yörükler

tüm akdeniz ve ege şeridi boyunca yüzyıllardır göçebe olarak yaşamış bir türk halkı. şimdi bir çoğu yerleşik hayata geçtiler ama mersin'de, toros dağları eteklerinde halen daha göçebe hayatlarını sürdürenleri mevcut. antalya, muğla, aydın, ısparta, burdur, denizli ve bunların tüm ilçeleri; izmir'in kemalpaşa, bergama, ödemiş, tire ilçeleri önemli yörük merkezleridir. buralardaki halkın ekseriyetinin dedeleri neneleri yörüyorlardı. gaziantep'te de bir miktar varlar.

yazın toroslar'ın zirvesindeki yaylalara yerleşerek kıl çadırda barınıp ve küçükbaş hayvanlardan süt çıkarıp peynir üreterek geleneksel yaşantılarını devam ettirirler.

yapılan bir araştırmaya göre türkiye'de yani 82 milyon kişinin genotipinde, orta asyadan göçen atalarımızın genlerini en yüksek oranda taşıyan topluluk 2.5 milyon kişi imiş. ve bu 2.5 milyon kişi ise ege ve akdeniz kıyı ve dağlarında yaşayan "yörükler"

bunu duyunca burnuma bazlama kokusu falan geliyor. gak kız soğan doğra diyen anne tiplemesi beliriyor. hala anlayamadığım klanlar var bu ülkede. yörük ne arkadaş. ötekisi ben çerkez im diyor şordaki başka bir şey. dıştan hepsi aynı anadolu simidi görünüyor.

annem has ve has yörüktür. yörüklerin genelde develeri, keçileri, koyunları bulunur. yayla ve sahil olarak bulundukları yerler vardır. dağlara giderler, çadır kurarlar. tek bir aile değil birçok aile dağa gider. dağ dediğim hiç ev olmayan, belirli yolu bulunmayan yerlerdir. bu dağda koyunları, keçileri otlatırlar. eskiden taşıt çok az olduğu için develer göçerken çok yardımcı olmaktadır. annem hatta deve sütü bile içmiş. çocukları bağışıklık sistemi açısından güçlüdür. okul işi biraz sıkıntı yaratır. bol peynir, süt, tereyağ, yoğurt bulunur. yörükler çok neşeli, yardımsever, sıcakkanlı, kendilerine has sözleri olan mesela"hiye" gibi (hiye demek "evet" demektir) bulunan topluluktur. sarıkeçililer, hacı hasanlar vb. soyları vardır. erkeği kadını iş psylaşımı yapar, soğukkanlıdırlar, kadınları dobradırlar, beceriklidirler, kızları güzeldir. (çekik gözlü vs.) diyebilirim.

hepsi olmasa bile bazılarında açıkça çekik göze rastlanabilen türk konar göçer topluluğudur. türklerin orta asyadan iran’a oradan da anadoluya geldiği herkesin malumu. türkler bu yolculuk sırasında bölge halklarıyla kaynaşıp genotipinde ciddi değişimler yaşamıştır. buna karşın yörükler diğer halklarla daha az kaynaştıklarından kafa yapısı daha yuvarlak gözleri ise çekiktir. yani türk genleri görece iyi korunmuş. bugün acı bir vesileyle televizyonda gördüğüm yörük amcayı özbekistan’a koysanız hakikaten hiç sırıtmazdı.

ne mutlu bana ki ait olduğumdur.

uşak ilinden tanidigim bir kac arkadasimin ait oldugu topluluk. gözleri genelde cekikti ve cok iyi cocuklardi.
yörüklerin icinden cikan kötü insan görmedim.

mensup olduğum "ırk" dır! hiç bahsini açmam. şöyle iyiyiz, böyle süperiz demem, çünkü değiliz. aslında piyasada ben şuyum, ben buyum, acayipimdir, feciyizdir diyen "ırk" lara bin basarız ama demem böyle bir şey çünkü hepimiz bir değiliz... ama şunu söyleyeyim, sevin lan bizi, gerçekten bozulmamış, çok bozulmamış, doğaya tapan, bir canlı için canını verebilecek, bir geçi, bir koyun, bir çam ağacı için ölebilecek insanlarız biz, çok ağladık bu sene çokkkkkkkk, yandı her tarafımız, yandııııı, bir oğlağına türkü yazabilecek kalpleriz biz, karacaoğlanız biz... musayız, dedeyiz, tahtacıyız, kızılbaşız...kabayız ama çok zeveriz, çokkk...

tertip ve düzen sevdalısı biri olduğum için yaşam tarzlarını sevmediğim topluluk.

sarıkeçeliler yörüğü olarak içinde bulunduğum gurup. gidin orta toroslara bakın. başbuğ atatürk bile "arkadaşlar! gidip, toros dağları'na bakınız, eğer orada bir tek yörük çadırı görürseniz ve o çadırda bir duman tütüyorsa, şunu çok iyi biliniz ki bu dünyada hiçbir güç ve kuvvet asla bizi yenemez" demişken burada yok yaşam tarzı uymayan, yok şöyleler,yok böyleler diyenlere halt yemek düşer.

yörük yörük yürümüş
kıllı deveyi sürümüş
yörük ne bilir bayramı
hörp görp içer ayranı

dedelerimin ait olduğu topluluktur. gel gör ki sonradan yerleşmişlerdir.

mustafa kemale derin bir saygı duymaktadırlar, düz insan olma ve dobralık felsefesi yaparlar. ben bu insanları şehre yakışmayan ama yerinde güzel olan insanlar sanıyordum ama öyle değilmiş.

gözlemlerime göre manisa, aydın, antalya civarlarında sayıları bir hayli fazla. çekik gözlülük temel fenotip özellikleri. büyük ölçüde şehirleşmişlerdir. bugün bir avuç kalmış olan göçebeler ise baya bildiğin ortaçağ kafasıyla yaşamaktadır.

aydın söke doğumludur babam, daha çocukken ayrı düşmüş memleketinden. ayrı düşmekte denmez aslında. yörük oğlu yörük tür atam. yörük bilmez memleket.

anlatılanlara göre; bazı olaylar yaşanmış, kan gövdeyi götürmüş. baş edilemeyecek gibi olunca toplamışlar tası tarağı saçı kara yörük aşireti. belki daha olayları anlamayacak kadar küçüktü, ama küçük yaşta olgunlaştı ve eli ekmek tuttu.

babam, canım babam evin en büyüğüdür. sırtında büyük bir yük ve önünde uzun uzun yollar. göç ede ede yerleşmişler çukurun ovasına. çalışarak geçirdi bir ömürü. o kadar alışmıştı ki çalışmaya, durmak nedir bilmiyor. şuan 73 yaşına girecek ve elinde kazma kürek. anlayın işte 18 yaşındaki delikanlı dan iyidir, dinçtir. hayat okulunu okumuş, bilgilidir. bilir nerde ne konuşması gerektiğini, susar yeri geldiğinde. maşallah koca çınara....

bende yörük oğlu yörüğüm, babamın oğluyum.

yörüyen türkler.

ana tarafımdır.

nerede hareket orada bereket deyişinin vücut bulduğu insanlardır.

yazlık kışlık göçer yaşayan türkler. bir de manavlar var. yörüğün yörümeyenine manav denmiş. göçerliği bırakıp yerleşik hayata geçenler.

ummadığınız kadar cevher vardır içlerinde. sinirleriniz sağlam değilse hiç bulaşmayın onlara.
goyuna, geçiye aşık olan bünye insanı nasıl sever düşünün. karacaoğlan şıp sevdisi vardır içlerinde.

turnam yavrusun aldırmış
havada çığrışıp öter
günde görürken yüzünü
ayda bir gördüğüm yeter

ne bakarsın melül olup
ik'elin yanına koyup
dün gece seyrimde görüp
hayalin kurduğum yeter

benim sevdiğim mah deyü
saçı sünbül siyah deyü
her gördükçe bir ah deyü
sinemi döğdüğüm yeter

karac'oğlan dünya fani
veren allah alır canı
dilberim sevmezse beni
ben onu sevdiğim yeter