masumiyet karinesi

masumiyet ya da suçsuzluk karinesi (presumption of innocence) olarak bilinen bu ilke kökenini çoğu hukukçuya göre 1215 tarihli ünlü magna carta belgesinin 39. maddesinde tıklayer alan ''adil yargılanma ilkesi''nden(right to due process) almaktadır.

anılan ilke yine 26 ağustos 1789 tarihli ''fransız kişi ve vatandaş hakları bildirgesi''tıklamadde 9'da: ''her insan suçlu olduğuna karar verilinceye kadar masum sayıldığı için...''

avrupa insan hakları sözleşmesi (aihs) madde 6/2'de: tıkla ''bir suç ile itham edilen herkes, suçluluğu yasal olarak sabit oluncaya kadar masum sayılır.''

ve t.c. anayasası'nın 38. maddesinde tıkla“suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılamaz." şeklinde karşımıza çıkmaktadır.

hukuk belgelerine girmesi her ne kadar uzun bir süreci gerektirse de bugün modern dünyada geniş uygulama alanı bulan bir ilkeden bahsediyoruz ''masumiyet karinesi'' ile. yukarıda yasa metinlerden alıntıyla ne olduğu zaten ortada olsa da en basit tanımı ''aksi %100 netlikte ispat edilene kadar suçsuzsundur arkadaş''tır. konu hukukun birçok alanında kendine yer bulsa da bugün ülkede en çok tartışıldığı alan ceza hukukudur. ceza hukukunda bir kişinin suçluluğu için kanaat, değerlendirme ya da hissettim oldu şeklinde bir anlayışın yeri yoktur. en azından teoride yoktur. kişinin suçluluğu en ufak bir şüpheye mahal bırakmayacak derecede ortada olması, her türlü akla mantığa uygun hukuki delille (delil serbestisi) ile ispatlanması gerekmektedir. özetle hedef ''maddi gerçeğe'' hukuka uygun şekilde ulaşmaktır. bu ilkenin olmaması durumunda özellikle otoriter yönetimlerde masum insanlar çeşitli araçlarla suçlu gibi yansıtılıp, toplum algısı ve sosyal medya baskısı ile şeytanlaştırılmakta maalesef cüppe giyse de adaleti sağlamakla sürgün edilmek arasında kalan hakimlerin kararıyla hayatlar zindanlarda yok edilmektedir.

konuyu ilerleyen zamanlarda daha çok duyacağımız için kısa kesiyorum.

suçluluğu kanıtlanana kadar herkes suçsuzdur şeklinde basite indirgenebilen temel hukuk prensibi.

ülkemizde fiilen pek bir hükmü yoktur.

kesin olmayan bir karinedir. aksi kanıtlanabilir. kesin karinenin aksini ne yapsan kanıtlayamazsın. örnek: yağmur yağıyorsa illa ki bir şeyler ıslanır.

muz cumhuriyetinde hukuk sisteminden çoktan çıkarılmış olan hukuki yaklaşım.

hangi suçu işlediğiniz veya suç işleyip işlemediğiniz hiç önemli değildir muz cumhuriyetinde.
hazırlanan iddianamede, eğer suçlu olduğu iddia edilen şahıs, iddia edilen suçu bir hükümet yanlısına karşı yapmışsa sikmişim masumiyet karinesini.

1698 salem cadı mahkemesi'nin bir çok masum insanı cadı yaftalamasıyla yakarak veya asarak idam etmesi üzerine, buna bir dur demek için amerikan hukukuna eklenmiş maddedir. öyle ki bir papaz toprak anlaşmazlığı içinde olduğu 78 yaşında bir yaşlı kadını cadı diye ihbar etmiştir, hatta bir papaz cadılıkla suçlanmış ve mahkeme önünde incilden ayetler okuyup, cadı olmadığını kanıtlamaya çalışmıştır fakat, bu da onları iknâ etmemiş ve şeytanın oyunu olduğunu söylemişlerdir. daha ayrıntılı olarak zeynep dramali'nin tarihi tersten okumak adlı kitabına bakılabilir.

türkiye ve türkiye gibi az gelişmiş; totaliter rejimin hüküm sürdüğü ülkelerde sözde olup özde olmayan hukukun temel esaslardan.

mesela ülkenin süslü kişisi çıkıp "bana göre suç" diyerek hukuka olan bakışın ve tutumunu gözler önüne sermiştir. hukuku işletenlerin de bu süslü kişiye biat ettiklerini biliyoruz. sonuç masumiyet karinesi de yok, suçun şahsiliği de yok, o da yok bu da yok.
iktidarın hukuku var. işinize gelirse.

çoğu kişinin ikinci kelimeyi ilkin kerhane olarak gördüğü aşikardır.

bi de bunun ekürileri vardır, habeas corpus, in dubio pro reo vs. ne hikmetse bu hedenin latince kolay akılda kalır bi karşılığını öğrenememiştir yazarımız şu güne kadar.

ülkemizde bunun bir bugı bulunmuştur, süresiz tutuklu kalırsınız, uzadıkça uzatılır. hatta kanuni maksimum tutuklama süresi geçtiği için aym serbest bırakılmanız gerektiğine hükmetse de tutarlar sizi içeride. hakkınızda hüküm tesis edilememektedir, ama içerde yatarsınız.

engizisyon döneminde ise bu ilkenin tam tersi uygulanmıştır, masumsan allah sana gerekli gücü verir işkencelere dayanırsın şeklinde bir hukuk kuramı geliştirilmiştir o dönemlerde.

masumiyet kerhanesi.

hukukun temelini oluşturur. bizim gibi ülkelerde hukukun temeli inşaat temelleri gibi en ufak bir müdahalede yıkıldığı için kimsenin umrunda değildir birinin suçu ispat edilene kadar suçsuz olduğu.

suçlu olduğu kanıtlanana dek herkes suçsuzdur.
bizdeki hali:
suçsuz olduğunu kanıtlayana dek herkes suçludur.

presumption of innocence

bir suç kanıtlanana kadar kişinin masum olduğunu, hükümlü olarak görülmemesi gerektiğini kabul eden hukuk doktrini olarak tanımlanır.



alıntı ve görsel kaynak/ vikipedi.

'o yapmamıştır. yaptıysa da öyle yapmak istememiştir.' durumunun hukuk dilindeki halidir.

çok temel ve evrensel bir hukuk kuralıdır... şüpheli, sanık, davalı her kim ise, suçsuz olduğunu kanıtlamak zorunda değildir, suçlu olduğunu iddia eden taraf onun suçlu olduğunu kanıtlamak zorundadır. uygulanabildiği ülkelerde nefis bir kuraldır. hani abd filmlerinde görürüz, herif resmen suçlu, adamı o öldürmüş belli ama şu cümleyi çok sık duyarız dimi? baş komiserim elimizde onu tutuklayacak düzeyde delil yok....o zaman araştırmaya devam, peki bizde nasıl? savcı: alın onu.... bitti...artık alınan adam cırmalasın suçsuzum diye. kısacası; suçu kanıtlamak iddia sahibinin görevidir, sanığın suçsuzluğunu kanıtlaması değil...