ordu

memleketimdir.

özlem duyduğum güzel memleketim, yasondan güneşin batışını izlemek, perşembe yaylasında oksijene doymak , boztepeden şehri seyretmek bunlar hep özlemden.

bir kere gezme fırsatım oldu çok beğendim. sessiz sakin bir yer.

ünye, perşembe ve sagra haricinde pek bir numarası olmayan şehir.

merkez ilçesine* her gidişimde gördüğüm bir trafik sorunu var ki içinde yaşayanlar nasıl her gün dayanıyor anlayabilmiş değilim. şehrin planlanışı o kadar sıkıntılı ki içim daralıyor.

her ne kadar pek gezme meraklısı olmasam da sınıfımdaki arkadaşlar koca altınordu ilçesinde gide gide bir novada avm bir de karşısında sahil bulmaları gülüncüme geliyor. kabul, özellikle 2009’dan sonra buralar dutluktu deyiminden sıyrılmaya çalışan bir şehir diyerek kendimi kandırsam da bu şehrin hem valisi* hem büyükşehir belediye başkanı* hem de üniversite rektörü* kendi şehirlerinden çok el şehirlerinin etkinliklerine katılıyor ya, bu da ayrı bir gülünç olup o arkadaşlara kızmamamı sağlıyor. üniversitesinin özellikle tarih akademisyenleri; nam ve para kazanayım kafasında olup istisnaları hariç çoğunluğu covid-19’u bahane ederek yarı yarıya işlenen dersleri lay lay lom işliyorlar. kendilerinin altaş tv’de özellikle bu ilin tarihinin çeşitli yöntemlerle ele alındığı bir programları da mevcut. ne kadar verim alınabileceği izleyicinin bilgi birikimine kalmış bir şey.

[iki anımı bahsedeyip tanımı kapatayım. sınıftan bir iki arkadaşla yılbaşında içerken bir arkadaş, üniversitenin durağanlığına kızıp “s×××××× böyle ortama. dersten çıkıyorsun. nereye gidiyoruz? kantine. mal gibi çay kahve içip ya eve ya sinemaya ya da sahile gidiyoruz.” diye haykırmıştı. bir başka arkadaş da kendisinin kürt olduğunu anlayan bir ordulunun dövmekten beter eder hâl ve hareketlerinden dönem boyunca ara ara bahsederdi. (buradaki ordulu istisna olmakla beraber böyle olmayanları ayrı tutarım.)]

giresunla beraber sorunlu il.
henuz giresun veya ordulu bir insanla uzun soluklu arkadaslik kuramadim, sebeke suyundan mi, havasindan mi ne bilmem ama sorunsuzu cikmadi bu illerden karsima.

kalkınmada öncelikli yöreler içinde devlet yatırımının en az olduğu; doğu karadenizin en büyük fabrikası olan sagra'dan başka ciddi istihdam alanı olmayan güzel insanların yaşadığı, ünye gibi şirin bir ilçeye de sahip, doğa harikası güzel şehir.

karadeniz bölgesinde bulunan bir şehir.

giresun'un komşusu.

mis gibi havası, sıcacık insanları, tarifsiz bi manzara sunan teleferiği, tadı damaklarda iz bırakan pidesi, yeşilin maviyle dans ettiği eşsiz doğası ile allahın belası bir ilimizdir.

annemin memleketi, dolayısıyla yarı yarıya benim de memleketim.
samsun'dan başlayan orta ve doğu karadeniz'in en güzel şehri. eskiden olsa bu beyanım tartışılabilirdi, giresun, tirebolu, görele, vakfıkebir, niceleri itiraz edebilirlerdi ama artık edemezler. karadeniz sahil yolu denilen garabet doğu karadeniz sahilinin anasını, doğasını belledi. şehirlerin denizle bağını koparttı. bunu bir tek ordu yaptırtmadı. yol bolaman'dan dağlara vurup ordu'ya iniyor. şehir içinde sahili biraz işgal etse de işgal 50'lerin sonunda yapılmış yol üzerinden olduğu için ordu'ya etki etmiyor.
tabi bir de sağcı, özellikle de akp iktidarlarının etkisi var. annem artık ordu'ya gitmek istemiyorum diyordu. şimdi de ben aynı şeyi söylüyorum. çocukluğumda yeşilin her türünü gördüğümüz orman olan yerler artık beton olmuş. çocukken denize girdiğimiz kiraz limanına at şeyi gibi üç gökdelen dikip araplara satmayı planlıyordu belediye. evet sahile. halk büyük direnç gösterdi. koca kuleler yıkıldı. ama kiraz limanı da yok artık.
merak edip duruyorum ordu adı nereden geliyor diye. teyzemin kiracısı bir çok bilmiş, kotyora sözcüğünün değişe değişe ordu olduğunu söyledi. kotyora da kut türklerinin yurdu demekmiş. kutyurdu. o da değişerek kotyora olmuş. "hacı senin tedaviye ihtiyacın var" dedim. bana küstü. sonra öldü. bana küs gitti.
ordu orti sözcüğünden geliyor. orti'nin anlamını bulamadım, hemşin ermenicesi bir sözcük.
ordu halkı geçmişten beri iki bölük: müslümanlar ve hıristiyanlar. cumhuriyet öncesi tüm müslümanlar türk sayıldığından türk. büyük miktarı çepni türkler. bunları kafa şekillerinden ayırt edebilirmişiz. bunlara ordu'da got (kot kafa) derler. zamanında, ankara'da bizim ekibe yeni gelen bir teknisyene ordulu musun demiştim. bingo. kot kafa. bir de anne sülalem (erkek) gibi balkandan gelen avarlar var. kadınları adamdan saymıyor devlet. hıristiyanlar iki grupmuş. bir grup ermeni, bir grup rum. önce ermenileri kırmış bizimkiler. sonra da rumları. bir bölümü kırımdan kurtulmak için dönmüş. daha önce de haraç pardon vergi vermemek için dönenler olmuş. böylece dönme müslüman bir millet de oluşmuş. ama ordu'ya gitseniz ermeni mahallesi hâlâ insanların aklında yaşar. adını perşembe yapmışlar ama eskiler vona der. gençler arasında da vona karşılaması diye oyun vardır. tabi hamsinin ağda oynamasını taklit eden dik horonun da rum oyunu olduğunu söylemeden geçmeyelim.
ordu şimdilik bu kadar. hava durumunu kontrol ederek bir hafta için tatile gidebilirsiniz.

bir kaç kere deneyimleme fırsatım olan şehir.
merkezi tatlı, yaşanır imajı var.
ilçeleri iç anadolu'ya yaklaştıkça "ne yaşaması ulan? kaç kaç!!!" imajı veriyor.

he yaylaları harika.
kayaboynu diye bir yere gittik, of diyorum.
aynı rotada tombiş alabalık diye bir mekan var.
lezzet olarak ülkenin sayılı lezzetlerindendi.
medeniyete saatlerce uzakta olması da onun şanssızlığı.
ben öyle bir mısır ekmeği, öyle bir mezgit yemedim.

cordarone mesaj alımını kapattığı için buraya yazıyorum, "orti" kelimesinin anlamı hakkında şöyle bilgiler var.

"orti” sözcüğü ise “evlat” ve “yavru” anlamına gelen bir sözcüktür. ayrıca eskiden “orti” sözcüğünün sülale belirten anlamda kullanıldığına dair tanıklıklar mevcuttur. örneğin bir süleleyi ifade etmek için “….ortik” kullanılabilmektedir. türkçedeki “…oğulları”, “…giller” sözcüklerine karşılık gelmektedir. “bekarortik”, “makarortik”, “vayiçortik” vb."

kaynak

memleketim. biraz ayrıyız biraz beraberiz. ben içindeyken fark edemiyordum ama dışsal perspektiften bakan herkes cok begenir. kimin yolu düştüyse, kimi ağırladıysak çok beğendi. 2-3 gününüzü ayırın gezin. esnafı tırttır, yeme içme kültürü zayıftır. gerisi güzel.

karadeniz bölgesinin en ucundan en sonuna kadar en beğendiğim iki şehirden biridir.
denize sırtını verip karşıya baktığında baş döndürücü bir yeşil, yeşile sırtını verince de göz alabildiğine mavi. gözün gönlün bayramı böyle olur muhakkak.
sahil boyu çok hareketli, çarşısı cıvıl cıvıl, tanıştığım kadarıyla halkı çok samimi, doğası güzel, pidesi müthiş daha ne olsundu?
sahil kasabasına yerleşme arzum var bir süre sonra. şimdiye kadar daha çok ege de ege diyordum ama romatizma olmazsam ünye, fatsa, perşembe, ordu arasından birini seçip yerleşmeye karar verdim.
yanıbaşındaki giresun ile kıyaslandığında ordu adeta bir mücevher gibi parlıyor.
tüm karadeniz şehirleri birleşse ancak bir ordu eder diyeceğim ama canım sinop küser diye demiyorum.
3 yıl önce yine yazmıştım çok beğendiğimi ama bu kez vuruldum sanki.

uygur kağanlığının başkentidir.

(bkz: ordu balık)

plakası 52 olan ilimiz.

şehirlerarası anayolu artık sahilden ve merkezinden değil çevresinden geçen şehir.

(bkz: birlik)