rusça

yaklaşık 3 bin* kelimesinin kürtçe ile ortak-benzer olduğu teorisi bulunan dil.

azıcık örnek:

spas-spasibo (teşekkür)

bra-brad (kardeş)

mişk-miş (fare)

baş belası dil.

türkçe, ingilizce, almanca, ispanyolca ve çok az da fransızca bilen birisi olarak pes etmemek ilk amaçlarımdan biriydi fakat bu dil olmaz. evet.

orta asya, kafkasya ve doğu avrupa ülkelerinin çoğunda genel geçer olan bir dil. gittikleri yerlere dillerini öğreten uluslara hep imrenmişimdir. ruslar da bunlardan biri.

herhangi bir dildeki bir sözcüğü / bir ismi doğru telaffuz edemediğiniz için bilgiçlik taslayan denyo arkadaşlarınız oldu mu hiç? ben ki bir insanın başka bir dildeki özel ismi doğru telaffuz edememesini çok normal, yadırganmasını çok abes bulurum; sizlere bu metnin son paragrafında bir tüyo vereceğim. açıklama çok uzun gelirse en azından son paragrafa bakın ki bu duruma karşı küstahsavar bir argümanınız olsun. evet sözüm sana, "o bikeram çopin değil tamam mı şopeeğn. şopenhayır mı, hahaha yok daha neler. schopenhauer nasıl okunur bilmiyon mu sen?" diyen denyo arkadaş!

rusça öğrenmeye başlamadan önce okuduğum yorumların çoğunun bu dile başlamanın çok zor olmasıyla ilgili olduğu, ancak ilk seviyeyi bitince sıfırdan başlamayı kesinlikle zor bulmadığım doğu slav dil ailesine mensup lisandır. yalnız önceden belirteyim, yalnızca ilk seviyeyi bitirdim ve izlenimlerim derine inmemiş birinin ufku kadar olacak. orta ve ileri seviyede öğrenenler birtakım konularla ilgili bu lisanın aşırı zor olduğu yorumunu yapsa da, başlangıç seviyesi için de aşırı zor diyenlere rağmen aslında o kadar zor olmadığını görünce bunu üç sebebe bağladım.

birincisi, henüz daha türkçe konuşurken hangi cümle öğesinin, hangi ekin ne anlama geldiğini kavramamış bir kimsenin herhangi bir lisanı zaten öğrenmesi çok zor. rusça'da padejleri anlamak için öncelikle türkçe'deki ismin hallerini bilmek şart. başlangıç seviyesinde padejlerde zorlanan bir arkadaşın aslında ismin hallerini tam bilmediğini fark etmiştim.

ikincisi ise bizim lisanımızda konuşurken belirtmeyi yeğlemediğimiz bazı detayların bu lisanda var olması durumu. örneğin rusça'da bir yere gitmek, ama o yere atıyorum bir daha dönmemek üzere gitmek veya oraya koşarak gitmek gibi detaylar "gitmek" eyleminin içinde çözülüyor. bizdeki gibi ilave sözcük ekleyerek bu detayı vermiyorlar. fakat herhangi iki dili kıyaslarken bu mevzu zaten var. örneğin atıyorum bir alman, türkçe öğrenir iken "ulan ne kasıntı dil, adamlar ay ışığı denizden yansıyor dememişler, ona bir de yakamoz diye isim takmışlar" diye söylenmesi ne kadar abes ise, rusça'daki veya herhangi dildeki bu detaylara takılmak bana göre aynı şekilde abes. bu gibi kuralları ben daha çok bir toplumun genetik koduna inen mistik bir yol gibi algılıyor ve bundan keyif alıyorum. kendi lisanımda olmayıp da başka lisanlarda bulunan bu gibi garip kuralların, aslında iki toplum arasındaki yaşanmışlıkların, yaşanmışlıklar karşısındaki reaksiyonların, ve hatta belki tüm sevinç, acı, coşkunluk ve kederler arasındaki nüansların izi olması hasebiyle ilginç buluyorum. eminim tüm bunların bilimsel açıklamaları vardır, ancak lütfen beni uyandırmayınız. böyle hissetmek şu anda daha keyifli.

üçüncüsü ise, istisnaların çok olması ve bunların ezberlenmesinin zor bulunması. mesela bizde "-in -ın" geleceği zaman kelimenin son ünlüsüne göre ek seçilmesi gerekirken, (yanlışsam uyarınız) arapça kökenli ve l harfi ile biten sözcüklerde istisna var (edit: yanlıştım düzeltildim. (gbkz: gönlü geniş kafadar) sayesinde doğruyu bulduk, türkçe'ye yabancı dilden giren sözcüklerin genelinde bu kural geçerli. daha fazla bilgi için buradan)."bilal'ın halından hiç memnun değiliz" demiyoruz, "bilal'in halinden hiç memnun değiliz" diyoruz. türkçe öğrenen bir yabancı "bir de türkçe'ye arapça'dan girip l ile biten ünlüleri nasıl ezberleyeyim lan!??!" deyip zorlanabilir. biz de rusça'ya yabancı dillerden giren sözcüklerin cinsiyetinin rod kuralına uymamasından, bu yüzden bu sözcükleri ezberlemeksizin bir kelimenin cinsiyetini tayin edememekten yakınabiliriz. ancak bir dili öğrenmenin doğal zorluğu budur, herhangi bir dili öğrenmek için aşılması gereken bir adımdır.

herhangi bir dili öğrenirken o dilin zor olup olmaması, öğrenen kişinin ana diliyle ilgilidir kuşkusuz. ana dili türkçe olan biri için rusça, ingilizce'den daha kolaydır. daha fazla ortak kural vardır ve bu yüzden kavraması daha kolaydır. anlamını bilmeseniz bile karşınıza çıkan bir sözcüğü yazıdan telaffuz ederken doğru telaffuz etmeniz daha mümkündür (tek bir kural dışında). emergency görüp de imörcınsiy demeyi kavramak, prepodavatelnitsa * görüp prepadavatelnitsa demeyi kavramaktan daha zordur bence. ingilizce öğrenme zorluğu ile rusça öğrenme zorluğu arasında kıyas yaparak ifade etme gerekirse;

okunduğu gibi yazılır (az önce tek bir kural dışında dediğim o kural, birazdan değineceğim)
yalnızca 3 tane zaman vardır. (geçmiş, şimdiki ve geniş, gelecek)
rusça'da düzensiz eylemler yoktur. fiil çekimleri türkçe'deki gibi eklerle yapılır.

şimdi yukarıda iki yerde "tek bir kural" diye değindiğim bir abuk kural var ki dostlar, bir dili öğrenmenin tüm meşakkatlerini mazur görmeme rağmen bu kurala karşı acayip bir sinirim ve zaafım var. rusça'da bir kelimedeki ünlülerden birinin üzerinde vurgu vardır ve siz o sözcüğü telaffuz ederken o heceyi biraz daha yavaş söylersiniz. şayet cümlede o harfi var ise ve vurgu o harfinin üzerinde değil ise, o harfini a diye okumalısınız. örneğin "voda" diye yazılır, fakat vurgu a harfinde olduğu için "vada" diye okunur (bunun bir kuralı yok). örneğin "professiya" diye yazılır, vurgu e harfinde olduğu için "prafessiya" diye okunur. bir kitabı sesli okurken vurgu nerede bilmez iseniz, yanlış telaffuz edersiniz. veya bir rus size gelip bir kâğıda "vada" yazmanızı istese, vurguyu tam duyamayıp yanlış yazabilirsiniz.

o zaman sorarım size bre troykaların haşin düzlüklerde çırpınıp durduğu yüce rus halkı, neden voda yazıp vada okuyacağına direkt vada yazmazsın? yani bana çok anlamsız geliyor. lisanı yazıya dökerken, söyleniş halihazırda hep "vada" iken; hangi soysuz mujik çıktı "biz bunu o harfiyle yazalım da, vurgu zaten o harfinde olmayacağı için vada diye okunsun" dedi, rus dili için toplanan komisyonları tehdit etti, bu kuralı kabul ettirdi de yattığı yerde rahat uyudu? eğer bir hece zaten "a" ile söyleniyorsa neden "a" ile yazılmaz da "o" ile yazılır ki yeni öğrenenler sancılar içerisinde kıvransın kıvransın da sezgilerine rağmen bulamasın doğrusunu?

şimdi son olarak size bir tüyo vereceğim. bence bir insanın yabancı bir dildeki bir ismi doğru telaffuz edememesi gayet doğal. bu yüzden efendi gibi doğrusunu öğreteceğine, sırf küstahlık olsun diye çıkıntılık yapan biriyle karşılaştığınızda konuyu bir şekilde rus edebiyatına getirin. denyo arkadaş ne zaman ki "ben dostoyevski ve tolstoy çok seviyorum lan" diyecek, siz hemen orada kendilerinin sözünü kesip "bre mendebur! bre kalkacağı koltukta bile cehaletinden karalar bırakacak, bre ortamdaki nesnelerin bile cahilliğine sessiz kalmaktan çatır çatır çatlayacağı melun! sen ki bana schopenhauer diyemedim diye bilgiçlik tasladın, şimdi ananı laciverte boyadım. o bir defa dostoyevski değil, dastayevski; tolstoy değil talstoy diye okunur! rusça'da bir sözcükte iki o harfi asla olmaz çünkü vurgu hangi o harfinde ise a diye okunur!" diyebilirsiniz. "o zaman fyodor nasıl oluyor" derse de "fyodor'da iki tane sesli harf var. biri o, öteki ise yo harfidir. o sensin, yo da sana g..." evet herneyse. ahan şunlar da kanıtı:
dostoyevski'nin doğru telaffuzu
tolstoy'un doğru telaffuzu

emperyalist devletlerin dillerini öğrenmek ne kadar kolaysa içe kapalı devletlerin dillerini öğrenmekte o kadar zordur. bu ruslar da kendi aralarına her isteyen giremesin diye dillerini olabildiğince zor yapmışlar sanki. 3 yıl rusyada yaşayın, 3 yılda ingilterede. emin olun ingilterede hafif bir aksan bile kazanırken, rusyada daha anlamadığınız kelimeler olacaktır. manyak la bu ruslar.

pandemi döneminde seyahat etmeme ve insanlarla iletişim kurmama yetecek kadar öğrenmeye çalıştığım dildir. kesinlikle ilerletmeyi ve daha iyi öğrenmeyi hedefliyorum. kiril alfabesi kullanılıyor. yazılar yazıldığı gibi okunuyor. alfabeyi öğrendikten sonra bildiğiniz kelimeleri yazması ve okuması kolay bir dil. rus bir arkadaş edindim kendime her akşam pratik yapıyoruz gündelik konular konuşarak. bol bol rusça şarkı dinleyin kelimeleri çıkartmaya çalışın ve öğrenim metinleri okuyun. tavsiyemdir. tavsiyeleriniz ve önerileriniz için portakallarınızı bekliyorum.

akdeniz bölgesi'nde esnaflardan tutun otel çalışanlarına herkesin kulaktan dolma öğrenebildiği bir dildir. iş kiril alfabesi ve gramerini öğrenmeye gelince ömrünüzü çürütebilecek bir özelliğe sahiptir. türk soylu devletlerin çoğunda bağımsızlıklarına kavuşmalarının üzerinden 20 yıl geçse dahi hala resmi dil olarak geçmektedir. rusçayı resmi dil olmaktan çıkaran ülkelerde dahi anadilini unutup sadece rusça konuşabilen nesiller vardır. kazakça bilerek almatı'ya gittiğimde kazakça konuşacak vatandaş bulamayıp rusça konuşmak zorunda kaldığım anılarımı bu duruma örnek olarak gösterebilirim.

birleşmiş milletlerin 6 çalışma dilinden biri olan slav dili. uluslararası ilişkilerde , turizmde , ticarette bir çok alanda , çok işe yarayan bir dildir. doğu avrupa'dan rus uzak doğusuna kadar 250 milyondan fazla insan tarafından konuşulur.

dünyada 150 milyondan fazla kişinin konuştuğu dil. diğer slav dileri ile benzerlikleri olsa da vurgu ve yumuşatmaların sebep olduğu ses değişiklikleri vardır. örnek vermek gerekirse;

rusça deri: кожа
makedonca deri: кожата

öğrenme sürecinden bahsetmek gerekirse bu kişiden kişiye göre çok değişsede ben o kadar zor olduğunu düşünmüyorum. işin en kolay kısmı kiril alfabesini öğrenmek. kiril alfabesini hallettikten sonra yavaş yavaş cinsleri ve çekim mantıklarını kavramaya başlarsınız. cins mevzusunu biraz daha açmak gerekirse;

sessiz harfler ile biten kelimeler erkek cinstir (mesela город = şehir)

а - я ile biten kelimeler dişidir (сестра = kız kardeş)

son olarak ise o ve e sesi ile biten kelimeler orta cinstir. (молоко = süt)

bu basit mantığı oturttuktan sonra iyeleri, basit fiillerin çekimlerini, zaman zarflarını hallettiğiniz zaman büyük ölçüde günlük seviyede bir rusçaya sahip olursunuz. rusçayı zor yapan asıl mesele vurgular. vurguları anadili rusça olan birinden duymadığınız sürece kavramanız zor olabilir. vurgunun olmadığı o harfleri a diye okunur örneğin başkent moskova'yı ruslar "maskva" diye telaffuz eder çünkü vurgu son hecededir bizim gibi vurguyu ilk hecede yapsalar moskva derlerdi. verdiğim örneğe benzer bir sürü vurgu var bence rusçayı zor yapan şey bu.

и işareti ve demekmiş onu öğrendim.

kimse rus aşısı esprisi yapmayacak mı?

ılk paragrafi okuyup, alttaki iki paragraftaki gibi seyler yazmaya calisiyordum. neyse ki sabirla devamini okudum ve rahatladim. yazar hakli, yapmayin boyle seyler.

açıklama kiril alfabesi ile yapılmadığı için kalbişimi kırmış başlıktır. ne yani anlamadık .

almanca ile de asiri benzer bir dil.
su an rusca ogreniyorum ama bakalim sonum ne olacak

çok güzel bir dil. acayip ritmik.

sert bir telaffuza sahip dil. ebeveynlerim içerisinde bir tek ben bilmiyorum. bir gün öğrenmek için zaman ayırırım belki.

uzun süren serüvenim.
ilk olarak rusça basit öğrenilir, kolay bir dil gibi söylemlere asla kulak asmayın, sanıldığı gibi değildir ve hiç bir dile benzemez.
başladığınız zaman çok düzenli ve çok iyi çalışmanız gerekmekte çok nankör olduğu gibi her gramerde ayrımlar padejlerde ki anlam çokluğu, kelimelerin 2 veya 3'den fazla anlamının bulunması yüzünden gününüzün 2 ila 4 saati bu dille geçmeli.
rusça rock müzikleri raplerine göre çok sade ve anlaşılırdır kulak dolgunluğu için net şart müzik dinlemenizde yatar.
son olarak ise yaşayarak daha iyi öğrenirsiniz.

davay davay.. dubrovski

kiril alfabesini öğrenmek en fazla 2 saatinizi alır. ancak yazabilmek için pratik yapmak şart.

dünya klasiklerinin çoğunun ruslardan çıkmasına şaşırmamak gerek. içinde bulunduğunuz durumu tarif etmek ve betimleme yönünden çok zengin bir dil. kendimde güç bulabilirsem kaldığım yerden öğrenmeye devam edeceğim.

kazakistan’da büyümem dolayısıyla 5 yaşımdayken anadilim gibi bildiğim ama zamanla pratik yapmadığım için unuttuğum, şimdi sadece günlük konuşma seviyesinde anladığım dildir. anam babam azcık üzerine düşseydi bedavadan bir dil biliyor olabilirdim şu anda.