1.
17. yüzyılın ilk çeyreğinde osmanlılar ve safeviler arasında yaşanmış, osmanlı ordusunun bozgunu ile sonuçlanmış olan savaştır.
sadrazam damat halil paşa yeni sadrazam olup iran üzerine sefer için görevlendirildiğinde tarih 10 haziran 1617'yi gösteriyordu. halil paşa, van yakınlarında kırım hanı 2.canibey ile birleşerek, 16 mayıs günü diyarbakır üzerinden iran seferini başlattı.
bu sıralarda kırım prenslerinden şahin giray, bir çatışmada safevilere sir düşmüş ve bir müddet şah abbas'ın yanında yaşamıştı. şah osmanlılar'a karşı sulh isteğinde bulunmak için şahin giray'ı serbest bıraktı. şahin giray veda etmek için şah'ın huzuruna çıktığı zaman, şah abbas, osmanlılar bir daha kendisini kumandan olarak iran'a gönderirse sefavilere kılıç çekip çekmeyeceğini sordu. şahin giray hiç tereddüt etmeden, ilk fırsatta safevilerle savaşacağını söyledi. kan dökmekten zerre kadar tereddüt etmeyen iran şahı, bir süre düşündükten sonra şahin giray'ı uğurladı.
halil paşa ile kırım hanı, güney azarbaycan'a girdiler ve hazar denizi kıyılarına, safevilerin kutsal şehri olan erdebil'e kadar sokuldular. erdebil yakınlarında ki pül-i şikeşte, bir diğer adıyla kırıkköprü mevkiinde, osmanlı ve safevi orduları karşı karşıya geldiler. tebriz'i ihtiyaten boşaltan safevi ordusuna, azerbaycan beylerbeyi karaçay han kumanda ediyordu. şah tebriz'e gelmiş fakat osmanlıların yaklaştığını duyuncu geri çekilmişti. iki taraf arasında birkaç defa elçiler gidip geldiyse de , sulh şartları üzerinde bir anlaşmaya varamadılar.
osmanlılar ve kırımlılar azarbaycan üzerinden gelirken yaptıkları yağmalarda epey ganimet almışlardı ve bütün dertleri bu ganimetleri korumaktı. karaçay han 10 eylül 1618 günü, sürpriz bir baskın şeklinde taarruza geçti. 15000 civarı şehit ve 500 kadar esir veren osmanlı ordusu'nun tüm düzeni bozuldu. halil paşa geri çekildi. şehid olanların arasında 3, esir olanların arasında 2 beylebeyide bulunuyordu.
halil paşa biraz uzaklaştıktan sonra ordusuna tekrar bir düzen vermeyi başardı. bu şekilde payitaht'a dönerse, hem safevilerle sulh ümidi'nin kalmayacağını hem de kellesini kaybedeceğini düşündü. safevilerin gururuna müthiş bir darbe indirmek amacıyla, kutsal kabul ettikleri şehir olan erdebil'i tahrip etmeye karar verdi.
ancak erdebil'e çok az bir mesafe kalmışken, şah abbas'ın sulh isteyen elçileri geldi. şah, 800 katar deve yükü erzak göndererek(1 katar 7 hayvan ediyor) osmanlıların'ın azerbaycandan geçerken tahribat yapmalarını da önlemek istemiş ve halil paşaya ağır hediyeler göndermişti. taraflar barış antlaşması imzalamak üzere anlaştı.
sadrazam damat halil paşa yeni sadrazam olup iran üzerine sefer için görevlendirildiğinde tarih 10 haziran 1617'yi gösteriyordu. halil paşa, van yakınlarında kırım hanı 2.canibey ile birleşerek, 16 mayıs günü diyarbakır üzerinden iran seferini başlattı.
bu sıralarda kırım prenslerinden şahin giray, bir çatışmada safevilere sir düşmüş ve bir müddet şah abbas'ın yanında yaşamıştı. şah osmanlılar'a karşı sulh isteğinde bulunmak için şahin giray'ı serbest bıraktı. şahin giray veda etmek için şah'ın huzuruna çıktığı zaman, şah abbas, osmanlılar bir daha kendisini kumandan olarak iran'a gönderirse sefavilere kılıç çekip çekmeyeceğini sordu. şahin giray hiç tereddüt etmeden, ilk fırsatta safevilerle savaşacağını söyledi. kan dökmekten zerre kadar tereddüt etmeyen iran şahı, bir süre düşündükten sonra şahin giray'ı uğurladı.
halil paşa ile kırım hanı, güney azarbaycan'a girdiler ve hazar denizi kıyılarına, safevilerin kutsal şehri olan erdebil'e kadar sokuldular. erdebil yakınlarında ki pül-i şikeşte, bir diğer adıyla kırıkköprü mevkiinde, osmanlı ve safevi orduları karşı karşıya geldiler. tebriz'i ihtiyaten boşaltan safevi ordusuna, azerbaycan beylerbeyi karaçay han kumanda ediyordu. şah tebriz'e gelmiş fakat osmanlıların yaklaştığını duyuncu geri çekilmişti. iki taraf arasında birkaç defa elçiler gidip geldiyse de , sulh şartları üzerinde bir anlaşmaya varamadılar.
osmanlılar ve kırımlılar azarbaycan üzerinden gelirken yaptıkları yağmalarda epey ganimet almışlardı ve bütün dertleri bu ganimetleri korumaktı. karaçay han 10 eylül 1618 günü, sürpriz bir baskın şeklinde taarruza geçti. 15000 civarı şehit ve 500 kadar esir veren osmanlı ordusu'nun tüm düzeni bozuldu. halil paşa geri çekildi. şehid olanların arasında 3, esir olanların arasında 2 beylebeyide bulunuyordu.
halil paşa biraz uzaklaştıktan sonra ordusuna tekrar bir düzen vermeyi başardı. bu şekilde payitaht'a dönerse, hem safevilerle sulh ümidi'nin kalmayacağını hem de kellesini kaybedeceğini düşündü. safevilerin gururuna müthiş bir darbe indirmek amacıyla, kutsal kabul ettikleri şehir olan erdebil'i tahrip etmeye karar verdi.
ancak erdebil'e çok az bir mesafe kalmışken, şah abbas'ın sulh isteyen elçileri geldi. şah, 800 katar deve yükü erzak göndererek(1 katar 7 hayvan ediyor) osmanlıların'ın azerbaycandan geçerken tahribat yapmalarını da önlemek istemiş ve halil paşaya ağır hediyeler göndermişti. taraflar barış antlaşması imzalamak üzere anlaştı.
devamını gör...