıza çıkan ındira gandhi, göreve geldiği zamanlarda ülkesinin zor zamanlarla mücadele etmesini sağlayarak dağılmasının önüne geçiyor. ayrıca uzun bir süre başbakanlık görevini sürdüren gandhi, ikinci başbakan unvanına da sahip oluyor.

sabiha gökçen - türkiye’nin ilk kadın pilotu

türkiye’nin ilk kadın pilotu olan sabiha gökçen, aynı zamanda atatürk’ün manevi kızıdır. türk kadının her alanda başarılı olabileceğine inandığı için kendini bu alanda geliştiren askeri pilot gökçen, havacılık alanındaki başarılarından dolayı “9 numaralı murassa (iftihar) madalyası” ile ödüllendirilmiştir. 1991 yılında ise uluslararası havacılık federasyonu altın madalyası’nı almaya hak kazandı. bu sayede gökçen, abd’de düzenlenen kartallar toplantısı’nda dünya havacılık tarihine adını yazdıran 20 havacı arasından bu ödülü alan ilk kadın olma ünvanına da sahip olmuştur.

frida kahlo - meksikalı ressam

yaşamın büyük bir kısmını coyoacan’da geçiren ve burada dünyaya gelen frida kahlo, yaptığı resimler ile dönemin ikonlarından biri olmuştur. 18 yaşında geçirdiği kaza sonucu yatağa bağımlı hale gelmesi ve acılı yaşamını resmetmeyle başlayan ressamlık hayatı onu dünya tarihine ismini yazdıran kadın ressamlardan biri haline getirdi. kahlo’nun meksika’daki evi de, ülkenin en sık ziyaret edilen müzelerinden biri.

florence nightingale - istatistikçi

dönemin çok ötesinde bir görüşe sahip olan florence nightingale, italya’nın floransa şehrinde dünyaya geldi. 19. ve 20. yy’ın başlarında bir meslek olarak görülmeyen hemşireliği tüm dünyaya kabul ettirdi ve modern hemşireliğin kurucusu oldu. yaşamı boyunca içlerinde türkiye, almanya ve ingiltere bulunan çeşitli ülkelerde hemşirelik yaparak özellikle de savaş dönemlerinde pek çok askeri tedavi etti.

marilyn monroe - oyuncu

asıl ismi norma jeane montenson olan marlyn monroe, 1926 yılında los angeles’ta dünyaya geldi. 36 yaşında yaşama veda eden yıldız, hem güzelliği hem de sansasyonel hayatı ile bugün bile hala adından söz ettiren bir idol oldu. monroe’nin yaşamı boyunca ve sonrasında kapak yüzü olduğu sayısız derginin yanı sıra çeşitli kurumlardan aldığı pek çok ödül bulunuyor.

anna lee fisher - kimyager, doktor ve eski bir nasa astronotu

anna lee fisher, 1949 yılında abd’nin new york şehrinde dünyaya geldi. anna’nın tarihe adını yazdıran başarısı ise uzaya giden ilk anne olmasıydı. aslen kimyager olan astronot fisher, 1984 yılında uzaya gitti ve kadınların yaşamına bambaşka bir boyut getirdi. uzaydan döndüğünde yılın annesi ve yılın kadını seçildi. daha sonra nasa üstün hizmet madalyası’nı alarak tüm hemcinslerini ve anneleri gururlandırdı.