1.
kök hücre nakli
(bkz: bağışıklık sistemine format atmak)
kanser, bağışıklık hastalıkları ve genetik bozukluklar için kullanılan, vücudu adeta yeniden başlatanbir tedavi yöntemi. olay basit ama riskli: hastanın hasarlı ya da hatalı kemik iliğini yok edip yerine sağlam kök hücreleri yerleştirmek.
2 ana çeşidi var:
- otolog nakil → hastanın kendi kök hücreleri toplanıp kemoterapi sonrası geri verilir. avantajı: reddedilme riski yok ama hastalık tekrarlayabilir.
- allojenik nakil→ sağlıklı bir vericiden alınan kök hücreler hastaya nakledilir. avantajı: graft-versus-tümör etkisi ile kanser hücreleri daha iyi temizlenir ama dezavantajı: reddedilme (gvhd) riski yüksek.
süreç nasıl işler?
1. hazırlık aşaması → yüksek doz kemoterapi/radyoterapi ile eski kemik iliği temizlenir.
2. nakil günü → damar yoluyla kök hücreler verilir. (evet, ameliyat falan yok.)
3. engraftman süreci → yeni hücrelerin tutunması beklenir. bu süreçte enfeksiyon riski tavan yapar.
4. iyileşme dönemi → bağışıklık sistemi kendini yeniler ama gvhd gibi sorunlar çıkabilir.
riskler ve yan etkiler?
- graft versus host hastalığı (gvhd)→ allojenik nakilde bağışıklık sistemi yeni organı benimsemek yerine "sen nesin?" diyerek saldırabilir.
- enfeksiyonlar → bağışıklık sıfırlandığı için hasta steril bir ortamda tutulur.
- nüks riski→ otolog nakilde hastalık geri dönebilir.
bonus bilgi:
- nakil sonrası hastalar bir süre "hastaneden çıkarken maske takan ninja modunda"dolaşmak zorunda kalır.
- kök hücre vericisi olmak için sadece kan örneği vermek yetiyor, acı yok.
- nakil sonrası kan grubunun değişmesi mümkün. yani b+ olan biri nakil sonrası 0+ olabilir.
bağışıklık sistemini resetleyen, riskli ama bazı durumlarda hayat kurtaran bir işlem. yüksek risk, yüksek ödül.
kanser, bağışıklık hastalıkları ve genetik bozukluklar için kullanılan, vücudu adeta yeniden başlatanbir tedavi yöntemi. olay basit ama riskli: hastanın hasarlı ya da hatalı kemik iliğini yok edip yerine sağlam kök hücreleri yerleştirmek.
2 ana çeşidi var:
- otolog nakil → hastanın kendi kök hücreleri toplanıp kemoterapi sonrası geri verilir. avantajı: reddedilme riski yok ama hastalık tekrarlayabilir.
- allojenik nakil→ sağlıklı bir vericiden alınan kök hücreler hastaya nakledilir. avantajı: graft-versus-tümör etkisi ile kanser hücreleri daha iyi temizlenir ama dezavantajı: reddedilme (gvhd) riski yüksek.
süreç nasıl işler?
1. hazırlık aşaması → yüksek doz kemoterapi/radyoterapi ile eski kemik iliği temizlenir.
2. nakil günü → damar yoluyla kök hücreler verilir. (evet, ameliyat falan yok.)
3. engraftman süreci → yeni hücrelerin tutunması beklenir. bu süreçte enfeksiyon riski tavan yapar.
4. iyileşme dönemi → bağışıklık sistemi kendini yeniler ama gvhd gibi sorunlar çıkabilir.
riskler ve yan etkiler?
- graft versus host hastalığı (gvhd)→ allojenik nakilde bağışıklık sistemi yeni organı benimsemek yerine "sen nesin?" diyerek saldırabilir.
- enfeksiyonlar → bağışıklık sıfırlandığı için hasta steril bir ortamda tutulur.
- nüks riski→ otolog nakilde hastalık geri dönebilir.
bonus bilgi:
- nakil sonrası hastalar bir süre "hastaneden çıkarken maske takan ninja modunda"dolaşmak zorunda kalır.
- kök hücre vericisi olmak için sadece kan örneği vermek yetiyor, acı yok.
- nakil sonrası kan grubunun değişmesi mümkün. yani b+ olan biri nakil sonrası 0+ olabilir.
bağışıklık sistemini resetleyen, riskli ama bazı durumlarda hayat kurtaran bir işlem. yüksek risk, yüksek ödül.
devamını gör...