hannibal yazar profili

iktisat öğrencileri için kitap önerileri #2324792
bölüm 1: zorunlu dersler #3675360

*** bölüm 2: seçmeli dersler ***

odtü iktisat'tan mezun olabilmek için 22'si zorunlu, 18'i seçmeli olmak üzere toplam 40 kredili dersi tamamlamak gerekiyor. seçmeli derslerin en az 11'inin bölüm seçmelisi olması zorunlu. iibf dışından ise en fazla 4 ders alınabiliyor.

bölüm seçmelileri:
benim 6 yıllık odtü iktisat hayatım boyunca aşağıdaki seçmeli dersler açılmış. bir kısmı düzenli olarak açılırken çoğu tek seferliğine açılmış. odtü iktisat'tan mezun olabilmek için aşağıdaki bölüm seçmelilerinden en az 11 tanesini vermeniz zorunlu.

econ 108 economy, society, and civilization ii: bu ders iktisat öğrencilerine ekonomik olguların tarihsel ve kültürel bağlamda nasıl şekillendiğini anlamaya yönelik disiplinlerarası bir perspektif sunar. her hafta belirli bir konu başlığı ele alınarak bu başlığın tarihsel gelişimi ve iktisadi düşünce içerisindeki teorik tartışmaları incelenir. iktisadi kurumların ve kavramların tarihsel olarak nasıl inşa edildiği ve bu sürecin insanlık tarihini anlama açısından işlevsel olduğu vurgulanır. öğrencilerin sosyal bilimlere özgü düşünme biçimleri geliştirmeleri teşvik edilir. dersin temel amacı, öğrencilerin iktisadi meseleleri tarihsel, kültürel ve teorik bağlamlarıyla birlikte değerlendirebilmelerini sağlamak ve böylece sosyal bilimler ile beşeri bilimler arasında köprü kuran bir iktisat anlayışı geliştirmelerine katkıda bulunmaktır. okuma yapmayı ve essay yazmayı seviyorsanız dersi almanızı tavsiye ederim.

econ 124 introduction to programming for economists: dersi almadım.

econ 207 social and economic history i: bu ders modern öncesi toplumların piyasa dışı ekonomik yapıları ve sosyal örgütlenmelerine odaklanır. özellikle parçalı siyasal yapıya sahip, piyasa hakimiyetinden uzak feodal avrupa toplumlarının, zamanla piyasa odaklı ve merkezileşmiş siyasal yapılara dönüşüm süreçleri ele alınır. farklı bölgelere özgü tarımsal ve ticari gelişim örüntüleri karşılaştırmalı olarak incelenir; bu örüntülerin batı avrupa merkezli küresel ekonominin oluşumuna katkıları tartışılır. ders kapsamında öğrenciler, tarihsel iktisadi dönüşümleri sosyal bağlamları içinde analiz etmeyi öğrenir, farklı yazarların yaklaşım ve kuramsal perspektiflerini değerlendirir. aynı zamanda net, tutarlı ve yapılandırılmış denemeler yazma becerisi kazanır. temel amaç, öğrencilerin piyasa dışı toplumsal yapıları ve bu yapıların iktisadi işleyiş biçimlerini tarihsel perspektifle değerlendirebilmesini ve tarihsel bilgiye dayalı eleştirel analizler yapabilmesini sağlamaktır. okuma yapmayı ve essay yazmayı seviyorsanız dersi almanızı tavsiye ederim.

econ 311 monetary theory and policy: para teorisi ve politikası üzerine odaklanan bu ders, paranın ekonomik sistemdeki rolünü ve finansal piyasalarla olan etkileşimini analiz eder. finansal sistemin işleyişi, faiz oranlarının belirlenmesi ve sermaye piyasalarının yapısı temel çerçeveyi oluşturur. para arzı ve talebi, farklı para politikası araçları ve stratejileri ile birlikte detaylı biçimde incelenir. para aktarım mekanizmaları ve ödemeler dengesi bağlamında parasal yaklaşım gibi teorik modeller ele alınır. paranın endojen bir değişken olarak yer aldığı seçilmiş makroekonomik modeller üzerinde durulur. türkiye ekonomisi özelinde uygulamalı analizler gerçekleştirilir. dersin amacı, öğrencilerin finansal kurumların işlevlerini değerlendirebilmesini, uygun para politikası stratejileri geliştirebilmesini ve para politikasının ekonomik aktivite üzerindeki etkilerini eleştirel bir perspektifle yorumlayabilmesini sağlamaktır. eskiden zorunlu dersmiş sonradan seçmeli yapılmış. faydalı ama bir seçmeli için gereksiz derecede zor bir ders, tavsiye etmem.

econ 312 fiscal policy and public finance: kamu sektörü ekonomisi ve maliye politikası temel kavramlarını içeren bu ders, devletin mikroekonomik işlevleri, bütçe yönetimi ve kamu harcamalarının büyüme teorileri ile vergi analizini kapsamaktadır. ders içeriğinde maliye teorisi ve politikası, kamu harcamaları, bütçeleme, vergilendirme ve sübvansiyonlar ile devlet finansmanı ele alınır. öğrenciler, kamu, özel, kulüp ve ortak mülkiyet kaynakları gibi farklı mal türlerini ayırt edebilmeyi, kamu sektörü üzerine neoklasik ve marksist analiz yaklaşımlarını anlamayı ve pozitif ile normatif analiz araçlarını kullanarak kamu sektörü problemlerine çözüm arayışlarını kavrayabilmeyi hedefler. eskiden zorunlu dersmiş sonradan seçmeli yapılmış. faydalı ama bir seçmeli için gereksiz derecede zor bir ders, tavsiye etmem.

econ 314 economics of growth and development: dersi almadım.

econ 316 economics of education: dersi almadım.

econ 353 introduction to international economics i: uluslararası ticaretin temel prensiplerini kavratmayı amaçlayan bu ders, ülkeler arasındaki ticaretin nedenlerini, ticaretin ekonomik etkilerini, ticaret hacmi ve değerini belirleyen faktörleri inceler. ayrıca ticaret politikalarının amacı, araçları ve etkileri üzerinde durulur. ders içeriği klasik dış ticaret teorisi, karşılaştırmalı maliyetler, faktör donatımı ve karşılaştırmalı üstünlükler, faktör fiyatları eşitlenmesi, gelir dağılımı ve ticaret kazançları, tarifeler ve ticaret politikası konularını kapsar. öğrenciler klasik teori, spesifik faktörler modeli, neoklasik (heckscher-ohlin) modeli ve yeni ticaret teorilerini öğrenerek uluslararası ticaret desenlerini ve ticaret politikalarının etkilerini analiz edebilir hale gelirler. eskiden zorunlu dersmiş sonradan seçmeli yapılmış. faydalı ama bir seçmeli için gereksiz derecede zor bir ders, tavsiye etmem.

econ 354 introduction to international economics ii: bu ders öğrencilere dış denge (ödemeler dengesi), döviz piyasaları (spot, forward ve futures piyasaları), döviz piyasaları ile uluslararası finansal piyasalar arasındaki ilişki, döviz kuru belirleme modelleri (monetary, portfolio balance, dornbusch'un overshooting modeli) ve açık ekonomi makroekonomik problemleri hakkında bilgi sağlamayı amaçlar. ders, ödemeler dengesi, dengesizlik ve uyum, uluslararası para problemleri, ticaret ve ekonomik kalkınma, uluslararası ekonomik entegrasyon gibi konuları kapsar. öğrencilerin döviz piyasası dinamiklerini değerlendirebilme, uluslararası finansal piyasalar ile döviz kuru dalgalanmaları arasındaki bağlantıyı anlama, para ve maliye politikalarının finansal sermaye akışları ve döviz kuru rejimleriyle olan ilişkisini kavrama becerileri kazanması hedeflenir. eskiden zorunlu dersmiş sonradan seçmeli yapılmış. faydalı ama bir seçmeli için gereksiz derecede zor bir ders, tavsiye etmem.

econ 362 history of economic thought ii: ders öğrencilere iktisat düşünce tarihi hakkında okuma yapma, okumaları analiz etme, tartışma ve eleştirme konusunda rehberlik yapmayı amaçlamaktadır. ayrıca, bazı iktisatçıların ve onların yorumcularının iktisat düşüncesinin tarihine katkılarına dair temel bir inceleme olarak da düşünülebilir. adam smith, david ricardo, karl marx, john stuart mill, william stanley jevons, alfred marshall, leon walras, thorstein veblen, john maynard keynes ve joseph alois schumpeter gibi iktisatçılarının eserlerinin temel kavramlarına yoğunlaşılır. çınla hoca ile olan ilişkinize göre dersi alıp almamaya karar verebilirsiniz.

econ 363 economics and interdisciplinarity: derste iktisat ve diğer bilim ve sanat dalları arasındaki disiplinlerarası etkileşim derecelerini incelenir. çalışmalar farklı teorik ve epistemolojik düzeylerde yapılır. dersin amacı, ekonominin diğer disiplinlerle karşılaştığı noktada iktisatçıların soyutlamalarının sosyal bilimlerin somut analizleriyle nasıl etkileştiğini ortaya koymaktır. çınla hoca ile olan ilişkinize göre dersi alıp almamaya karar verebilirsiniz.

econ 400 seminar in economics: tez dersi. dersi aldığınız hocanın danışmanlığında ilgi alanınıza göre belirli bir teorik ya da uygulamalı iktisat problemine odaklanarak bir araştırma konusunun detaylı bir şekilde incelenmesini yapıp bir araştırma makalesi yazıyorsunuz. araştırma sürecinde bir danışmandan rehberlik alabiliyorsunuz. eskiden bitirme tezi zorunluyken sonradan seçmeli hale getirilmiş. yüksek lisans/doktora düşünüyorsanız mutlaka alın.

econ 401 practical training in economics i: güz döneminde açılan asistanlık dersi. aa garantili diyebilirim. normal ders gibi seçemiyorsunuz, add/drop döneminde econ 101, econ 102, econ 107, econ 108, econ 201, econ 202, econ 205, econ 206, econ 208, econ 210, econ 211, econ 212, econ 301, econ 302, econ 361 gibi derslere asistan olmak için başvuruyorsunuz, çeşitli kriterlere göre*** kabul veya ret alıyorsunuz. kabul alırsanız problem set hazırlamak, problem setleri okuyup notlandırmak ve öğrencilere feedback vermek, recitationlarda soru çözmek gibi görevleriniz oluyor. yüksek lisans/doktora düşünüyorsanız mutlaka alın.

econ 402 practical training in economics ii: bahar döneminde açılan asistanlık dersi. aa garantili diyebilirim. normal ders gibi seçemiyorsunuz. add/drop döneminde econ 101, econ 102, econ 107, econ 108, econ 201, econ 202, econ 205, econ 206, econ 208, econ 210, econ 211, econ 212, econ 301, econ 302, econ 361 gibi derslere asistan olmak için başvuruyorsunuz, çeşitli kriterlere göre*** kabul veya ret alıyorsunuz. kabul alırsanız problem set hazırlamak, problem setleri okuyup notlandırmak ve öğrencilere feedback vermek, recitationlarda soru çözmek gibi görevleriniz oluyor. yüksek lisans/doktora düşünüyorsanız mutlaka alın.

econ 404 health economics: dersi almadım.

econ 405 energy economics: dersi almadım.

econ 413 introduction to data science: bu ders öğrencilere iktisadi analizlerde veri bilimini nasıl kullanacaklarını ve veri analizi için gerekli bir yazılım dilini (bkz: r programlama dili) öğretmeyi amaçlar. ders, bir dizi atölye çalışması şeklinde yürütülür ve öğrenciler, her derste verilen görevleri yerine getirmek için r dilinde temel programlama becerilerini öğrenirler. öğrenciler, r programlama diliyle veri analizi yapmayı ve bu dilin sunduğu araçları kullanarak tekrarlanabilir araştırmalar yapmayı öğrenirler. dersin sonunda öğrencilerin öğrendiklerini gerçek dünya problemlerine uygulayarak r programlama diliyle analiz yapmaları beklenir*. programlama dili öğrenmek istiyorsanız dersi kesinlikle almalısınız. dersi alınca okul 6 aylık datacamp üyeliği veriyor, datacamp'i de kullanın.

econ 414 economics of financial investment: dersi almadım.

econ 415 economics of technology and development: dersi almadım.

econ 416 economic institutions in historical perspective: dersi almadım.

econ 417 mathematical analysis for economics: dersi almadım.

econ 422 the chinese economy: transitions and change: bu ders 1949 öncesi ve sonrası dönemlerde çin ekonomisinin evrimini ele alır. 1978 sonrası reform dönemi temel ekonomik araçlarla analiz edilir. çin'in ekonomik dönüşümünün ve gelişiminin özellikleri; yapısal değişim; şehir-köy farkı; iş gücü piyasaları; dış ticaret ve yatırım; döviz ve finansal piyasalar; çin'in wto sonrası ekonomik reformları ve çok uluslu şirketler; sanayi politikası; hükümet ve piyasanın kaynak tahsisindeki rolleri gibi konular işlenir. dersin sonunda, öğrencilere çin ekonomisinin geçmişten günümüze geçirdiği dönüşümleri ve bu süreçteki dinamikleri anlamaları hedeflenir. okuma yapmayı sevmeme rağmen okumaları bana bile fazla geldi, tavsiye etmem.

econ 423 public sector economics: dersi almadım.

econ 425 environmental economics: dersi almadım.

econ 426 economics of natural resources: dersi almadım.

econ 433 financial markets: bu derste finansal piyasaların ve kurumların iş dünyasını, hükümetleri, tüketici kararlarını ve küresel refahı nasıl etkilediğini incelenir. amaç, öğrencilere finansal piyasalar ve kurumlarla ilgili ekonomik araçlar ve eleştirel düşünme becerilerini kazandırmaktır. ders, finansal piyasaları, faiz oranlarını ve oranlar değiştikçe piyasa davranışlarını ele alır. merkez bankası yapısı ve para politikası araçlarını irdeler. para piyasaları ve sermaye piyasaları üzerinde durur. mortgage piyasası, mortgage türleri ve subprime mortgage'ların ilişkisi incelenir. ayrıca döviz kurları ve alım gücü paritesi gibi konulara da değinilir. sigorta, emeklilik fonları ve finansal türevler de bu derste ele alınan diğer başlıklardır. bu dersi ve pınar derin güre'nin açtığı tüm seçmeli dersleri almanızı tavsiye ederim.

econ 435 economics of the firm ii: dersi almadım.

econ 439 topics in macroeconomics: dersi almadım.

econ 442 topics in monetary macroeconomics: bu dersin temel amacı, öğrencilere para teorisine dair farklı yaklaşımlar sunmak ve bu yaklaşımların ekonomik politikalara olan ilişkisini tartışmaktır. teorik sorulara sıkça değinilecek olsa da, dersin odak noktası daha çok politika uygulamaları olacaktır. dersin içeriğinde, para talebi ve arzı, döviz/varlık ikamesi, para ve kredi aktarım mekanizmaları, merkez bankacılığı, döviz ve bankacılık krizleri gibi temel konular ele alınır. öğrencilere, bu kavramların makroekonomik bağlamdaki önemini kavrayabilmeleri sağlanır, yakın dönem türkiye ekonomisi ve merkez bankacılığı hakkında önemli bilgiler verir. mezun olduktan sonra tcmb'de çalışmayı düşünüyorsanız almanızı tavsiye ederim. düşünmüyorsanız erdal hoca ile olan ilişkinize göre dersi alıp almamaya karar verebilirsiniz.

econ 443 game theory and its applications: dersi almadım.

econ 444 economics of innovation: dersi almadım.

econ 446 topics in econometrics: dersi almadım.

econ 449 macroeconomics of technological change: dersi almadım.

econ 451 industrial economics: dersi almadım.

econ 452 agricultural trade policies: dersi almadım.

econ 453 business forecasting: dersi almadım.

econ 461 introduction to linear economic models: dersi almadım.

econ 462 topics in economic history: dersi almadım.

econ 465 development economics: dersi almadım.

econ 466 economics of growth: dersi almadım.

econ 469 economics of labor: dersi almadım.

econ 472 problems in ottoman economic history: derste osmanlı imparatorluğu'nun ekonomik tarihini kapsamlı bir şekilde incelenir, imparatorluğun kuruluşundan birinci dünya savaşı sonrası çöküşüne kadar geçen dönemdeki ekonomik kurumlar, politikalar ve uygulamaların evrimini ele alınır. romalılar ve bizanslılardan gelen mirasla başlayıp, islam yönetimi ve osmanlı dönemine kadar uzanan ekonomik yapılar incelenir. ders, osmanlı ekonomisinde vergi, toprak mülkiyeti, ticaret gibi ekonomik sistemlerin dönüşümünü, avrupa'nın ekonomik genişlemesi ve sanayileşmesinin etkilerini analiz eder. 19. yüzyılda artan bölgesel ekonomik eşitsizlikler, gayrimüslim toplulukların rolü ve sınıf ile toplumsal farklılıkların kesişimi özel olarak ele alınır. ayrıca, büyük ayrışma (the great divergence) gibi önemli tarihsel tartışmalar ve bunların osmanlı ekonomisi ile ilişkisi de irdelenir. okuma yapmayı ve essay yazmayı seviyorsanız dersi almanızı tavsiye ederim.

econ 476 introduction to mathematical economics: dersi almadım.

econ 477 welfare economics and theory of social choice: dersi almadım.

econ 482 review topics in economics: dersin adına aldanmayın, yapay zeka odaklı bir derse dönüştürüldü. teknoloji, küreselleşme ve iş gücü piyasası arasındaki bağlantı teorik ve ampirik açıdan ele alınır. teknolojinin iş gücü piyasalarını nasıl etkilediğine dair teorik bir çerçeve oluşturulur, özellikle beceriye dayalı teknik değişim ve görev çerçevesi üzerine durulur. gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerden güncel bulgular incelenir. robotlar ve yapay zekanın iş gücü piyasası üzerindeki etkilerine odaklanılır. derste yapay zeka kullanımı teşvik edilir, yapay zekayla ortaklaşa essay yazma vb. ödevler verilir. 20. yüzyıldan kalma odtü iktisat müfredatındaki ender güncel derslerden biri, almanızı tavsiye ederim.

econ 483 applied econometrics i: dersi almadım.

econ 484 applied econometrics ii: dersi almadım.

econ 487 experimental economics: dersi almadım.

econ 489 european union and turkey: dersi almadım.

econ 492 the political economy of european integration: dersi almadım.

econ 495 the labour market in turkey: a comparative perspective: derste 19. yüzyılın ortalarından günümüze kadar, türkiye'deki iş gücü piyasasının tarihsel gelişimini uluslararası karşılaştırmalı bir perspektiften incelenir. ders, türkiye iş gücü piyasasının demografik, ekonomik, sosyal, yasal ve kurumsal çerçevesini ele alırken, ücretler, yaşam ve çalışma koşulları ile bu unsurların belirlenme mekanizmaları üzerinde özel olarak durur. ayrıca, farklı ülkelerdeki durumlar ve uluslararası sözleşmeler ışığında bu dinamikler değerlendirilir. iş gücü piyasalarına ilgi duyuyorsanız bu dersi almanızı öneririm.

econ 496 political economy of middle east and northern africa: dersi almadım.

econ 497 comparative european labor markets: dersi almadım.

econ 498 issues in labour economics: bu ders türkiye'de sanayi ilişkileri sorunlarına genel bir giriş sunar. dersin kapsamı gelişmiş ülkelerdeki, gelişmekte olan ülkelerdeki ve türkiye'deki iş gücü yapısını, istihdam biçimleri ve seviyeleri, işsizlikle ilgili sorunları, kadın işçileri, çocuk işçiliği, 1991 sonrası türkiye'deki sendikalar ve işveren kuruluşlarının gelişimini ele alır. ayrıca, uluslararası sendikal örgütler, uluslararası iş örgütü (ilo) ve türkiye'deki mevcut iş gücü mevzuatı, iş gücü ilişkileri konusunda uluslararası standartlar (ilo sözleşmeleri ve avrupa birliği mevzuatı) gibi konulara da değinilir. türkiye'deki ücretler, toplu iş sözleşmeleri, sosyal güvenlik, esnek çalışma, sözleşmeli iş gücü gibi istihdam biçimleri ve özelleştirmenin sanayi ilişkilerine etkisi konu alınır. iş gücü piyasalarına ilgi duyuyorsanız bu dersi almanızı öneririm.

econ 499 international money, finance, and banking: dersi almadım.

fakülte seçmelileri:
en fazla 7 tane bölüm dışı ders alabilirsiniz, bunların en fazla 4 tanesi iibf dışı olabilir. kalan 3 dersi işletme, siyaset bilimi ve uluslarası ilişkiler seçmelileri arasından seçebilirsiniz. fakülte seçmelileri iktisat seçmelilerine göre çok daha kolaydır. mezun olduktan sonra finans alanında çalışmak istiyorsanız işletmeden finans seçmelileri alabilirsiniz. makale okumayı seviyorsanız siyaset bilimi seçmelilerini tavsiye ederim, pınar köksal'ın verdiği 1xxx ve 2xxx kodlu dersleri gönül rahatlığıyla alabilirsiniz. uluslarası ilişkiler genelde iktisat bölümü öğrencilerine ders açmaz ama beğendiğiniz dersin hocasına mail atarsanız bir ihtimal dersi alabilirsiniz.

fakülte dışı seçmeliler:
en fazla 4 tane iibf dışı ders alabilirsiniz. iibf dışı seçmeli hakkınızı müzik, güzel sanatlar, spor veya dil derslerinde kullanmanızı öneririm. müzik, güzel sanatlar ve spor dersleri hem eğlencelidir hem de rahatlıkla aa alınabilir. film analizi, caz tarihi, golf ve bilardo derslerini şiddetle tavsiye ederim. dil dersleri ise hem faydalıdır hem de ilk 2 kur için aa alması kolaydır. arapça, çince, fransızca, almanca, yunanca, ibranice, italyanca, japonca, korece, farsça, rusça ve ispanyolca dersleri açılır. en kolayı farsçadır* ama almanca, fransızca, italyanca, ispanyolca veya çince almanız işinize daha çok yarar. ben fakülte dışı seçmeli olarak 2 tane caz tarihi, 2 tane ispanyolca dersi almıştım.

pek yakında...
bölüm 3: öğretim üyeleri
bölüm 4: iş olanakları

iki sene uzatarak da olsa nihayet bitirdiğim bölüm. bu vesileyle gelecek nesiller için oldukça detaylı bir odtü iktisat rehberi yazmaya çalışacağım.

*** bölüm 1: zorunlu dersler ***

mezun olmak için 22'si zorunlu 18'i seçmeli olmak üzere 40 adet kredili ders tamamlamak gerekmektedir. 18 seçmeli dersin en az 11'i bölüm seçmelisi olmak zorundadır. iibf dışından en fazla 4 seçmeli ders alınabilir.

1. sınıf 1. dönem:
econ 101 introduction to economics i: mikroiktisada giriş dersidir. temel ekonomik kavramlar ve düşünme biçimleriyle başlar. arz ve talep mekanizmaları, piyasa dengesi ve kaynakların etkin tahsisi* gibi temel kavramlar tanıtılır. talep ve arz esnekliği, tüketici davranışları ve fayda maksimizasyonu üzerinde durulur. piyasa başarısızlıkları (dışsallıklar ve kamu malları gibi) ele alınır. üretici davranışı çerçevesinde firmaların maliyet yapıları, üretim kararları ve kâr maksimizasyonu süreçleri işlenir. tam rekabet, tekel ve tekelci rekabet gibi farklı piyasa yapıları karşılaştırmalı olarak analiz edilir. ders boyunca öğrenciler temel grafik okuma, iktisadi model kurma ve eleştirel değerlendirme becerileri kazanır.
econ 105 introduction to research methods i: iktisat başta olmak üzere sosyal bilimlerde araştırma yapmanın temel kavramlarını ve yöntemlerini tanıtan bir derstir. sosyal ve doğa bilimlerinin ortaya çıkış süreçleri, bu alanlarda kullanılan yöntem farklılıkları ve iktisadın sosyal bilimler içindeki yeri ele alınır. iktisatta pozitivist ve normatif yaklaşımlar, bölümler arası metodolojik farklar ve araştırma gelenekleri tartışılır. araştırma sorusu oluşturma, literatür tarama, yöntem seçimi, araştırma sürecinin planlanması ve bulgu sunumu gibi temel araştırma becerileri kazandırılır. betimleyici istatistiklere giriş yapılır ve basit veri analizi uygulamaları gerçekleştirilir. dersin amacı, öğrencilerin iktisadi araştırma yapma mantığını kavramaları ve metodolojiye dair eleştirel bir bakış açısı geliştirmeleridir.
econ 107 economy, society, and civilization i: iktisat öğrencilerine beşeri bilimler temelli geniş bir perspektif sunmayı amaçlayan, disiplinlerarası bir derstir. ekonomik faaliyetlerin ve kurumların tarihsel süreçte nasıl ortaya çıktığı ve evrildiği, medeniyet tarihi çerçevesinde ele alınır. toplumların ekonomik yapıları, üretim biçimleri, sınıf ilişkileri ve kurumlar tarihsel bağlamda incelenir. iktisatla tarih, sosyoloji, felsefe ve siyaset arasındaki etkileşim vurgulanır. öğrencilerin ekonomik düşünceyi tarihsel gelişimi içinde değerlendirebilmesi ve iktisadi kurumların toplumsal temellerini anlayabilmesi hedeflenir.
math 119 calculus with analytic geometry*: analiz temelli calculus'e giriş dersidir. reel sayılar, fonksiyonlar, grafik çizimi ve trigonometrik fonksiyonlar gibi ön bilgilerle başlar. limit, süreklilik, türev ve türev kuralları temel olarak işlenir. zincir kuralı, trigonometrik ve ters fonksiyonların türevleri, ortalama değer teoremi gibi konulara da yer verilir. ekstremum değerler, eğrilik, grafik çizimi ve ilgili oranlar* gibi türev uygulamaları incelenir. integral kavramı, belirli ve belirsiz integral, alan hesabı, hacim hesapları, arc uzunluğu, yüzey alanı, kutupsal koordinatlar ve çeşitli integrasyon teknikleri (parçalı integrasyon, ters dönüşüm, rasyonel fonksiyonların integrali) üzerinde durulur. logaritmik, üstel ve ters trigonometrik fonksiyonlar ile analiz destekli geometri konularına giriş yapılır. hem teorik hem uygulamalı yönüyle iktisadi modellemeler için sağlam matematiksel altyapı sunar.
eng 101 english for academic purposes i: akademik ingilizce okuma, yazma, dinleme ve konuşma becerilerinin temellerini kazandırmayı amaçlayan derstir. öğrencilere paragraf seviyesinde akademik yazılar yazdırılır; metinlerden alıntı yapma, özetleme, apa stilinde kaynak gösterme ve argümantatif yapı kurma üzerinde durulur. dinleme becerileri not alma, ana fikir yakalama ve eleştirel değerlendirme üzerine geliştirilir. sınıf içi tartışmalarda fikir ifade etme, karşıt görüşe yanıt verme ve kaynaklı konuşma pratiği yapılır. ders boyunca çoklu metinleri sentezleme ve eleştirel düşünme ön plandadır.

1. sınıf 2. dönem:
econ 102 introduction to economics ii: makroiktisada giriş dersidir. gayri safi yurtiçi hasıla*, ekonomik büyüme, işsizlik ve enflasyon gibi temel makro göstergelerin nasıl ölçüldüğü ve yorumlandığı öğretilir. toplam talep ve toplam arz çerçevesinde milli gelir ve çıktı düzeyinin nasıl belirlendiği analiz edilir. kısa ve uzun dönemde enflasyon ve işsizlik arasındaki ilişkiler, ekonomik dalgalanmalar ve istikrarsızlıklar ele alınır. maliye politikası* ve para politikası* gibi makroekonomik araçlar, merkez bankası ve finansal kurumların rolü bağlamında incelenir. para yaratım süreci, faiz oranları, yatırımlar ve tasarruf dengesi konularına değinilir. uluslararası ticaret, döviz kurları*, ödemeler dengesi* ve gelişmekte olan ülkelerin karşılaştığı iktisadi sorunlar da dersin kapsamındadır. dersin genel amacı, öğrencilerin makroekonomik analiz yapabilme ve politika değerlendirme becerilerini geliştirmektir.
econ 106 introduction to research methods ii: iktisadi verilerin toplanması, düzenlenmesi, analiz edilmesi ve yorumlanması üzerine odaklanan bir giriş düzeyi istatistik dersidir. öğrenciler nicel verileri tablo ve grafiklerle sunmayı, merkezi eğilim ve dağılım ölçüleri gibi betimleyici istatistikleri hesaplamayı öğrenir. temel olasılık kuramı, olasılık dağılımları (normal, binomial, geometric, hypergeometric, poisson) ve bu dağılımlar üzerinden hesaplamalar yapılır. güven aralıkları oluşturma, hipotez testleri yapma ve bu testlerin sonuçlarını yorumlama becerileri kazandırılır. ayrıca basit doğrusal regresyon modelleri oluşturulur ve yorumlanır. derste istatistiksel yazılım (bizim zamanımızda r öğretiliyordu) kullanımı teşvik edilir. amaç, öğrencilerin güncel iktisadi sorunları veri temelli analiz edebilme yetkinliği kazanmalarıdır.
math 120 calculus of functions of several variables*: çok değişkenli calculus ve vektör analizine giriş niteliğindedir. diziler, seriler, yakınsama testleri, taylor ve maclaurin serileri ile başlar. üç boyutlu analitik geometri, vektörler, çapraz çarpım, düzlemler, doğru denklemleri ve kuadrik yüzeyler gibi konularla uzayda düşünme becerisi geliştirilir. çok değişkenli fonksiyonlarda limit, süreklilik, kısmi türev, zincir kuralı, yönlü türev, gradyan, lineer yaklaştırmalar, lagrange çarpanları ile ekstremum problemleri gibi konular işlenir. çift ve üçlü integrallerin kartezyen ve kutupsal koordinat sistemlerinde hesaplanması, değişken dönüşümleri ve uygulamaları ele alınır. parametrik eğriler, vektör alanları, çizgi integralleri, korunumlu alanlar ve green teoremi gibi vektör kalkülüs kavramlarına giriş yapılır. bu ders, iktisadi analizlerde kullanılan çok değişkenli modelleri kurmak ve çözmek için gerekli olan matematiksel altyapıyı sağlar.
eng 102 english for academic purposes ii: akademik essay yazımı üzerine odaklanan bu derste öğrenciler, görüşlerini mantıklı ve kanıta dayalı şekilde ifade etmeyi öğrenir. bilgi ve görüş ayrımını yapar, mantıksal tutarlılık sağlar, güvenilir kaynaklarla desteklenmiş yazılar yazar. farklı metinlerden bilgi sentezi yaparak doğrudan alıntı, özetleme ve kendi ifadeleriyle aktarma becerileri geliştirir. konuşma becerileri kapsamında araştırma yaparak kaynak toplama, eleştirel değerlendirme ve akademik sunum yapma pratiği yapılır. metin okuma becerileri geliştirilir; metin yapısı, ana fikir, yazarın amacı ve üslubu analiz edilir. metinler eleştirel biçimde değerlendirilir, içerikten fikir üretme ve metinleri yazma sürecine entegre etme üzerinde durulur. dinleme etkinliklerinde not alma, içerik değerlendirme ve fikirleri yazıya aktarma yetileri pekiştirilir.
1 seçmeli ders

2. sınıf 3. dönem:
econ 201 microeconomic theory i: mikroiktisadın teorik temellerini kavratmayı amaçlayan orta düzey mikroiktisat dersi. kısıtlı optimizasyon*, denge analizi* ve karşılaştırmalı statik* gibi temel analitik araçların grafiksel, cebirsel ve mantıksal kullanımı öğretilir. tüketici tercihleri ve fayda maksimizasyonu temelinde bireysel talep fonksiyonları modellenir; ardından üretim teorisi, maliyet fonksiyonları ve firma davranışları incelenerek arz fonksiyonu elde edilir. bu şekilde piyasa dengesi detaylı biçimde analiz edilir. kısmi denge (tek bir piyasada denge) analizi genelleştirilerek genel denge kuramına geçilir; burada birçok piyasanın etkileşimi ve rekabetçi denge sisteminin refah özellikleri tartışılır. tekel ve oligopol gibi farklı piyasa yapılarında firma davranışı ve denge koşulları incelenir. faktör piyasaları, dışsallıklar ve kamu malları gibi genel dengeyi bozan unsurlar ele alınır.
econ 202 macroeconomic theory i: makroiktisadın teorik temellerini kavratmayı amaçlayan orta düzey makroiktisat dersi. temel makroekonomik değişkenlerin kısa ve orta vadede nasıl belirlendiği hem kapalı hem açık ekonomi modelleri üzerinden analiz edilir. dersin ana çerçevesini is-lm-bp* ve ad-as modelleri oluşturur. öğrenciler gelir düzeyi, faiz oranı, fiyat seviyesi ve dış ticaret gibi değişkenlerin birbirleriyle olan ilişkilerini grafiksel ve cebirsel yollarla analiz etmeyi öğrenir. maliye ve para politikalarının etkileri, para arzı ve talebi, iş gücü piyasası, phillips eğrisi, okun yasası gibi başlıklar detaylı olarak işlenir. klasik ve keynesyen yaklaşımlar karşılaştırmalı olarak ele alınır. hem kapalı hem açık ekonomi bağlamında, döviz kuru rejimleri ve dış şoklara verilen politika tepkileri incelenir. dersin temel amacı, öğrencilere gerçek dünyadaki makroekonomik gelişmeleri anlayıp değerlendirebilecek sağlam bir teorik ve analitik altyapı kazandırmaktır.
econ 205 statistics for economists i: iktisatta kullanılan temel olasılık kavramlarını ve dağılımlarını tanıtan bir derstir. frekans dağılımları, merkezi eğilim ve değişkenlik ölçüleri üzerinde durulur. olasılık teorisinin temel teoremleri, bağımsız ve birleşik olaylar, koşullu olasılık gibi konular işlenir. ayrık ve sürekli olasılık dağılımları, normal dağılım, örnekleme dağılımları ve örneklem alma teknikleri dersin kapsamındadır. ayrıca, çok değişkenli olasılık dağılımları ve rastgele değişken fonksiyonlarının dağılımı analiz edilir. ders sonunda öğrenciler, temel olasılık hesaplamaları yapabilme, dağılımları yorumlayabilme ve çok değişkenli olasılık yapılarında çalışabilme becerisi kazanır.
math 260 basic linear algebra: bu ders, doğrusal cebirin temel kavram ve yöntemlerine giriş niteliğindedir. doğrusal denklem sistemlerinin çözümü, matris işlemleri, matrisin tersi ve determinant kavramlarıyla başlar. ardından vektör uzayları, altuzaylar, doğrusal bağımsızlık, baz ve boyut gibi temel yapılar tanıtılır. satır, sütun ve çekirdek uzayları ile bunların boyut ilişkileri* incelenir. özdeğerler ve özvektörler, diagonalizasyon ve benzerlik kavramlarıyla birlikte işlenir. iç çarpım, ortogonallik, gram-schmidt süreci ve ortogonal matrisler yardımıyla vektör uzaylarının geometrik yapısı analiz edilir. ayrıca doğrusal dönüşümler, matris temsilleri, dönüşümlerin bileşimi ve tersleri ile matris operatörlerinin geometrisi ele alınır.
1 seçmeli ders

2. sınıf 4. dönem:
econ 203 microeconomic theory ii: mikroiktisadın ileri düzey konularına odaklanan bu ders, genel denge teorisi, refah analizi ve piyasa başarısızlıkları gibi başlıklarla başlar. değişim ekonomileri ve üretim ekonomilerinde genel denge analiz edilir; pareto etkinliği ve sosyal refah ölçütleri üzerinden değerlendirme yapılır. dışsallıklar ve kamu malları gibi durumlarda piyasa mekanizmasının yetersizlikleri tartışılır. dersin ikinci bölümünde tam rekabet dışı piyasa yapıları olan tekel ve oligopol derinlemesine incelenir. oyun kuramı temelleri verilir ve stratejik etkileşimli piyasa davranışları analiz edilir. açık artırmaların farklı biçimleri, asimetrik bilgi (örneğin ters seçim(u: adverse selection) ve ahlaki tehlike*) durumları ve bu problemlere yönelik çözümler işlenir. dersin son kısmında davranışsal iktisadın temel kavramları tanıtılır; bireylerin karar alma süreçlerinde rasyonellikten sapmaları, bilişsel önyargılar ve tercih tutarsızlıkları gibi konular ele alınır.
econ 204 macroeconomic theory ii: ileri düzey makroiktisat konularını kapsayan analitik bir derstir. bireylerin zamanlar arası tüketim-tasarruf kararları ve firmaların yatırım kararları gibi mikro temelli makro modellerle başlar. ricardo denkliği*, kredi piyasası eksiklikleri ve optimal yatırım kuralları gibi konular işlenir. ardından para teorisine geçilir; fisher denklemi, para talebi modelleri, cash-in-advance çerçevesi, likidite tuzağı* ve para politikası kuralları tartışılır. para nötrlüğü, para politikası aktarım mekanizmaları ve yeni keynesyen modeller incelenir. friedman kuralı, finansal aracılık ve bankacılık sistemine dair modeller ele alınır. dersin son kısmı modern makroekonominin temellerini ve evrimini kapsar: phillips eğrisi, rasyonel beklentiler hipotezi*, zaman tutarlılığı sorunu*, neoklasik sentez ve lucas eleştirisi gibi başlıklar üzerinden teorik dönüşümler analiz edilir. bu ders, öğrencilerin ileri düzeyde makroekonomik model kurma ve politika değerlendirme yetkinliğini geliştirmeyi hedefler.
econ 206 statistics for economists ii: örnekleme dağılımları ve merkezi limit teoremi gibi temel kavramları kapsayan ileri düzey bir istatistik dersidir. nokta tahmin yöntemleri, tahmin edicilerin özellikleri ve tahmin teknikleri işlenir. aralık tahmini ve hipotez testleri detaylı olarak ele alınır. bağımsız ve eşleştirilmiş örneklemler için karşılaştırma testleri, çoklu karşılaştırmalar ve parametrik olmayan yöntemler dersin içeriğindedir. ayrıca regresyon analizi, korelasyon, varyans analizi ve temel zaman serisi analizine giriş yapılır. ders sonunda öğrenciler, istatistiksel tahmin ve test yapabilme, regresyon modelleri kurma ve yorumlama becerisi kazanır.
econ 208 social and economic history ii: dünya ekonomik tarihinin temel konularını inceleyen bir derstir. erken devlet oluşumu, kapitalizmin tarihsel gelişimi, sanayi devrimi, sömürgecilik ve geç sanayileşme gibi başlıklar ele alınır. ders, kapitalist dünya ekonomisinin tarihsel evrimindeki önemli dönüm noktalarını ve bu süreçte cinsiyet, aile ilişkileri, siyasi-ekonomik kurumlar ile bölgeler arası eşitsiz ilişkiler (sömürgecilik ve emperyalizm) gibi kritik tartışmaları kapsar. ayrıca ekonomik tarih çalışmalarında kullanılan çeşitli metodolojilere aşinalık kazandırılır. 18. yüzyıl ingiltere'sinde tarımsal kökenlere vurgu yapılarak sanayileşmenin yükselişi, almanya ve fransa'da geç sanayileşme sorunları ve farklı bölgelerin küresel ekonomi içindeki etkileşimleri dersin ana odak noktalarıdır.
eng 211 academic oral presentation skills: bu ders, akademik bağlamda sözlü iletişim becerilerini geliştirmeye odaklanır. öğrenciler, ileri düzey okuma ve dinleme metinleri üzerinden tartışmalara katılır, farklı bağlamlara uygun yapılandırılmış sunumlar hazırlar ve sunar. ders kapsamında akademik ve profesyonel sunum teknikleri, dinleyiciye göre içerik uyarlama, argüman kurma ve kaynakların sözlü kullanımı gibi beceriler kazandırılır. öğrencilere sözlü anlatımda uygun sözcük ve yapı kullanımı, fikir geliştirme, akıcı ve açık konuşma pratiği yaptırılır. sınıf içi etkinlikler bireysel sunumlar, grup tartışmaları ve dinleme-okuma analizleri içerir. bu sayede öğrenciler analiz, sentez ve eleştirel değerlendirme gibi üst düzey düşünme becerilerini sözlü üretime entegre eder. dersin amacı, öğrencilerin akademik ve profesyonel ortamlarda etkili ve özgüvenli şekilde fikirlerini ifade edebilmelerini sağlamaktır.

3. sınıf 5. dönem:
econ 301 introduction to econometrics i*: ekonometriye giriş dersi. iki değişkenli regresyon modeli ile başlar ve ardından çoklu regresyon modeline geçer. çoklu regresyon modelinde parametre tahmini ve çıkarım yöntemleri ayrıntılı olarak işlenir; modelin spesifikasyon analizi ve genel değerlendirmesi yapılır. çoklu bağlantısallık (multicollinearity) kavramı, doğası, sonuçları, tespiti ve tahmin üzerindeki etkileri ele alınır. ayrıca modelde değişken dışlama yanlılığı (omitted variable bias) konusu işlenir; bu yanlılığın doğası, sonuçları, tespiti ve tahmini incelenir. ders kapsamında kesikli (dummy) bağımsız değişkenlerin kullanımı öğretilir. enstrümantal değişkenler ve bunların regresyon modellerinde uygulanması anlatılır. dersin ileri kısmında çoklu regresyon modeli matris gösterimi ile ifade edilir ve böylece matematiksel temelleri pekiştirilir. bu ders sonunda öğrenciler, temel regresyon modellerini kurma, değerlendirme, yanlılık ve çoklu bağlantısallık sorunlarını anlama ve bunlara çözüm arama becerileri kazanır.
4 seçmeli ders

3. sınıf 6. dönem:
econ 302 introduction to econometrics ii*: ekonometrinin devam dersi. ekonometrik modellerde heteroskedastisite* ve otokorelasyon* gibi temel sorunları tanıtarak başlar. heteroskedastisitenin doğası, sonuçları, test edilmesi ve bu durumlarda tahmin yöntemleri işlenir. otokorelasyonun kaynakları, sonuçları ve test edilmesiyle birlikte birinci dereceden otoregresif modellerde tahmin yöntemleri anlatılır; yaygın faktör kısıtlamaları ve otokorelasyon düzeltmeleri üzerinde durulur. zaman serisi modellemesine giriş yapılır; tek değişkenli zaman serisi modelleri, birim kökler ve durağanlık testleri, dinamik modeller ile ardl modelleri incelenir. ayrıca eşbütünleşme, denge düzeltme modelleri tahmini ve vektör otoregresyon (var) modelleri ele alınır; var modellerinde nedensellik, içsellik ve tepki fonksiyonları üzerinde durulur. eşzamanlı denklemler sistemlerine geçilerek tanımlama, tahmin ve test yöntemleri işlenir. ders kapsamında yapısal değişiklik testi için kesikli değişkenlerin kullanımı, mevsimsel düzeltmeler ve kesitsel ile zaman serisi verilerinin birleştirilmesi gibi uygulamalar da yer alır. bu dersin sonunda öğrenciler, ekonometrik modelleme süreçlerinde teşhis testlerini yapabilme, eşzamanlı denklemler sistemlerini kullanabilme, dinamik ve zaman serisi modelleri uygulayabilme becerileri kazanır.
econ 361 history of economic thought i: iktisat düşüncesinin tarihine giriş niteliğinde bir derstir. önde gelen iktisatçıların ve düşünce okullarının temel fikirleri, tarihsel ve güncel sorunlarla ilişkilendirilerek ele alınır. ders, farklı iktisat okullarının ortaya çıkışındaki sosyal ve ekonomik koşulları inceler. felsefe ve diğer disiplinlerle olan bağlantılar vurgulanır. klasik politik iktisadın yükselişi ve gerilemesi ile marjinalist yaklaşımın yükselişi dersin ana eksenini oluşturur. iktisadi teorilerin amaçları, kapsamı ve yöntemleri üzerine büyük tartışmalar değerlendirilir; baskın teoriden farklılaşan eleştirel yaklaşımlar da incelenir. içeriğinde merkantilizm, fizyokratlar, klasik okulun başlangıcı, adam smith, malthus, ricardo, mill ve marksist iktisat yer alır.
3 seçmeli ders

4. sınıf 7. dönem:
5 seçmeli ders

4. sınıf 8. dönem:
econ 460 structure of the turkish economy: bu dersin temel amacı, öğrencilerin türkiye ekonomisi hakkında kapsamlı bilgi ve anlayış kazanmalarını sağlamaktır. türkiye ekonomisinin tarihsel gelişimi eleştirel bir yaklaşımla incelenir ve güncel ekonomik sorunlar bu tarihsel çerçeve içinde değerlendirilir. ders, türkiye ekonomisinin tarihi süreç içinde geçirdiği dönüşümleri, ekonomik yapıdaki değişiklikleri ve ekonomide yaşanan krizler ile reformları derinlemesine analiz eder. bu sayede öğrenciler, türkiye ekonomisinin dinamiklerini, ekonomik politikaların evrimini ve bu politikaların ekonomik büyüme ile refaha etkilerini kavrayabilir; geleceğe yönelik ekonomik politika tasarlama becerisi kazanır.
4 seçmeli ders

pek yakında...
bölüm 2: seçmeli dersler
bölüm 3: öğretim üyeleri
bölüm 4: iş olanakları

galiçyaca-portekizce geleneksel müzik literatürünün en değerli cantiga'larından biri olan "a virgen que de deus madre" 13. yüzyıla tarihlenen "cantigas de santa maria" koleksiyonunun bir parçasıdır. bu ezgiler, dönemin kastilya kralı x. alfonso (alfonso el sabio) tarafından derlenmiş olup çoğunluğu meryem ana'ya adanmış dinsel şarkılardır. "cantigas de santa maria" toplamda 400'den fazla cantiga içerir. "a virgen que de deus madre" 322 numaralı cantiga'dır.

youtube linki 1
youtube linki 2

"a virgen que de deus madre", bakire meryem'in şefkatli, aracılık eden doğasına övgü niteliğinde bir cantiga'dır. bu cantiga'da özellikle meryem'in günahkârları kurtarma ve hastalara merhamet gösterme teması vurgulanır.

sözlerini chatgpt yardımıyla türkçeye çevirdim, hata olabilir:

a virgen, que de déus madre | éste, filla e crïada,
(tanrı’nın annesi olan bakire, o hem kızı hem de hizmetkârıdır,)

d' acorrer os pecadores | sempr' está aparellada.
(günahkârlara yardım etmeye daima hazırdır.)

ca nos non acórr' en día | sinaado nen en hóra,
(bize sadece belirli bir gün ya da saatte yardım etmez,)

mais sempre en todo tempo | d' acorrer no-nos demóra
(her zaman, her an yardım etmekte gecikmez,)

e punna en todas guisas | como non fiquemos fóra
(ve her şekilde uğraşır ki, tanrı’nın krallığının dışında kalmayalım,)

do reino de déus, séu fillo, | ond' é reínna alçada;
(oğlu olan tanrı’nın krallığı, ki orada kraliçe olarak yüceltilmiştir.)

demais sinaadamente | nas grandes enfermidades
(özellikle büyük hastalıklarda,)

de doores e de cuitas | acórre con pïadades.
(acı ve dert zamanlarında merhametle yardım eder.)

e de tal razôn com' esta | vos direi, se m' ascuitades,
(ve bu gibi bir olaydan size bahsedeceğim, eğer beni dinlerseniz,)

un gran miragre que fezo | esta sennor muit' honrrada.
(bu çok onurlu hanımefendinin gerçekleştirdiği büyük bir mucizeyi.)

a virgen, que de déus madre | éste, filla e crïada...
(tanrı’nın annesi olan bakire, o hem kızı hem de hizmetkârıdır,)

en évora foi un hóme | que ena virgen fïava
(évora’da bir adam vardı, bakire’ye güvenirdi,)

muito e que cada día | a ela s' acomendava;
(çok ve her gün kendini ona emanet ederdi.)

e avẽo-ll' ũa noite | en sa casa, u cẽava,
(bir gece evinde, akşam yemeği yerken başına geldi,)

que houvér' a seer mórto | a desóra, sen tardada.
(beklenmedik bir anda, hemen hemen ölecek oldu.)

a virgen, que de déus madre | éste, filla e crïada...
(tanrı’nın annesi olan bakire, o hem kızı hem de hizmetkârıdır,)

ca el gran comedor éra | e metía os bocados
(çünkü o çok yiyen biriydi, lokmaları)

muit' ameúde na boca, | grandes e desmesurados;
(sık sık ağzına atardı, büyük ve ölçüsüz lokmalar,)

e aa noite cẽava | dũus cõellos assados,
(ve o gece iki kızarmış tavşan yiyordu,)

atravessou-xe-ll' un ósso | na garganta, e sarrada
(boğazına bir kemik takıldı ve sıkışıp kaldı.)

a houve de tal maneira | que cuidou ser afogado;
(öyle bir hal aldı ki, boğulacağını sandı,)

ca aquel ósso ll' havía | o gorgomel' atapado
(çünkü o kemik boğaz deliğini tıkamıştı,)

assí que en pouca d' hóra | o houve tan fórt' inchado,
(kısa sürede boğazı çok şiddetli şişti,)

que fôlego non podía | coller nen ar falar nada.
(öyle ki nefes alamaz, konuşamaz hale geldi.)

a virgen, que de déus madre | éste, filla e crïada...
(tanrı’nın annesi olan bakire, o hem kızı hem de hizmetkârıdır,)

assí esteve gran tempo | que sól comer non podía
(uzun süre böyle kaldı, ki sadece yemek değil,)

nen bever nengũa cousa | senôn cald' ou agua fría,
(hiçbir şey içemez oldu, sadece çorba ya da soğuk su hariç.)

atá que chegou a fésta | da virgen santa maría,
(ta ki azize meryem’in bayramı gelene kadar,)

que cae no mes d' agosto, | quand' ela foi corõada.
(ağustos ayında kutlanır, onun taç giydiği gündür.)

a virgen, que de déus madre | éste, filla e crïada...
(tanrı’nın annesi olan bakire, o hem kızı hem de hizmetkârıdır,)

entôn todos séus parentes | e amigos o fillaron
(sonra bütün akrabaları ve dostları onu topladılar,)

e aa egreja desta | nóbre sennor o levaron,
(ve onu bu soylu hanımın kilisesine götürdüler,)

e tẽendo-o por mórto | ant' o altar o deitaron.
(onu ölü sanarak sunak önüne yatırdılar,)

e tev' i aquela noite; | e contra a madurgada,
(orada o gece kaldı; ve sabaha karşı,)

quand' a missa ja dizían, | filló-o tosse tan fórte,
(ayini okudukları sırada, onu çok şiddetli bir öksürük tuttu,)

que todos cuidaron lógo | que éra chegard' a mórte.
(herkes onun ölüm anının geldiğini düşündü.)

mas a virgen grorïosa, | que dos cuitados cõórte
(ama yüce bakire, ki sıkıntıdaki kullarını korur,)

éste, non quis que morresse | alí daquela vegada,
(bu adamın orada o anda ölmesini istemedi.)

a virgen, que de déus madre | éste, filla e crïada...
(tanrı’nın annesi olan bakire, o hem kızı hem de hizmetkârıdır,)

mas guisou que en tossindo | lle fez deitar mantẽente
(bunun yerine, öksürürken kemikten hemen kurtulmasını sağladı,)

aquel ósso pela boca, | ante toda quanta gente
(o kemiği ağzından çıkardı, orada bulunan herkesin önünde,)

i estava; e tan tóste | loores de bõa mente
(ve hemen ardından içtenlikle övgüler sundular,)

déron a santa maría, | a madre de déus amada.
(sevgili tanrı’nın annesi azize meryem’e.)

a virgen, que de déus madre | éste, filla e crïada...
(tanrı’nın annesi olan bakire, o hem kızı hem de hizmetkârıdır,)

latince "eğer barış istiyorsan savaşa hazırlan"* anlamındaki özlü söz.

milattan sonra 4. yüzyılda yaşamış olan roma aristokratı ve askeri düşünürü publius flavius vegetius renatus'a aittir. bu söz, onun yazdığı ve batı askeri geleneği üzerinde yüzyıllar boyunca etkili olan "epitoma rei militaris" adlı eserde geçmektedir.

vegetius'un bu sözü, caydırıcılık ilkesine dayalı bir savunma stratejisini özetler. zira vegetius, roma ordusunun zamanla barış dönemlerinde gevşeyip disiplini yitirdiğini, zırhlarını bile taşımadığını ve bu durumun roma'nın çöküşüne zemin hazırladığını öne sürmüştür. ona göre barış zamanında ordu hazır durumda olmalıdır, çünkü savaş kapıya dayandığında hazırlıksız bir toplumun direnmesi mümkün değildir.

bu anlayış zamanla daha modern biçimlerde de karşılık bulmuştur. örneğin, "peace through strength" (güç yoluyla barış) ifadesi, romalı imparator hadrian'dan başlayarak günümüz devlet adamlarına kadar uzanan bir çizgide çeşitli şekillerde yeniden yorumlanmıştır. abd başkanı theodore roosevelt'in "speak softly and carry a big stick" (yumuşak konuş ama büyük bir sopan olsun) sözü bu düşüncenin popüler varyantlarından biridir. soğuk savaş döneminde nükleer silahların savunma aracı olarak görülmesinin arkasındaki mantık da benzer bir caydırıcılık ilkesine dayanır.

vegetius her ne kadar kendi döneminde büyük bir askeri lider olmasa da, yazdıkları orta çağdan itibaren avrupa'da adeta bir "askeri incil" muamelesi görmüştür. hatta george washington'un bile bu eserden bir nüshaya sahip olduğu söylenir.

sonuç olarak, igitur qui desiderat pacem praeparet bellum yalnızca tarihi bir deyiş değil, aynı zamanda çağlar boyunca savunma stratejilerinin temel taşlarından biri olmuş bir düşünce sisteminin özlü ifadesidir.

kaynak

latince "selam sezar, ölmek üzere olanlar seni selamlıyor"* anlamına gelen meşhur ifade.

halk arasında gladyatörlerin arenaya çıkmadan önce imparatora söyledikleri bir itaat selamı olarak bilinse de işin aslı biraz daha farklıdır.

öncelikle belirtmek gerekir ki, bu selam roma gladyatör dövüşlerinde yaygın bir gelenek değildi. hatta bilinen kaynaklara göre bu söz yalnızca ms 52 yılında imparator claudius döneminde belgelenmiş tek bir olayda geçiyor.

tarihçi suetonius'un "life of the divine claudius" başlıklı eserinde aktardığına göre claudius'un fucine gölü'nü tarım arazisine çevirmek amacıyla başlattığı büyük bir kamu projesi (30.000 işçinin çalıştığı 11 yıl süren bir çalışma) tamamlandığında bu başarıyı kutlamak için bir naumachia (yani sahte bir deniz savaşı) düzenleniyor. idama mahkum edilen binlerce suçlu gölde sahte bir deniz savaşı yapacaklar.

savaştan önce mahkumlar claudius'a dönüp haykırıyor:
"ave imperator, morituri te salutant!"
("hail emperor, those who are about to die salute you!")
("selam imparator, ölmek üzere olanlar seni selamlıyor!")

claudius'un cevabı ise mahkumlar için biraz kafa karıştırıcı oluyor:
"aut non"
("or not")
("ya da değil")*

mahkumlar claudius'un bu sözünden affedildikleri anlamını çıkararak savaşmaktan vazgeçiyorlar. claudius ise mahkumları ikna ya da tehdit ederek (kaynağa göre değişiyor) savaşı başlatmak zorunda kalıyor.

dolayısıyla bu selamın popüler kültürdeki gibi her gladyatör dövüşünden önce sarf edilen standart bir söz olmadığı, aksine çok özel bir olayda geçen istisnai bir replik olduğu varsayılabilir.

kaynak

2025 nba draft'inin kuvvetle muhtemel 1 numarası. flagg, duke formasıyla geçirdiği muazzam sezonun ardından yılın oyuncusu ödülünü aldı. muhtemelen harika bir oyuncu olacak ama daha draft edilmeden komplo teorileriyle gündeme geldi.

dün amerikan basınında flagg'in şaibeli luka doncic-anthony davis takasının gizli parçası olduğu iddia edildi. çünkü dallas mavericks lottery'de sadece %1.8 ihtimali olmasına rağmen 2025 nba draft'inde 1. sıra hakkını elde etti.

bir tanrıçaya* aşık olan; bu aşkın karşılığında ihanetle, lanetle ve sonsuz yalnızlıkla ödüllendirilen denizci.

mitlerin ve efsanelerin hüküm sürdüğü çağlarda, gökyüzünü omuzlarında taşıyan atlas'ın denizden doğma kızı calypso, uçsuz bucaksız okyanusların hakimi olarak biliniyordu. onun hükmettiği denizler yaşamı hem verir hem de alırdı. calypso'nun güzelliği ve kudreti, rüzgarlarla yarışır, fırtınalarla dans ederdi. denizciler onu hem derin bir aşkla sever hem de onun öngörülemez gazabından dolayı adı anıldığında korkuyla titrerdi.

ama ne kadar kudretli olursa olsun, calypso'nun damarlarında da bir parça ölümlü kanı akıyordu. sonsuzluğun içinden bir gün, gözü bir denizcinin üzerine takıldı: genç, cesur ve yüreği okyanus kadar derin bir adamdı bu, adı davy jones'tu. calypso, insana özgü bir tutkuyla ona aşık oldu. bu aşk, tanrıçanın kalbindeki yalnızlığa bir umut, engin dalgalarına bir liman oldu.

calypso, aşkına karşılık olarak davy jones'a kutsal bir görev bahşetti: denizlerde ölen zavallı ruhları toplayacak, onları huzura ve öteki dünyaya taşıyacaktı. bu görev hem bir lütuftu hem de bir lanet, çünkü ruhları taşıyan, kendi kalbini yavaş yavaş yitirmeye mahkumdu.

davy jones bu görevi kabul etti ama bir şartla: jones, on yıl görevini yerine getirdikten sonra karaya ayak basabilecek ve eğer calypso'nun kalbinde hâlâ ona karşı aşkı devam ediyorsa jones'un görevi son bulacak, başka bir kaptan onun yerini alacaktı.

ancak denizler sadakatsizdir, fırtınalar asla söz dinlemez. calypso'nun kalbi de tıpkı hükmettiği okyanuslar gibi değişken ve tutarsızdı. davy jones on yılın sonunda karaya ayak bastığında calypso'nun gölgesini bile göremedi. onun yokluğu, davy jones'un yüreğini buz gibi bir yalnızlıkla doldurdu. umudu, yerini öfkeye bıraktı.

bu ihanete uğramış adam, denizlerin diğer büyük efendileriyle - korsan kardeşliği ile - bir araya geldi. onlarla birlikte calypso'yu alt etmek, onun sonsuz kudretine son vermek üzere bir plan kurdu. ve bu plan başarıya ulaştı: davy jones'un ihanetiyle tanrıça kandırıldı ve ölümlü bir bedenin* içine hapsedildi. deniz artık onun değildi.

ama böyle bir ihaneti işlemek bedelsiz kalmazdı. davy jones'un yüreği, bir zamanlar aşk ile çarpan o kalp, şimdi acı, pişmanlık ve öfke ile kavruluyordu. sonunda o kalbi kendi elleriyle göğsünden söküp çıkardı ve uzak, erişilmez bir yere sakladı. kalbi olmadan, artık acı hissetmeyecekti. ya da en azından davy jones böyle umuyordu.

davy jones, uçan hollandalı'nın* kaptanı olarak geri döndü denizlere ama artık merhametini denizlerde bırakmıştı. sonsuz bir öfkenin gölgesinde, zalim bir hayalete dönüşmüştü. onun adı anıldığında rüzgar kesilir, denizler susardı.

bir gün, kaptan jack sparrow batan gemisi wicked wench'i okyanusun dibinden çıkarması karşılığında davy jones ile bir anlaşma yaptı. bu anlaşmaya göre davy jones wicked wench'i okyanusun dibinden çıkaracak, karşılığında da jack sparrow 13 yıl wicked wench'e kaptanlık yaptıktan sonra uçan hollandalı'nın mürettebatına katılarak 100 yıl boyunca davy jones'un kölesi olacaktı.

aradan 13 yıl geçtikten sonra jack sparrow'un borcunu ödeme vakti gelmişti ama jack hâlâ borcunu ödememişti. jones jack'a üç gün süre tanıdı: ya yüz ruh toplayacak, ya da kendi ruhunu verecekti. bu karmaşanın ortasında, jack sparrow'un asıl planı şekillenmeye başladı. davy jones'un kalbi... eğer kalbi ele geçirilirse davy jones da kontrol altına alınabilirdi. ve jack, bu kalbi bulup borcundan kurtulmak istiyordu.

ancak kalp başka ellere düştü. önce will turner, sonra james norrington kalbi buldu ve en sonunda kalp doğu hindistan ticaret şirketi'nden* lord cutler beckett'in ellerine geçti. beckett, kalbi elinde tutarak davy jones'u kendi hizmetine aldı. jones denizlerin derinliklerinden korkunç bir yaratığı, kraken'i, tekrar uyandırdı. kraken denizin altından yükselip gemileri parçaladı, ruhları uçan hollandalı'ya sürükledi. jones'un lanetli gemisi, bir hayalet ordusuna dönüştü. beckett'ın liderliğinde britanya donanması ve uçan hollandalı korsanlara karşı bir savaşa girişti.

korsanlar bu tehdit karşısında bir araya gelmek zorunda kaldı. dünyanın dört bir yanındaki korsan lordları, brethren mahkemesi'ni topladı. britanya donanması ve uçan hollandalı'ya karşı kazanma şanslarının olmadığının farkında olan korsan lordları dengeleri değiştirebilecek tek olasılığa sığındı: calypso.

insan bedenine hapsedilen calypso'yu serbest bırakıp britanya donanmasını ve uçan hollandalı'yı yok etmesini istiyor fakat tanrıçanın gazabından çekiniyorlardı. will turner calypso'nun gazabını uçan hollandalı'ya yöneltmek için calypso'ya kendisini insan bedenine hapsedenin davy jones olduğunu söyledi, ardından kaptan hector barbossa ve mürettebatı tanrıçayı serbest bıraktı. calypso insan bedeninden kurtulduğunda öfkesi okyanusu sarsacak bir felakete dönüştü. denizleri döndürerek devasa bir girdap* yarattı. o girdabın kalbinde, siyah inci* ile uçan hollandalı çarpıştı.

savaşta, jack sparrow ve will turner, davy jones'un kalbini ele geçirdi. jack kalbi bıçaklayarak uçan hollandalı'nın kaptanı olacakken** will, davy jones tarafından ölümcül bir şekilde yaralandı. jack kalbi will'e verdi ve will kalbi bıçakladı. jones son nefesinde o adı haykırarak denizin derinliklerine karıştı: calypso

birkaç hafta önce hakkında şiir yazdığım okulum. sınav öncesi notlarımı karıştırırken denk gelince paylaşayım dedim.

odtü
en odtü
ey odtü
uzatma üniversite sürgünümü benim
kampüsündeki kuşlardan ne haber vardır
amfilerden bile yükselen bir bahar vardır
vizelerden finallerden ne çıkar madem ki yaz okulu vardır
yoktan da vardan da ötede bir devrim vardır
hep suç bende değil beni yakıp yıkan bir ekonometri vardır
o mezunlara özenip söylenecek mısralar vardır
sakın üniversite deme üniversitelerin üstünde bir üniversite vardır
ne yapsalar boş göklerden gelen bir eylem vardır
ff alsam ne olur ff'i onaran bir aa vardır
yanmışsam külümden yapılan bir heykel vardır
yenilgi yenilgi uzayan bir transkript vardır
rahatlığın sırrına ermek için sende withdraw vardır
verşan engellemezse bu dönem bir bahar şenliği vardır*
senden ümit kesmem önümde mezuniyet adlı bir çınar vardır
odtü
en odtü
ey odtü

edit: rektörün engelleme çabalarına rağmen şenliği yaptık, yapıyoruz.

ne yapsalar boş, öğrencilerden gelen bir şenlik vardır!

17. yüzyılda yaşamış fransız roman ve oyun yazarı cyrano de bergerac'ın hayatını konu alan oyun. edmond rostand tarafından 1897'de yayınlanmıştır.

okuduğum tiratlar arasında en sevdiğim bu oyundaki istemem eksik olsun tiradıdır. her ne kadar hamlet'in olmak ya da olmamak tiradını ve marcus antonius'un sezar'ın cenazesindeki tiradını* çok sevsem de benim gözümde hiçbiri bir istemem eksik olsun değildir.



rüştü asyalı'nın sesinden istemem eksik olsun tiradı

yaklaşık 10 ay sonra gerçekleşecek olan abd tarihinin 60. başkanlık seçimi. anketlerde donald trump önde görünüyor. aday olmasının önünde yasal bir engel olmazsa abd'de 2. donald trump dönemi başlayacak gibi duruyor.

kavalalı mehmed ali paşa 4 mart 1769 tarihinde osmanlı imparatorluğu'na bağlı kavala şehrinde dünyaya geldi. genç yaşta askeri kariyerine başladı ve çeşitli savaşlarda gösterdiği başarılarla dikkat çekti. osmanlı hükümetinin emriyle mısır valisi olarak atanan mehmed ali paşa, burada modern bir ordu oluşturdu. mehmed ali paşa mısır'da sadece askeri değil, aynı zamanda ekonomik ve idari alandaki başarılarıyla da ön plana çıktı. modern tarım yöntemlerini mısır'a getirerek tarımı geliştirdi, altyapıyı iyileştirdi ve ekonomiyi canlandırdı.

mehmed ali paşa güçlenirken osmanlı imparatorluğu zayıflıyordu. osmanlı imparatorluğu mora isyanı'nı bastıramayınca mısır valisi kavalalı mehmed ali paşa'dan yardım istedi. mehmed ali paşa yardım etmeyi kabul etti ve bu yardımı karşılığında mora'yı istedi. fakat yunanistan bağımsız olunca mora da yunanistan'a katıldı ve mehmed ali paşa bu sefer suriye valiliğini istedi. osmanlı suriye'yi vermek istemeyince mehmed ali paşa osmanlı'ya karşı ayaklandı, konya muharebesi'nde osmanlı ordusunu mağlup etti ve kütahya'ya kadar ilerledi. osmanlı mehmed ali paşa'yı durduramayınca rus imparatorluğu'ndan yardım istedi ve osmanlı ile rus imparatorluğu arasında hünkar iskelesi antlaşması imzalandı. rusya'nın yardımıyla mehmed ali paşa durduruldu ve osmanlı padişahı 2. mahmud ile mısır valisi mehmed ali paşa arasında 14 mayıs 1833 tarihinde kütahya antlaşması imzalandı. antlaşmanın sonucunda mehmed ali paşa'ya mısır valiliğine ek olarak girit ve şam valiliği de verildi. mehmed ali paşa'nın oğlu ibrahim paşa'ya* da cidde valiliği ile adana muhassıllığı (vergi toplama hakkı) verildi.

fakat kütahya antlaşması'ndan iki taraf da hoşnut değildi. 2. mahmud, mehmed ali paşa'ya verilen suriye, adana, girit ve cidde gibi zengin eyaletleri geri almak istiyordu. mehmed ali paşa ise elde ettiği kazancı az buluyordu. mısır'ın ödemesi gereken vergi de anlaşmazlık konusuydu. sonunda mehmed ali paşa'nın oğlu ibrahim paşa'nın yönetimindeki mısır ordusu ile osmanlı ordusu nizip'te karşı karşıya geldi. mısır ordusu nizip muharebesi'nde osmanlı ordusunu ağır bir yenilgiye uğrattı. fakat daha sonra ingiltere'nin desteği ile osmanlı mısır kıyılarını ablukaya aldı, akka kalesi'ni fethetti ve mısır'a doğru yürümeye başladı. bunun üzerine mehmed ali paşa 15 temmuz 1840 tarihinde londra antlaşması'nı* imzalamak zorunda kaldı. bu antlaşmanın sonucunda mehmed ali paşa ve varislerine mısır ve akka eyaletlerini süresiz yönetme hakkı verildi. fakat bu bölgeler osmanlı imparatorluğu'nun ayrılmaz bir parçası olmaya devam etti. mehmed ali paşa mısır'a terk edilmiş olan osmanlı donanması'nı osmanlı'ya geri verdi. mısır ordusu suriye, arabistan, hicaz, girit, adana ve osmanlı imparatorluğu'na ait diğer bölgelerden çekildi.

kavalalı mehmed ali paşa yaşamının son yıllarını ağır bir hastalığın pençesinde geçirdi, 2 mart 1848'de mısır valiliği görevini oğlu ibrahim paşa'ya bıraktı, 2 ağustos 1849 tarihinde kahire'de hayata gözlerini yumdu. askeri dehası, idari yetenekleri ve mısır'da gerçekleştirdiği reformlarla tarihe damgasını vurdu. kavalalı hanedanı, mehmed ali paşa'nın vali olarak atandığı 17 mayıs 1805'ten mısır'da cumhuriyetin ilan edildiği 18 haziran 1953'e kadar tam 148 sene mısır'ı yönetti.

not: tosun paşa filminde bahsi geçen tosun paşa** ve ibrahim paşa* kavalalı mehmed ali paşa'nın çocuklarıdır.

ilk olarak arap edebiyatında ortaya çıkmış, daha sonra fars edebiyatına geçmiş bir hikaye. temelleri sümer mitolojisindeki inanna ve tammuz'a dayanır. mecnun'un asıl adı kays'tır.

leyla da kays da varlıklı ailelerin çocuklarıdır. günümüze gelen metinlerden kays'ın ailesinin daha zengin olduğu anlaşılmaktadır. iki aile arasında geçmişe dayanan bir düşmanlık vardır. kays çok yakışıklı, zarif, akıllı ve şiir konusunda yetkin bir erkektir. küçük yaşta deve otlatırken leyla'yı görüp ona aşık olur. leyla kays'tan uzak durdukça kays'ın aşkı daha da büyür. bir gün kays devesi ile giderken yolda leyla'yı görür. leyla kız arkadaşlarıyla sohbet etmektedir. kays devesinden inip sohbete iştirak eder, akşama kadar sohbet ederler, ertesi gün tekrar buluşurlar ve bir önceki günden bile daha uzun bir sohbet ederler. daha sonra leyla kays'ın aşkını denemek için başkasıyla konuşmaya başlar. kays bunu görünce baygınlık geçirir, kays'ın bayıldığını gören leyla kays'ın yüzüne su serper ve bir süre sonra kays kendine gelir.

çok geçmeden kays'ın şiirleri vasıtasıyla ikili arasındaki aşkı herkes öğrenir fakat aileleri evlenmelerine izin vermez. bunun üzerine kays depresyona girer, yemeden içmeden kesilir. kays'ın annesi leyla'ya gider ve bu aşkın oğlunun durumuna kötü etki ettiğini, onu yemeksiz ve uykusuz bıraktığını söyler. bunun üzerine leyla kays'ı ziyaret eder ve sabaha kadar dertleşirler. daha sonra mektuplaşmaya başlarlar ve kays leyla'yı ziyaret edeceğine dair söz verir. kays'ın leyla'nın mahallesine gider ama leyla'nın ailesi kays'ı kılıçtan geçirmekle tehdit eder. bunun üzerine kays "leyla'yı görmemektense ölürüm daha iyi!" der. kays'ın bu ısrarı karşısında leyla'nın ailesi başka bir yere göç eder. lays bir gece vakti tekrar layla'nın evine gider, leyla'yı göremeyince yere kapanır ve yüzünü toprağa sürmeye başlar.

kays deli divane vaziyette** mahallede dolanmaya başlar. önceden yakışıklılığı, zarifliği, zekası ve güzel şiirleriyle tanınan kays artık herkesin acıyarak baktığı mecnun haline gelmiştir. eskiden sohbet etmeyi çok seven mecnun artık sadece leyla'nın adının anılması durumunda leyla'nın adını anan kişiyle konuşmaya başlamıştır. onun bu durumuna üzülen biri mecnun'a gidip "seni leyla ile evlendirmemi ister misin?" diye sorar, mecnun "bu mümkün mü?" diye karşılık verir. mecnun'a yardım teklif eden şahıs* bu konuda elinden geleni yapacağının sözünü verir ve mecnun'dan sabırlı olmasını ve üstüne başına çeki düzen vermesini ister. en sonunda leyla'yı istemeye gider fakat leyla'nın ailesi onlara kılıç çeker. mecnun'a yardım teklif eden şahıs* leyla'nın ailesini ikna etmeye çalışır ama başaramaz, geri dönerler.

babası leyla'yı akrabalarından biriyle evlendirmeye karar verir ancak leyla bunu reddeder. leyla da mecnun'un kendisine olan aşkından dolayı başına gelenlere çok üzülür ve hastalanır. daha sonra zengin biri leyla'yı görür ve aşık olur, gider leyla'yı babasından ister, babası leyla'yı verir. gelişmelerden haberdar olan mecnun iyice hastalanır, artık ölmek üzeredir. bunun üzerine mecnun'un annesi ve babası ailenin ileri gelenleriyle beraber leyla'nın babasına giderler, "oğlumuz kahrından aklını kaybedip ölmek üzeredir, senden bu evliliğe* izin vermeni rica ediyoruz" derler. fakat leyla'nın babası izin vermez ve leyla'yı isteyen zengin* ile evlendirir. leyla da bu evliliğe boyun eğer.

bu evlilik sonrası mecnun iyice aklını kaybeder. kendini çöllere vurur, kuşlarla ve vahşi hayvanlarla konuşmaya başlar, nerede olduğunu bilemez. sonra bir gün leyla ile karşılaşır, leyla'yı görünce gözyaşları sel olur, baygın düşüp yere yığılana kadar ağlar. mecnun çöllerde gezerken saçı sakalı birbirine karışır, tırnakları uzar, artık insandan çok vahşi hayvanları andırmaya başlamıştır. ceylanlar artık ondan korkmamaya başlar, mecnun ceylanlarla beraber yaşamakta ve ceylanları leyla'ya benzetmektedir. bir gün mecnun çölde dolaşırken avcıların avına düşen bir ceylan görür, ceylanı kurtarır ve serbest bırakır. korkmuş ceylan kaçıp giderken ceylana "ey leyla'yı andıran güzel, korkma!" diye seslenir.

mecnun bir süre sonra tamamen yemeden içmeden kesilir. mecnun'un ailesinin hizmetçisi mecnun yemesi için çöle bıraktığı yemeklere dokunulmadığını görünce aileye haber verir. mecnun'u aramak için çöllere düşen aile mecnun'u kucağında bir ceylanla ölü olarak bulur.

leyla ile mecnun'un arap edebiyatındaki ilk formu sümer mitolojisindeki inanna ile tammuz/dumuzi hikayesine benzer. mecnun'un leyla'yı görmesi ve aşık olması ilkbaharın başlangıcını simgeler. ilkbahar boyunca leyla ile mecnun aşk yaşarlar. mecnun'un ölümü ise sonbaharı simgeler. aynı innana'nın tammuz öldükten sonra tammuz'u aramak için yeraltına inmesi gibi leyla da mecnun öldükten sonra mecnun'u arar. mecnun'un ölümü aynı zamanda güneşin batışını sembolize eder, kucağında bir ceylanla ölmesi de babil güneş tanrısı marduk'un sembolü olan ceylana bir göndermedir.

leyla ile mecnun arap edebiyatından fars edebiyatına geçerken bu durum değişir, fars edebiyatında önce leyla ölür sonra mecnun ölür. leyla ile mecnun ve inanna ile tammuz hikayeleri arasındaki bağlantı kopar.

age of empires ii - main theme

age of empires ii - shamburger

age of empires ii - bass bag

age of empires ii - tazer

age of mythology - eat your potatoes

age of mythology - adult swim

grand theft auto iv - main theme

silent hill - promise (reprise)

silent hill 2 - theme of laura (reprise)

the elder scrolls iii: morrowind - nerevar rising

the elder scrolls v: skyrim - the song of the dragonborn

yunan mitolojisinde aşk ve güzellik tanrıçası. kökeni sümer'deki inanna'ya, akad/babil/asur'daki iştar'a ve fenike'deki astarte'ye dayanır.

aşk tanrıçası olduğu için birçok aşk hikayesi vardır. fakat ben bugün tammuz/dumuzi-inanna/iştar ve adonis-astarte hikayelerinin devamı olan adonis-afrodit hikayesini anlatacağım. ensest bir ilişkinin sonucunda mür ağacına dönüşen myrrha'dan adonis doğmuştur. bebeğin güzelliğinden etkilenen afrodit adonis'i alıp yeraltına götürür ve yetiştirmesi için persephone'ye verir. fakat persephone de adonis'in güzelliğinden etkilenip aşık olur ve adonis'i afrodit'e geri vermek istemez. iki tanrıça adonis için kavga etmeye başlar. kavgaya zeus hakemlik yapar ve adonis'in yılın üçte birini afrodit ile, üçte birini persephone ile, üçte birini ise istediği yerde geçirmesine hükmeder. adonis afrodit'i tercih ederek yılın üçte ikisini afrodit ile birlikte geçirmeye başlar.

fakat bu birliktelik çok da uzun sürmez. adonis bir av sırasında bir yaban domuzunun saldırısına uğrar ve afrodit'in kollarında can verir. yaban domuzunu adonis'in başına hangi tanrının sardığı ile ilgili çeşitli anlatılar vardır. bir anlatıda afrodit'e sinirlenen artemis, başka bir anlatıda afrodit'in adonis'le vakit geçirmesini kıskanan ares, diğer bir anlatıda ise oğlu afrodit'in oğlu erymanthus'u kör etmesinin intikamını almak isteyen apollo yaban domuzunu adonis'in başına bela etmiştir.

sümer'deki inanna'nın ve akad/babil/asur'daki iştar'ın fenike'deki karşılığı. astarte anlatıları kıbrıs üzerinden yunanistan'a geçerek yunan mitolojisindeki afrodit'i oluşturmuştur.

lübnan dağlarında bugünkü adıyla ibrahim nehri'nin* o zamanki adıyla adonis nehri'nin aktığı yerde astarte tapınağı vardır. astarte ve adonis ilk defa bu tapınakta karşılaşır ve adonis bu tapınağın bahçesinde ölür. ilkbahar geldiğinde nahr ibrahim kırmızımsı bir renkte akar. mitolojide bu kırmızı rengin sebebi olarak adonis'in ölmesi ve nehrin adonis'in kanıyla birlikte akması gösterilir. adonis bir av sırasında astarte tapınağı'nın bahçesinde bir yaban domuzunun saldırısına uğrar ve ölür. astarte adonis'i kurtarmak için güllerin arasında koşar, güllerin dikenleri astarte'nin ellerini ayaklarını kanatır, astarte'nin kanıyla bütün güller kırmızıya boyanır.

sümer aşk, savaş ve bereket tanrıçası inanna'ya akad, babil ve asur döneminde verilen isim. fenike mitolojisindeki astarte ve yunan mitolojisindeki afrodit iştar'ın devamıdır.

her yıl ilkbaharda bitki, güneş ve çoban tanrısı tammuz/dumuzi ile evlenir. bu evlilikle birlikte bütün dünya yeşerir, yeniden canlanır. nevruz törenleri de buradan gelmektedir. nevruz törenleri aslında tammuz/dumuzi ile iştar'ın evlilik törenini sembolize eder. çeyiz, gelin hamamı gibi adetler iştar'dan gelmektedir.

sümerlerde aşk, savaş ve bereket tanrıçası. akad, babil ve asur döneminde iştar olarak adlandırılır. fenike mitolojisindeki astarte ve yunan mitolojisindeki afrodit inanna'nın devamıdır.

her yıl ilkbaharda bitki, güneş ve çoban tanrısı tammuz/dumuzi ile evlenir. bu evlilikle birlikte bütün dünya yeşerir, yeniden canlanır. nevruz törenleri de buradan gelmektedir. nevruz törenleri aslında tammuz/dumuzi ile inanna'nın evlilik törenini sembolize eder. çeyiz, gelin hamamı gibi adetler inanna'dan gelmektedir.

kıbrıs kralı cinyras'ın kızı ve afrodit'in sevgilisi adonis'in annesidir.

myrrha babası cinyras'a aşıktır. annesi festivale gittiğinde babasının odasına karanlıkta girerek babasıyla cinsel ilişkiye girer. cinyras cinsel ilişkiye girdiği kişinin kızı olduğunu öğrenince kızını öldürmek için eline kılıcını alır ve kızının peşine düşer. myrrha kaçar, kral kovalar, myrrha tanrılara kendisini babasından kurtarmaları için yalvarır. en sonunda tanrılar myrrha'ya acıyarak myrrha'yı mür ağacına dönüştürür. fakat myrrha babasından hamile kalmıştır. myrrha mür ağacına dönüştükten sonra mür ağacının kabuğu çatlamış ve adonis'i doğurmuştur.

mitolojide iki farklı (aslında aynı) adonis vardır. biri fenike mitolojisinde aşk, güzellik ve yeniden doğuş tanrısı adonis. diğeri yunan mitolojisinde aşk ve güzellik tanrıçası afrodit'in sevgilisi olan ölümlü adonis. ikisinin de kökeni sümer mitolojisindeki tammuz/dumuzi'ye dayanır.

önce fenikelilerde aşk, güzellik ve yeniden doğuş tanrısı olan adonis'ten başlayalım. lübnan dağlarında bugünkü adıyla ibrahim nehri'nin* o zamanki adıyla adonis nehri'nin aktığı yerde astarte tapınağı vardır. astarte ve adonis ilk defa bu tapınakta karşılaşır ve adonis bu tapınağın bahçesinde ölür. ilkbahar geldiğinde nahr ibrahim kırmızımsı bir renkte akar. mitolojide bu kırmızı rengin sebebi olarak adonis'in ölmesi ve nehrin adonis'in kanıyla birlikte akması gösterilir. adonis bir av sırasında astarte tapınağı'nın bahçesinde bir yaban domuzunun saldırısına uğrar ve ölür. astarte adonis'i kurtarmak için güllerin arasında koşar, güllerin dikenleri astarte'nin ellerini ayaklarını kanatır, astarte'nin kanıyla bütün güller kırmızıya boyanır.

yunan mitolojisindeki adonis ise ölümlüdür. kıbrıs kralı cinyras ve kızı myrrha'nın ensest ilişkisinden doğmuştur. myrrha babasına aşıktır. annesi festivale gittiğinde babasının odasına karanlıkta girerek babasıyla cinsel ilişkiye girer. cinyras cinsel ilişkiye girdiği kişinin kızı olduğunu öğrenince kızını öldürmek için eline kılıcını alır ve kızının peşine düşer. myrrha kaçar, kral kovalar, myrrha tanrılara kendisini babasından kurtarmaları için yalvarır. en sonunda tanrılar myrrha'ya acıyarak myrrha'yı mür ağacına dönüştürür. fakat myrrha babasından hamile kalmıştı. myrrha mür ağacına dönüştükten sonra mür ağacının kabuğu çatlamış ve içinden adonis çıkmıştır. bebeğin güzelliğinden etkilenen afrodit adonis'i alıp yeraltına götürür ve yetiştirmesi için persephone'ye verir. fakat persephone de adonis'in güzelliğinden etkilenip aşık olur ve adonis'i afrodit'e geri vermek istemez. iki tanrıça adonis için kavga etmeye başlar. kavgaya zeus hakemlik yapar ve adonis'in yılın üçte birini afrodit ile, üçte birini persephone ile, üçte birini ise istediği yerde geçirmesine hükmeder. adonis afrodit'i tercih ederek yılın üçte ikisini afrodit ile birlikte geçirmeye başlar.

yunan mitolojisindeki adonis'in ölümü de aynı fenike mitolojisindeki adonis'in ölümü gibi olur. adonis bir av sırasında bir yaban domuzunun saldırısına uğrar ve afrodit'in kollarında can verir. yaban domuzunu adonis'in başına hangi tanrının sardığı ile ilgili çeşitli anlatılar vardır. bir anlatıda afrodit'e sinirlenen artemis, başka bir anlatıda afrodit'in adonis'le vakit geçirmesini kıskanan ares, diğer bir anlatıda ise oğlu afrodit'in oğlu erymanthus'u kör etmesinin intikamını almak isteyen apollo yaban domuzunu adonis'in başına bela etmiştir.

sümerlerde bitki, güneş ve çoban tanrısı. tammuz olarak da bilinir. domuz kelimesi kendisinden gelmektedir. fenike ve yunan mitolojisindeki adonis dumuzi'nin devamıdır.

tammuz/dumuzi her yıl ilkbaharda yeryüzüne çıkar, sonbaharda yeraltına iner. her yıl yeryüzüne çıktığında aşk, savaş ve bereket tanrıçası inanna/iştar ile evlenir. ilkbaharda inanna ile evlenmesiyle bütün dünya yeşerir, yeniden canlanır. nevruz törenleri de buradan gelmektedir. nevruz törenleri aslında dumuzi ve inanna'nın evlilik törenini sembolize eder. sümer kralları da dumuzi'yi temsilen toprağı zenginleştirmek, bereketi fazlalaştırmak için inanna'yı temsil eden baş rahibe ile evlenir. ziggurat'ın en üst katında bu kutsal evlilik kutlanır.